Miễn thuế thu nhập 5 năm có đủ thu hút nhân tài khoa học ở TP.HCM?

Miễn thuế 5 năm, tính từ thời điểm mà doanh nghiệp (DN) phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) phải nộp từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát sinh trên địa bàn TP.HCM. Đây là nội dung quan trọng tại Nghị định số 11 có hiệu lực từ ngày 2.2.2024.

Nghị định quy định DN khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức khoa học và công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát sinh trên địa bàn TP.HCM được miễn thuế TNDN đối với khoản thu nhập này.

Các DN có thu nhập được miễn thuế TNDN quy định tại khoản này phải đáp ứng quy định của HĐND TP.HCM về lĩnh vực ưu tiên; tiêu chí, điều kiện, nội dung hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, Nghị định quy định thời gian miễn thuế là 5 năm tính từ thời điểm mà doanh nghiệp phát sinh thuế TNDN phải nộp từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát sinh trên địa bàn TP.HCM trong thời gian Nghị quyết số 98 có hiệu lực. Sau khi Nghị quyết số 98 hết hiệu lực thi hành, thời gian miễn thuế theo quy định tại khoản này chưa kết thúc thì DN tiếp tục thực hiện cho đến khi kết thúc thời gian miễn thuế.

Trường hợp DN đang trong thời gian miễn hoặc thuộc diện miễn thuế TNDN theo điều kiện hưởng miễn khác với quy định tại Nghị định này thì được lựa chọn hưởng miễn thuế theo điều kiện hưởng miễn thuế khác, hoặc miễn thuế theo quy định tại Nghị định này cho thời gian còn lại.

Trong thời gian Nghị quyết số 98 có hiệu lực thi hành, tổ chức có thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào DN khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP.HCM được miễn thuế TNDN đối với khoản thu nhập này.

Như vậy, DN khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP.HCM quy định tại khoản này phải đáp ứng quy định của HĐND TP về lĩnh vực ưu tiên; tiêu chí, điều kiện, nội dung hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, quyền góp vốn quy định tại khoản này là thu nhập có được từ chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ số vốn, quyền góp vốn vào DN khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP.HCM (bao gồm cả trường hợp bán doanh nghiệp), trừ thu nhập từ chuyển nhượng cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác theo quy định.

Trường hợp bán toàn bộ công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu dưới hình thức chuyển nhượng vốn có gắn với bất động sản thì kê khai và nộp thuế TNDN theo hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Trường hợp DN thực hiện nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh thì DN thực hiện xác định, hạch toán thu nhập từ hoạt động được miễn thuế theo quy định của pháp luật thuế TNDN. DN thực hiện kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Ngoài ra, Nghị định số 11 quy định trong thời gian Nghị quyết số 98 có hiệu lực thi hành, cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP.HCM được miễn thuế TNDN đối với khoản thu nhập này.

Trường hợp bán toàn bộ DN do cá nhân làm chủ sở hữu dưới hình thức chuyển nhượng vốn có gắn với bất động sản thì kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân theo hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Việc xác định thu nhập từ chuyển nhượng vốn, quyền góp vốn và kê khai với cơ quan thuế thực hiện theo pháp luật về thuế TNCN, pháp luật về quản lý thuế.

Ông Lê Thanh Minh - Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM - cho biết TP.HCM hiện có khoảng 2.000 DN khởi nghiệp (chiếm khoảng 50% cả nước) và được cho là một trong những hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo năng động nhất. Tuy nhiên, số lượng DN khởi nghiệp hiện có chưa tương xứng với tiềm năng của thành phố.

Để gia tăng số lượng DN khởi nghiệp, theo ông Minh cần có chính sách miễn giảm thuế. Theo đó, định hướng các DN khởi nghiệp sáng tạo cần có giấy chứng nhận với các điều kiện cụ thể để được miễn giảm thuế. Các điều kiện DN khởi nghiệp sáng tạo phải nằm trong các lĩnh vực ưu tiên, có các hoạt động đổi mới sáng tạo, giấy chứng nhận... để xem xét miễn thuế. Việc làm này được coi là hành lang pháp lý triển khai chính sách miễn thuế cho DN sáng tạo.

Đầu tư khởi nghiệp chiếm rủi ro khá cao nên việc miễn thuế giúp giảm bớt gánh nặng cho các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư tiềm năng và khuyến khích họ cấp nhiều vốn hơn cho các dự án giai đoạn đầu. Các quỹ mạo hiểm cũng sẽ được hưởng lợi từ môi trường thân thiện này.

Thống kê cho thấy, tổng số vốn đầu tư mạo hiểm của TP.HCM từ năm 2019 - 2022 là khoảng 1,9 tỉ USD cho 184 thương vụ đầu tư, bình quân mỗi năm thu hút được hơn 500 triệu USD. Lượng vốn khởi nghiệp đổ vào TP.HCM chiếm từ 60 - 80% tổng lượng vốn thu hút vào startup trên cả nước.

Không chỉ các tài năng và nhà đầu tư được hưởng ưu đãi thuế, các DN khởi nghiệp của TP.HCM cũng sẽ được áp dụng một cơ chế mới. Trước đây, các DN khoa học và công nghệ được miễn thuế thu nhập DN trong 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo (Cho phép tối đa không có thu nhập chịu thuế trong ba năm đầu, ưu đãi bắt đầu tính từ năm thứ tư). Điều này được áp dụng rộng rãi trên cả nước.

Với quy định mới, các startup của TP.HCM được miễn thuế thu nhập DN trong thời hạn 5 năm kể từ thời điểm phát sinh thuế thu nhập phải nộp. Điều này cũng được áp dụng cho các tổ chức khoa học và công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của TP. Bằng cách loại bỏ nỗi sợ thuế, chính sách mới sẽ giúp các công ty và tổ chức hỗ trợ có thể tập trung vào các hoạt động kinh doanh và đổi mới sáng tạo mà không bị phân tâm bởi các mối lo lắng về thuế.

Trong khi đó, GS.Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - cho rằng giảm thuế để thu hút nhân tài chỉ là một chính sách tạo ra một góc ưu đãi, chứ hoàn toàn không phải một cách thức để thu hút nhân tài. Bởi vì còn nhiều yếu tố quyết định một người tài năng làm việc lâu dài, đó là môi trường làm việc sao cho thoải mái tự do sáng tạo, được tự do làm việc, kích thích tư duy...

"Trên thực tế, Việt Nam cũng có chính sách vĩ mô để tạo điều kiện thu hút nhân tài người nước ngoài đến làm việc, nhưng với chính sách không đi vào cuộc sống thì cũng không thành công. Chính vì vậy, một môi trường chung mà những người có năng lực cần là phải có sự ổn định một cách toàn diện để có thể làm việc, phát huy được chất xám của họ", GS.Đặng Hùng Võ nói.