Một thị trấn Thổ Nhĩ Kỳ đứng vững trong động đất

Hatay chịu thiệt hại lớn nhất về nhân mạng trong số 11 tỉnh bị động đất ảnh hưởng. Erzin cách tâm chấn động đất khoảng 110 km, nhưng tại đây không có công trình nào bị sập và cũng không có trường hợp tử vong.

Các kỹ sư xây dựng cùng nhà khoa học xác định sở dĩ Erzin đứng vững một phần là do thị trấn tuân thủ nghiêm túc quy định xây dựng. Vị trí địa lý cùng đặc điểm địa chất cũng đóng vai trò nhất định.

Thị trưởng Okkes Elmasoglu cho biết bản thân giữ vững chính sách của những người tiền nhiệm, không cho phép nhà thầu xây dựng đốt cháy giai đoạn để tiết kiệm chi phí. “Lương tâm tôi trong sáng vì không cho phép xây dựng trái phép dưới bất kỳ hình thức nào. Ở vấn đề này tôi không nhượng bộ”, ông khẳng định.

Theo Thị trưởng Elmasoglu, đất nước cần “thay đổi nhận thức hoàn toàn” để mọi người không còn mong đợi nhà nước nhượng bộ trước công trình xây trái phép nữa. Thổ Nhĩ Kỳ thường có vài đợt ân xá công trình trái phép: chủ sở hữu nộp một khoản tiền phạt chứ không cần cải tạo công trình theo đúng quy định. Đợt gần nhất là ngay trước thềm cuộc bầu cử năm 2018.

Không chỉ tuân thủ nghiêm túc quy định xây dựng, tại Erzin còn không có chung cư cao tầng - loại công trình gây thiệt mạng nhân mạng lớn ở nhiều địa phương khác. Công trình cao nhất ở thị trấn chỉ có 6 tầng và hầu hết đều không quá 4 tầng.

Thị trưởng Elmasoglu chỉ ra đặc điểm địa chất cũng góp phần cứu Erzin: thị trấn nằm ở đáy sườn phía tây của dãy núi Amanos nên được ngăn cách với đường đứt gãy gần nhất cách 40 km, nền đất nơi thị trấn được xây dựng có lớp đá gần bề mặt.

Nhà địa chất học Naci Gorur nhận định Thổ Nhĩ Kỳ nên tái xây dựng khu dân cư ở các địa điểm có đặc điểm địa chất tương tự Erzin.

Vấn đề vi phạm quy định xây dựng

Tình hình tương phản giữa Erzin với nhiều địa phương khác phơi bày vấn đề xây dựng cẩu thả, vi phạm quy định nghiêm trọng tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Chủ tịch Hiệp hội Kỹ sư xây dựng Thổ Nhĩ Kỳ Taner Yuzgec cho biết: “Việc ân xá công trình trái phép diễn ra quá nhiều lần, đặc biệt khi bầu cử gần kề. Chúng tôi luôn cảnh báo rằng làm vậy sẽ gây ra thảm họa chết người, nhưng chẳng ai lắng nghe”. Ông đánh giá 65% công trình ở Thổ Nhĩ Kỳ có nguy cơ đổ sập.

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan ngày 14.2 cho biết có 47.000 công trình đã bị phá hoại hoặc hư hỏng nặng đến mức cần phải phá bỏ. Bộ Môi trường - Đô thị hóa đưa ra con số cao hơn: 50.500.

Sau động đất, Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ hơn 100 người chịu trách nhiệm xây dựng các tòa nhà chất lượng kém bị sập trong động đất. Công tác tái thiết dự kiến bắt đầu vào tháng 3.