Người dân Ukraine kỳ vọng lẫn lo âu khi ông Trump tái đắc cử

Đối với những người lính Ukraine, chiến thắng của Tổng thống Trump khơi lên một loạt cảm xúc từ hy vọng, thực tế, đến lo ngại. Câu hỏi chính đặt ra là: Liệu sự hỗ trợ quân sự của Mỹ có tiếp tục giúp Ukraine chống lại lực lượng Nga hay không?

Tâm lý trên tiền tuyến

Trong các pháo đài cố thủ của mình ở mặt trận phía đông, những người lính Ukraine hằng ngày chiến đấu và chịu đựng sức ép từ các đợt tấn công của Nga. Chỉ huy một đơn vị pháo binh, với biệt danh “Mozart”, miêu tả bối cảnh hiện tại là một trận chiến dai dẳng, nhưng họ luôn giữ niềm tin rằng chiến thắng là khả thi.

Ông Mozart bày tỏ mong muốn rằng Mỹ sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí để tăng cường sức mạnh cho quân đội Ukraine, bất kể ai là người đứng đầu Nhà Trắng. “Chúng tôi không quan tâm tổng thống là ai, miễn là họ không cắt đứt sự giúp đỡ của chúng tôi, vì chúng tôi cần điều đó”, Mozart nói.

Trong chiến hào, nơi chỉ có những phương tiện liên lạc hạn chế qua Starlink, tin tức từ Mỹ được truyền đến các chiến sĩ chủ yếu thông qua các nhà báo chiến tranh. Thông tức về kết quả bầu cử nhanh chóng lan truyền, nhưng các binh sĩ vẫn giữ vững tinh thần chiến đấu và hy vọng vào một tương lai với sự hỗ trợ bền vững từ Washington.

Chính quyền Trump trước đây đã ghi nhận bước ngoặt quan trọng khi quyết định cung cấp lô vũ khí đầu tiên cho Ukraine vào năm 2017, gồm cả các tên lửa chống tăng Javelin. Những vũ khí này đã đóng vai trò thiết yếu khi cuộc chiến với Nga bùng nổ vào năm 2022. Tuy nhiên, mặc dù Tổng thống Trump đã hỗ trợ vũ khí cho Ukraine, ông cũng tỏ ra hoài nghi về việc Mỹ can thiệp vào các cuộc xung đột nước ngoài, và bày tỏ mong muốn hạn chế các cam kết quân sự của Mỹ.

Một trong những phát biểu đáng chú ý của Trump là ông ca ngợi mối quan hệ của mình với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông Trump cũng từng mô tả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là “người bán hàng vĩ đại nhất trên Trái đất” vì đã thành công trong việc giành được viện trợ từ Mỹ. Những quan điểm này khiến không ít người Ukraine lo ngại về khả năng ông Trump sẽ thay đổi chính sách đối với quốc gia đang lâm nguy của họ nếu ông tái đắc cử.

Quan điểm của người dân Ukraine

Trở về Kyiv, tâm lý của người dân cũng không kém phần phức tạp. Viktoriia Zubrytska, một sinh viên luật 18 tuổi, có cái nhìn thực tế về tình hình. Cô nhận định rằng dưới thời ông Trump, Ukraine có thể sẽ phải nhượng bộ một phần lãnh thổ để đạt được hòa bình. Nhưng đối với cô, điều này còn dễ chấp nhận hơn là những hứa hẹn về chiến thắng từ chính quyền hiện tại của Mỹ mà cô cho là khó thành hiện thực.

“Sự chắc chắn và chân lý khách quan tốt hơn nhiều so với lời nói dối và cuộc sống trong ảo tưởng”, cô Zubrytska chia sẻ.

Yurii Fedorenko, chỉ huy một đơn vị máy bay không người lái ở Kharkiv thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với sự hỗ trợ của Mỹ. Anh Fedorenko đeo miếng vải cờ Mỹ trên quân phục như một biểu tượng thể hiện lòng kính trọng đối với những người dân Mỹ đã đồng lòng hỗ trợ Ukraine.

“Tôi thực sự cảm ơn người Mỹ và tin rằng họ hiểu lý do vì sao Mỹ lại giúp đỡ Ukraine trong thời gian này”, anh nói.

Sự hỗ trợ của Mỹ, ngoài ý nghĩa quân sự, còn là biểu tượng tinh thần cho người dân Ukraine. Họ coi đó là một cam kết rằng cộng đồng quốc tế không đứng ngoài cuộc chiến, và rằng họ không phải đơn độc trong cuộc kháng chiến.

