Lãi suất điều hành có thể tiếp tục giảm thêm

Theo Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), trong kịch bản dịch bệnh COVID-19 được Việt Nam khống chế thành công vào giữa quý 2/2020, việc giãn cách xã hội sẽ được nới lỏng trở lại vào đầu tháng 5, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp có thể sẽ dần hồi phục trở lại, thì các động thái hỗ trợ từ chính sách tiền tệ như trước giờ là tạm đủ.

Tuy vậy, trong kịch bản tiêu cực khi dịch bệnh tiếp tục có diễn biến phức tạp trong nửa cuối năm 2020, tình trạng của các doanh nghiệp yếu hơn so với dự tính, thì có khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục cắt giảm thêm lãi suất điều hành từ 0,25 - 0,5%.

Cùng với lạm phát hạ nhiệt dần về cuối năm, lãi suất huy động có thể cũng sẽ giảm thêm 0,3 - 0,5%. Theo đó, các ngân hàng thương mại có thể sẽ thu xếp thêm những gói tín dụng giảm lãi suất cho vay thêm 0,5 - 1% cho các doanh nghiệp. Ngoài ra, các giải pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giảm lãi, phí cho các doanh nghiệp có thể cũng sẽ được kéo dài thêm.

BVSC cho rằng giống như ngân hàng trung ương các nước, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước nhằm đối phó với dịch bệnh COVID-19 cũng là cắt giảm các loại lãi suất điều hành nhằm định hướng giảm lãi suất cho vay các doanh nghiệp.

Theo quyết định số 419/QĐ-NHNN ngày 16.3 của Ngân hàng Nhà nước, các loại lãi suất điều hành như lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua kênh thị trường mở (OMO), trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn (dưới 6 tháng), trần lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên đều được cắt giảm 0,25 - 1% (tùy từng loại lãi suất).

Ngoài cắt giảm lãi suất điều hành, Ngân hàng Nhà nước còn ban hành Thông tư 01 hướng dẫn về về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi - phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch COVID-19 với tổng trị giá 250.000 tỉ đồng.

BVSC nói rằng về thực chất, thông tư này chủ yếu có ý nghĩa tạo hành lang pháp lý để các ngân hàng thương mại thực hiện cơ cấu lại nợ, giảm phí lãi cho các doanh nghiệp chứ Ngân hàng Nhà nước không trực tiếp tác động hỗ trợ thị trường.

Giải pháp này khác với gói hỗ trợ lãi suất năm 2008 nên sẽ giúp kiểm soát rủi ro vĩ mô về mặt dài hạn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, quyền quyết định hỗ trợ hoàn toàn thuộc về các ngân hàng nên có thể mức hỗ trợ sẽ không đồng đều và tùy thuộc vào sự đánh giá của từng ngân hàng riêng lẻ.

Thông tin mới nhất là ngày 31.3 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành chỉ thị số 02 về các giải pháp cấp bách của ngành ngân hàng nhằm tăng cường phòng chống và khắc phục khó khăn do tác động của dịch bệnh COVID-19. Ngay sau chỉ thị trên, kể từ ngày 1.4 đã có khoảng 20 ngân hàng thông báo giảm mạnh lãi suất cho vay (khoảng 2%).

Theo quan sát của BVSC, đây là mức giảm mạnh nhất trong một lần điều chỉnh lãi suất của hệ thống ngân hàng. Trước đó, kể từ sau khi Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành vào ngày 16.3, mặt bằng lãi suất huy động trong hệ thống ngân hàng cũng đã được điều chỉnh giảm trung bình khoảng 0,3%. Bên cạnh giảm lãi suất huy động đầu vào thì yếu tố giúp các ngân hàng giảm mạnh lãi suất cho vay đầu ra là cắt giảm chi phí hoạt động (lương thưởng nhân viên) và chấp nhận một mức lợi nhuận thấp hơn so với các năm gần đây.

“Các động thái giảm lãi suất này là rất cần thiết để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp bớt khó khăn, trong đó quan trọng nhất là tốc độ giải ngân. Tuy vậy, vẫn cần nhấn mạnh lại các biện pháp này chỉ giúp các doanh nghiệp kéo dài thời gian tồn tại, còn điều tiên quyết để họ phục hồi vẫn là dịch bệnh phải được kiểm soát tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới”, BVSC nói thêm.

Đáng chú ý, nhận định này cũng được Công ty Chứng khoán SSI nhắc đến trong báo cáo mới đây. "Để hỗ trợ các ngân hàng thương mại giảm lãi suất, rất có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm tiếp lãi suất điều hành trong thời gian tới", báo cáo viết.

Phan Diệu