Kỹ thuật nghiên cứu nước thải mới phát hiện sớm các biến thể SARS-CoV-2 nguy hiểm

Gần đây, mức độ vật chất di truyền SARS-CoV-2 trong nước thải có thể giúp theo dõi sự phân bố và lây nhiễm bệnh nhưng không mang lại thông tin về các biến thể riêng lẻ.

Các xét nghiệm của một phương pháp mới để giám sát hệ gien nước thải tại khuôn viên Đại học California (thành phố San Diego, Mỹ) từ tháng 11.2020 đến tháng 9.2021 đã phát hiện biến thể Epsilon, Alpha, Delta sớm hơn và nhất quán hơn các mẫu lâm sàng, đồng thời xác định nhiều trường hợp lây lan vi rút SARS-CoV-2 không được phát hiện bằng cách theo dõi truyền thống. Các nhà nghiên cứu đã báo cáo điều này trên Tạp chí Nature.

Họ cho biết: “Việc lấy mẫu thêm nước thải trên khắp San Diego từ tháng 9.2021 đến tháng 2.2022 đã phát hiện sự hiện diện của biến thể Omicron hơn 10 ngày trước khi ghi nhận ca bệnh đầu tiên ở thành phố”.

Các nhà nghiên cứu đề xuất giám sát nước thải từ các tòa nhà riêng lẻ hoặc các địa điểm như trường học và sân bay có thể "được sử dụng để chỉ đạo các biện pháp can thiệp sức khỏe cộng đồng tốt hơn trong thời gian thực".

Đồng tác giả nghiên cứu, Kristian Andersen của Viện Nghiên cứu Scripps ở khu dân cư La Jolla, bang California, cho biết: “Ở nhiều nơi, giám sát lâm sàng tiêu chuẩn với các biến thể mới đáng lo ngại không chỉ chậm mà còn cực kỳ tốn kém. Thế nhưng với công cụ mới này, bạn có thể lấy một mẫu nước thải và về cơ bản lập hồ sơ toàn thành phố".

Nhiều người đang dùng thuốc có tương tác với Paxlovid

Theo báo cáo mới, một tỷ lệ khá lớn bệnh nhân lớn tuổi có thể đang dùng các loại thuốc tương tác với Paxlovid, phương pháp điều trị kháng vi rút SARS-CoV-2 của Pfizer.

Tương tác thuốc là tác dụng qua lại lẫn nhau giữa thuốc này với thuốc khác, giữa thuốc với tình trạng sinh lý hoặc bệnh lý của cơ thể. Kết quả của tương tác thuốc làm cho thuốc tăng hoặc giảm tác dụng điều trị, hoặc làm phát sinh một số tác dụng không mong muốn gây bất lợi cho người bệnh.

Paxlovid đã được phê duyệt để điều trị ngoại trú COVID-19, sớm ngăn ngừa bệnh nặng. Dùng cơ sở dữ liệu quốc gia ở Đan Mạch, các nhà nghiên cứu ước tính tỷ lệ người nước này trên 65 tuổi có nguy cơ tương tác thuốc đáng kể nếu uống Paxlovid.

Các chất làm loãng máu không nên dùng với Paxlovid đã được 20% người trên 65 tuổi và 30% người trên 80 tuổi sử dụng, họ đã báo cáo trên Tạp chí Quốc tế về Bệnh truyền nhiễm. Những statin hạ cholesterol không nên dùng với Paxlovid đã được tới 18% người trên 65 tuổi sử dụng và hơn 20% đang dùng các loại thuốc như thuốc giảm đau hoặc thuốc tim có thể cần điều chỉnh liều lượng.

Các nhà nghiên cứu kết luận: "Trước khi kê đơn Paxlovid, tiền sử bệnh tật đầy đủ của bệnh nhân bao gồm thuốc thảo mộc, thuốc mua tự do và thuốc kích thích, phải được bác sĩ điều trị hoặc bác sĩ chuyên khoa quản lý cẩn thận để tránh những tác động bất lợi".