Dân Mỹ chia rẽ vì ủng hộ Ukraine

Sự phân hóa trong lòng cử tri Mỹ về việc viện trợ cho Ukraine đã trở thành một chủ đề nóng bỏng trong bối cảnh nước Mỹ chuẩn bị cho sự chuyển giao quyền lực có thể diễn ra ở Nhà Trắng. Cuộc khảo sát VoteCast mới đây cho thấy một sự chia rẽ rõ rệt: trong khi phần lớn những người ủng hộ Phó tổng thống Kamala Harris mong muốn tiếp tục viện trợ cho Ukraine, thì chỉ một phần ba cử tri ủng hộ ông Trump cùng quan điểm. Sự khác biệt này không chỉ là một biểu hiện chính trị, mà còn phản ánh sự mâu thuẫn trong cách người dân Mỹ nhìn nhận vai trò của đất nước mình trong các cuộc xung đột quốc tế.

Một trong những nguyên nhân chính của sự chia rẽ là lo ngại về gánh nặng tài chính của việc tiếp tục hỗ trợ Ukraine. Trong bối cảnh kinh tế trong nước còn nhiều bất ổn, một số cử tri Mỹ, đặc biệt là những người ủng hộ ông Trump, cho rằng tài chính quốc gia cần được ưu tiên cho các vấn đề trong nước thay vì các cuộc xung đột ở nước ngoài. Những người này cho rằng việc viện trợ liên tục cho Ukraine có thể khiến nền kinh tế Mỹ chịu thêm áp lực, trong khi họ tin rằng các quốc gia châu Âu khác, đặc biệt là những quốc gia gần Ukraine, cần phải đảm nhiệm vai trò lớn hơn trong cuộc xung đột.

Ngoài ra, một bộ phận cử tri Mỹ, thường là những người ủng hộ đường lối chính trị biệt lập của ông Trump, cho rằng Washington không nên can thiệp quá sâu vào các cuộc xung đột nước ngoài. Họ lập luận rằng những cam kết quân sự dài hạn sẽ khiến Mỹ rơi vào “vũng lầy” giống như những gì đã từng xảy ra ở Iraq hay Afghanistan. Từ quan điểm này, họ thấy rằng việc viện trợ cho Ukraine là không bền vững và có thể làm suy yếu vị thế của Mỹ trên trường quốc tế.

Sự phân hóa trong quan điểm của cử tri Mỹ đặt ra thách thức lớn cho các nhà lãnh đạo chính trị. Bất kỳ tổng thống nào cũng sẽ phải đối diện với áp lực từ cả hai phía: một bên yêu cầu tăng cường hỗ trợ cho Ukraine nhằm duy trì vai trò lãnh đạo của Mỹ và bảo vệ nền dân chủ, trong khi bên kia muốn giới hạn hoặc chấm dứt các cam kết quân sự để tập trung vào lợi ích trong nước. Quyết định cuối cùng về chính sách đối với Ukraine có thể ảnh hưởng sâu rộng đến mối quan hệ của Mỹ với các đồng minh châu Âu và vị thế của Mỹ trên toàn cầu.

Một chính sách viện trợ mạnh mẽ đối với Ukraine sẽ giúp Mỹ duy trì sự hiện diện chiến lược ở châu Âu và khẳng định cam kết bảo vệ các đồng minh. Đây là một tín hiệu cho thấy Mỹ không sẵn sàng để Nga mở rộng ảnh hưởng tại khu vực Đông Âu. Tuy nhiên, ngược lại, việc rút bớt sự hỗ trợ có thể khiến Mỹ bị nhìn nhận là không ổn định trong cam kết quốc tế, từ đó làm suy yếu niềm tin của các đồng minh vào khả năng Mỹ sẽ đứng vững bên cạnh họ trong các cuộc xung đột khác.

Châu Âu theo sát diễn biến

Không chỉ Ukraine, các quốc gia NATO và Liên minh châu Âu (EU) cũng theo dõi sát sao cuộc bầu cử tại Mỹ. Pháp và Đức, hai quốc gia hàng đầu trong EU, đã nhanh chóng tổ chức cuộc họp quốc phòng tại Paris ngay sau cuộc bầu cử để thảo luận về kết quả và khả năng tiếp tục hỗ trợ Ukraine.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte nhấn mạnh sự cần thiết của “hòa bình thông qua sức mạnh” và kêu gọi các nước trong khối gia tăng chi tiêu quốc phòng, cho thấy một sự đồng thuận về việc chuẩn bị cho tình huống phải tăng cường hỗ trợ nếu Mỹ thay đổi chính sách.

