Theo New York Times, cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đã bước sang một giai đoạn mới, khốc liệt hơn, với việc Nga tăng cường các cuộc tấn công dọc các mặt trận ở miền đông và miền nam Ukraine.
Trong khi đó, lực lượng Ukraine phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về nhân lực, trang thiết bị và chiến thuật phòng thủ, đặc biệt khi mùa đông khắc nghiệt bắt đầu tràn qua các chiến trường đầy bom đạn. Những diễn biến gần đây đã vẽ nên một bức tranh tương phản rõ nét giữa hai bên, khi Nga đẩy mạnh chiến thuật tiêu hao và Ukraine phải căng mình chống đỡ trong điều kiện đầy bất lợi.
Ngày 21.11, Ukraine tuyên bố Nga đã thực hiện một đợt tấn công nhằm vào thành phố Dnipro, sử dụng nhiều loại vũ khí, bao gồm cả tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) – một loại vũ khí thường được dành cho các cuộc tấn công chiến lược tầm xa. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử cuộc xung đột Nga-Ukraine xuất hiện thông tin về việc ICBM được sử dụng trong thực chiến.
Phía Ukraine khẳng định lực lượng phòng không đã bắn hạ sáu quả Kh-101, nhưng chưa rõ loại ICBM cụ thể được sử dụng và các mục tiêu mà Nga nhắm tới. Hiện chưa có thông tin về thương vong, và Nga vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức.
Đáng chú ý, video từ một kênh Telegram lớn ở Ukraine ghi lại hình ảnh các vệt sáng lao xuống Dnipro, được mô tả là đầu đạn của ICBM. Nếu thông tin này được xác thực, đây sẽ là một cột mốc quan trọng, không chỉ trong cuộc xung đột Nga-Ukraine mà còn trong lịch sử sử dụng vũ khí chiến lược trên toàn cầu.
Nga và Ukraine từ lâu đã có những cuộc tập kích qua lại vào lãnh thổ nhau, nhưng đây là lần đầu tiên một loại vũ khí chiến lược như ICBM được cho là được triển khai. Việc sử dụng vũ khí chiến lược như ICBM có thể khiến các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ và NATO, xem xét lại mức độ can thiệp vào cuộc xung đột.
Dù không mang đầu đạn hạt nhân, sự xuất hiện của ICBM trên chiến trường Ukraine làm tăng nguy cơ hiểu lầm và leo thang không kiểm soát. Bên cạnh đó, Ukraine có thể phải đối mặt với áp lực lớn hơn trong việc nâng cấp hệ thống phòng không để đối phó với các loại vũ khí chiến lược.
Chiến thuật của Nga
Trong chiến dịch quân sự tại miền đông Ukraine, quân đội Nga đã tập trung phần lớn hỏa lực vào khu vực Kurakhove, một thành trì quan trọng đang được lực lượng Ukraine bảo vệ quyết liệt. Đây là nỗ lực chiến lược của Nga nhằm mở rộng đường tấn công tới thành phố chiến lược Pokrovsk, một trung tâm giao thông và hậu cần có vị trí địa lý quan trọng trong khu vực Donetsk.
Theo Tướng Oleksandr Syrsky, Tổng tư lệnh lực lượng Ukraine, các cuộc tấn công vào Kurakhove là "một trong những cuộc tấn công mạnh mẽ nhất kể từ khi chiến tranh bắt đầu". Nga đã triển khai không chỉ bộ binh mà còn sử dụng pháo binh và không quân để duy trì áp lực liên tục. Điều này khiến các binh sĩ Ukraine ở tiền tuyến phải đối mặt với tình trạng căng thẳng cực độ.
Nga hiện đạt được những bước tiến nhỏ nhưng ổn định ở các khu vực quan trọng gần Kurakhove. Chiến thuật "tiêu hao" bất chấp sức kháng cự mạnh mẽ từ phía Ukraine. Trong mỗi trận chiến, quân đội Nga sẵn sàng dồn mọi nguồn lực để đẩy lùi tuyến phòng thủ của Ukraine và tạo tiền đề cho các cuộc tấn công tiếp theo.
Pokrovsk là một trong những mục tiêu chiến lược quan trọng đối với Nga. Thành phố này không chỉ đóng vai trò là một trung tâm giao thông quan trọng, kết nối Donetsk với các khu vực khác ở miền đông Ukraine, mà còn là một chốt phòng thủ quan trọng trong hệ thống phòng tuyến của Ukraine. Nếu Pokrovsk thất thủ, Nga có thể củng cố thế trận của mình trong khu vực Donetsk và tạo đà cho các chiến dịch sâu hơn vào lãnh thổ Ukraine.
Tại Kurakhove, lực lượng Ukraine phải đối mặt với sự chênh lệch lớn về số lượng và áp lực từ pháo binh Nga. Dù phòng thủ kiên cường, các tuyến đầu của Ukraine đang dần mỏng đi dưới sức ép liên tục của đối phương. Tuy nhiên, các binh sĩ Ukraine vẫn tiếp tục sử dụng UAV và các vũ khí tầm xa để làm chậm bước tiến của Nga, cố gắng kéo dài thời gian cho các kế hoạch phòng thủ sâu hơn ở Pokrovsk.
Việc Nga đạt được những bước tiến nhỏ nhưng ổn định tại khu vực này không chỉ làm gia tăng sức ép lên Ukraine mà còn cho thấy sự quyết tâm của Moscow trong việc củng cố các khu vực đã kiểm soát. Với tình hình hiện tại, khu vực Donetsk tiếp tục là điểm nóng quyết định trong cuộc chiến kéo dài giữa hai bên.