Hôm 6.7, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã ra phán quyết rằng các dược sĩ có thể kê đơn Paxlovid. Đáp lại, tiến sĩ Jack Resnick Jr, Chủ tịch Hiệp hội Y khoa Mỹ, nói rằng "bất cứ khi nào có thể, quyết định kê đơn nên được thực hiện bởi một bác sĩ có kiến ​​thức về bệnh sử của bệnh nhân và khả năng theo dõi".

Bệnh nhân bùng phát triệu chứng COVID-19 sau khi dùng Paxlovid có thể cần điều trị lâu hơn

Sự bùng phát trở lại của các triệu chứng COVID-19 được báo cáo ở một số bệnh nhân đã áp dụng một liệu trình 5 ngày uống thuốc kháng vi rút Paxlovid của Pfizer có thể là kết quả của việc điều trị không đủ.

Kết quả thử nghiệm cho thấy Paxlovid có thể giảm 89% nguy cơ nhập viện và tử vong do COVID-19 ở những bệnh nhân có nguy cơ cao nếu được dùng trong vòng 5 ngày kể từ khi có triệu chứng. Tuy nhiên ở một số người, mức độ vi rút và các triệu chứng đã tăng trở lại sau khi hoàn thành một đợt điều trị bằng Paxlovid, dẫn đến lo ngại rằng các biến thể SARS-CoV-2 có thể phát triển khả năng đề kháng với việc điều trị bằng thuốc này, hoặc bằng cách nào đó thuốc có thể làm suy yếu kháng thể của bệnh nhân.

Song khi các nhà nghiên cứu phân lập Omicron BA.2 từ một bệnh nhân hồi phục và thử nghiệm ở phòng thí nghiệm, họ nhận thấy biến thể vẫn nhạy cảm với Paxlovid và không có đột biến làm giảm hiệu quả của thuốc. Họ cũng phát hiện ra các kháng thể của bệnh nhân vẫn có thể ngăn chặn vi rút SARS-CoV-2 xâm nhập và lây nhiễm các tế bào mới.

Các nhà nghiên cứu cho biết trong bài viết đăng trên Tạp chí Clinical Infection Diseases rằng, các triệu chứng COVID-19 bùng phát trở lại sau khi điều trị bằng Paxlovid có thể xảy ra vì không đủ lượng thuốc tiếp cận các tế bào nhiễm bệnh để ngăn chặn hoàn toàn vi rút tạo ra các bản sao. Cũng có thể là Paxlovid được chuyển hóa hoặc xử lý ở các tỷ lệ khác nhau ở những người khác nhau, hoặc một số người cần dùng thuốc trong hơn 5 ngày.

Người cao tuổi được bảo vệ tốt hơn khi tiêm liều vắc xin mRNA thứ tư sau liều ba ít nhất 12 tuần

Phát hiện mới cho thấy những người già yếu có thể được bảo vệ chống lại COVID-19 nhiều hơn từ liều vắc xin mRNA thứ 4 của Pfizer-BioNTech hoặc Moderna so với liều thứ 3.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu 61.344 cư dân của các cơ sở chăm sóc dài hạn ở tỉnh Ontario, Canada sau khi Omicron trở thành biến thể SARS-CoV-2 chiếm ưu thế. Hơn 13.650 cư dân có kết quả dương tính với COVID-19 trong quá trình nghiên cứu.

Ở những người tiêm liều vắc xin thứ ba ít nhất 12 tuần trước đó, liều thứ tư vắc xin mRNA có hiệu quả chống nhiễm SARS-CoV-2 cao hơn 19%, hiệu quả hơn 31% ngăn nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng và hiệu quả hơn 40% chống lại bệnh nặng do vi rút. Các nhà nghiên cứu đã báo cáo điều này trên Tạp chí The BMJ.

Các nhà nghiên cứu cho biết khả năng bảo vệ bổ sung từ liều vắc xin mRNA thứ tư với tất cả các kết quả thấp hơn khi nhận liều thứ ba ít hơn ba tháng trước đó, dù khoảng thời gian tiêm vắc xin tối ưu và thời gian bảo vệ vẫn chưa rõ ràng.