Ngân hàng đề xuất việc chuyển khoản nhầm có thể lấy lại tiền

Trong dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng Nhà nước đề xuất bổ sung quy định về việc phong tỏa tài khoản số tiền trong trường hợp người chuyển tiền nhầm, nhằm giúp khách hàng lấy lại được tài sản đã chuyển nhầm cho người khác.

Cụ thể, NHNN đề xuất bổ sung thêm quy định mới như phong tỏa tài khoản thanh toán trong các trường hợp như tài khoản thanh toán gian lận, vi phạm pháp luật hoặc trường hợp khách hàng chuyển tiền có nhầm lẫn về số hiệu tài khoản, số tiền...

Trong thực tế, không chỉ chuyển tiền nhầm mà có trường hợp người dùng sơ hở, bị hacker hay kẻ lừa đảo chiếm đoạt được tài khoản rồi thanh toán hoặc chuyển số tiền đi nơi khác, thì chủ tài khoản có thể thông báo với ngân hàng việc chuyển tiền có nhầm lẫn để yêu cầu ngân hàng phong tỏa số tiền, các bên làm việc lẫn nhau để làm rõ nội dung chuyển có thật hay không.

Do vậy, trong bối cảnh tội phạm công nghệ gia tăng, diễn biến phức tạp với thủ đoạn tinh vi, việc bổ sung quy định này là cần thiết để ngăn chặn tội phạm chuyển tiền sau khi lừa đảo thành công. Tài khoản cũng sẽ bị phong tỏa khi có yêu cầu phong tỏa của một trong các chủ tài khoản thanh toán chung hoặc khi có tranh chấp giữa các chủ tài khoản thanh toán chung.

Trong các trường hợp này, phong tỏa tài khoản sẽ chấm dứt khi có bằng chứng về việc tài khoản thanh toán không gian lận hoặc vi phạm pháp luật; khi đã xử lý xong sai sót, nhầm lẫn trong thanh toán chuyển tiền hoặc tranh chấp giữa các chủ tài khoản thanh toán chung đã được giải quyết.

Do vậy, khi yêu cầu chuyển tiền các bên phải có bằng chứng bằng hoạt động mua bán để chứng minh việc chuyển tiền là hợp pháp. Tuy nhiên, NHNN cũng quy định nếu người yêu cầu phong tỏa tài khoản trái pháp luật gây thiệt hại cho người khác thì phải chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật.

Trên thực tế, hiện nay có không ít trường hợp khách hàng ghi nhầm số tài khoản, vì vậy đã chuyển tiền sai người và gặp muôn vàn khó khăn khi muốn lấy lại số tiền đã chuyển nhầm. Trong trường hợp phát hiện sớm, khách hàng thường gọi điện đến ngân hàng để yêu cầu hỗ trợ lấy, tuy nhiên cơ chế xử lý của các ngân hàng cũng khác nhau do có những ràng buộc nhất định.

Trường hợp tài khoản nhận khác ngân hàng, ngân hàng chuyển sẽ báo cho phía ngân hàng nhận về giao dịch nhầm này và phải chờ 3 - 5 ngày để phía ngân hàng nhận đưa ra hướng xử lý. Trường hợp tài khoản nhận cùng hệ thống, chủ tài khoản chuyển nhầm phải đến quầy của ngân hàng để yêu cầu tra soát chứng từ.