Bên cạnh đó, với mùa đông đầu tiên đã đến, tuyết rơi dày đặc trên các chiến trường rải rác hố bom và xác chết, điều kiện thời tiết càng làm gia tăng sự khó khăn cho lực lượng Ukraine. Nga đang tận dụng mùa đông để gia tăng áp lực, khi lợi thế số lượng và trang thiết bị cho phép họ duy trì tấn công liên tục. Nga cũng tận dụng ưu thế trên không để thả bom dẫn đường tấn công các chiến hào của Ukraine, làm suy yếu phòng tuyến đối phương.
Khó khăn của Ukraine: Nhân lực và trang bị
Ukraine đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng binh lính, đặc biệt là những người có kinh nghiệm chiến đấu. Các lữ đoàn Ukraine, vốn đã chiến đấu liên tục trong suốt gần hai năm rưỡi, đang "kiệt sức", không thể duy trì hiệu quả chiến đấu như trước. Nhiều đơn vị phải bảo vệ các khu vực dài hơn khả năng kiểm soát thực tế, dẫn đến sự mỏng manh trong phòng tuyến.
Việc bổ sung lực lượng mới không đủ để bù đắp sự thiếu hụt. Những tân binh ít kinh nghiệm khó lòng thay thế các cựu binh kỳ cựu đã ngã xuống hoặc bị thương. Tình trạng thiếu chỉ huy cấp trung đội và đại đội càng làm tăng thêm khó khăn trong tổ chức và điều hành trên chiến trường.
Ngoài nhân lực, sự thiếu hụt vũ khí tầm trung và tầm xa đang làm suy yếu đáng kể khả năng phòng thủ của Ukraine. HIMARS, hệ thống pháo phản lực từng là vũ khí chủ lực của Ukraine, hiện hầu như không còn hoạt động mạnh mẽ. Các chỉ huy cho biết họ phải dựa vào máy bay không người lái (UAV) cho 80% tổn thất gây ra cho đối phương. Tuy nhiên, UAV không thể thay thế bộ binh trong việc giữ vững phòng tuyến.
Nga, nhận thấy tầm quan trọng của UAV trong chiến thuật của Ukraine, đã tập trung tấn công các đội UAV bằng bom dẫn đường nặng hàng nghìn pound. Điều này khiến các phi công UAV của Ukraine phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn mỗi ngày.
Viện Trợ quốc tế: Cơ hội và thách thức
Một trong những điểm sáng duy nhất đối với Ukraine là sự hỗ trợ từ các đồng minh phương Tây. Gần đây, Mỹ đã cho phép Ukraine sử dụng tên lửa đạn đạo tầm xa ATACMS để tấn công các mục tiêu chiến lược sâu trong lãnh thổ Nga. Việc Ukraine phá hủy một kho đạn dược lớn ở Bryansk trong tuần này là minh chứng cho tiềm năng chiến lược của loại vũ khí này.
Tuy nhiên, số lượng ATACMS mà Ukraine nhận được rất hạn chế, ước tính chỉ khoảng 50 tên lửa. Điều này buộc Kyiv phải lựa chọn cẩn thận từng mục tiêu để tối ưu hóa hiệu quả, đồng thời đối mặt với áp lực chính trị từ việc sử dụng vũ khí của Mỹ trong các cuộc tấn công vượt biên giới.
Cuộc bầu cử gần đây tại Mỹ, đưa ông Donald Trump trở lại chính trường, cũng đặt ra nhiều câu hỏi về cam kết dài hạn của Washington đối với Kyiv. Ông Trump từng bày tỏ hoài nghi về sự hỗ trợ quân sự mạnh mẽ cho Ukraine, điều này có thể khiến Kyiv mất đi một trong những đồng minh quan trọng nhất nếu chính sách này thay đổi.
Ukraine ứng phó: Củng cố phòng tuyến
Trong bối cảnh áp lực ngày càng lớn, Ukraine đang nỗ lực củng cố phòng tuyến bằng các biện pháp chiến thuật như đào chiến hào và đặt bẫy xe tăng để làm chậm bước tiến của Nga. Các cánh đồng chiến lược được lót bằng bê tông và rải đầy mìn. Dù phải đối mặt với nhiều rủi ro, UAV vẫn là vũ khí quan trọng giúp Ukraine nhắm vào các mục tiêu quan trọng của Nga. Các đội UAV nỗ lực hoạt động 24/7 để giảm thiểu tổn thất.
Ukraine hiện tiếp tục vận động sự hỗ trợ từ các đồng minh, đặc biệt là Mỹ và châu Âu, để duy trì nguồn cung cấp vũ khí và tài chính trong dài hạn.
Cuộc chiến tại Ukraine đang bước vào một giai đoạn đầy thách thức, nơi cả hai bên đều phải chịu tổn thất nặng. Trong bối cảnh Nga đạt được một số bước tiến trên chiến, việc duy trì sức chiến đấu của Ukraine trong bối cảnh thiếu nhân lực và trang thiết bị là bài toán sống còn.
Tương lai của cuộc chiến này sẽ phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các đồng minh phương Tây. Tuy nhiên, với áp lực leo thang từ Nga và sự bất định trong chính trường quốc tế, Ukraine sẽ cần không chỉ sự kiên cường mà còn cả chiến lược sáng suốt để vượt qua giai đoạn khó khăn nhất kể từ khi chiến tranh bắt đầu.