Fiona Hill, cựu chuyên gia tình báo từng làm việc dưới thời nhiều đời tổng thống Mỹ, cảnh báo rằng châu Âu cần nâng cao năng lực quốc phòng của mình để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Bà Hill nhận định rằng, trong bối cảnh Tổng thống Trump nhiều lần khẳng định sẽ chấm dứt cuộc xung đột này trong một ngày nếu được bầu, thực tế cho thấy hòa bình sẽ không thể đến chỉ sau một đêm. Bà cho rằng Mỹ không nên ngừng hỗ trợ vào lúc này khi châu Âu vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng thay thế vai trò đó.

Nga kỳ vọng vào lời hứa của ông Trump

Trong bối cảnh cuộc bầu cử Mỹ có khả năng dẫn đến sự thay đổi chính sách đối ngoại, Moscow đã đưa ra phản hồi thận trọng về việc ông Trump tái đắc cử. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định Nga coi Mỹ là một “quốc gia không thân thiện” do lịch sử căng thẳng giữa hai nước. Tuy nhiên, ông Peskov vẫn nhấn mạnh rằng Moscow không bỏ qua lời hứa của Tổng thống Trump về việc sẽ nhanh chóng chấm dứt xung đột nếu được bầu lại.

Theo các nhà phân tích, việc Nga ghi nhận lời hứa của ông Trump về việc có thể "chấm dứt xung đột trong vòng một ngày" có thể là chiến lược của Kremlin nhằm tạo áp lực và kích thích Mỹ hướng tới một cách tiếp cận mềm mỏng hơn với Moscow. Tuy nhiên, ông Peskov cũng lưu ý rằng một giải pháp nhanh chóng cho cuộc chiến là điều khó thực hiện trong thực tế, nhưng Nga vẫn có hy vọng vào vai trò của Mỹ trong việc giảm nhiệt căng thẳng.

Ông Peskov không đưa ra chi tiết về cách thức Nga kỳ vọng Trump sẽ thực hiện cam kết này, nhưng từ lâu Nga đã phản đối sự hỗ trợ quân sự và tài chính của Mỹ dành cho Ukraine. Moscow cho rằng sự hỗ trợ này đã kéo dài chiến tranh và làm tăng căng thẳng trong khu vực. Với quan điểm này, Kremlin kỳ vọng một sự thay đổi trong chính sách của Mỹ dưới thời Trump có thể dẫn đến một giải pháp khác biệt, mà theo Nga, sẽ ưu tiên các biện pháp ngoại giao và giảm bớt sự can thiệp quân sự.

Đối với Moscow, một trong những điều kiện lý tưởng là Ukraine phải chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ hoặc cam kết không gia nhập NATO. Điều này phù hợp với mục tiêu của Nga là duy trì một vùng đệm an toàn giữa mình và các nước phương Tây. Nếu ông Trump thật sự cố gắng thúc đẩy một thỏa thuận nhanh chóng, Nga có thể hy vọng rằng ông sẽ gây áp lực lên Ukraine để chấp nhận các điều kiện này, hoặc chí ít là làm giảm vai trò của Mỹ trong việc cung cấp viện trợ quân sự cho Kyiv.

Tuy nhiên, mặc dù Nga có thể hy vọng rằng ông Trump sẽ đóng vai trò "hòa bình thông qua thỏa hiệp", một thỏa thuận thực sự có thể không hề dễ dàng. Cả Ukraine và các đồng minh phương Tây đã đầu tư rất nhiều vào cuộc chiến này với mục tiêu duy trì nền độc lập và chủ quyền của Ukraine, và việc thuyết phục Kyiv từ bỏ lãnh thổ hoặc quyền tự do quyết định tương lai của mình sẽ là một thách thức lớn.

Kết quả cuộc bầu cử Mỹ mang lại một luồng không khí không chắc chắn cho chiến trường Ukraine. Những người dân, người lính Ukraine đều thể hiện sự kỳ vọng và lòng biết ơn đối với sự hỗ trợ từ Mỹ, nhưng họ cũng hiểu rằng mọi quyết định ở Washington có thể thay đổi tương lai cuộc chiến. Liệu ông Trump sẽ tiếp tục duy trì sự hỗ trợ cho Ukraine, hay có một sự thay đổi lớn về chính sách?

Khi Mỹ đang trải qua giai đoạn chuyển tiếp quan trọng, Ukraine phải chuẩn bị cho mọi kịch bản có thể xảy ra. Những binh sĩ trên chiến trường vẫn giữ vững tinh thần, trong khi người dân Kyiv tiếp tục đấu tranh trong một môi trường khó khăn và nhiều bất định. Câu hỏi lớn hiện nay là liệu Ukraine sẽ có thể nhận được sự hỗ trợ cần thiết để bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ, hay họ sẽ phải tìm một con đường mới để tiếp tục cuộc chiến.