Khi quan hệ giữa Nga và Mỹ bất ngờ có dấu hiệu cải thiện, người dân Nga bắt đầu mơ về một cuộc sống "bình thường" - nơi những điều quen thuộc như nội thất Ikea, thẻ Visa, hay các chuyến bay thẳng ra nước ngoài có thể trở lại.
Báo Washington Post (Mỹ) nhận định sự tan băng đột ngột giữa Moscow và Washington đã khơi dậy niềm hy vọng rằng những năm tháng căng thẳng và bị phương Tây cô lập có thể sớm chấm dứt.
Tuy nhiên, bên cạnh sự lạc quan, vẫn còn đó những hoài nghi và thách thức lớn mà người Nga phải đối mặt trong hành trình hướng tới tương lai.
Làn gió mới trong quan hệ Nga-Mỹ
Trong nhiều năm, Nga và phương Tây, đặc biệt là Mỹ, bị cuốn vào vòng xoáy xung đột ý thức hệ và căng thẳng địa chính. Cuộc chiến Nga - Ukrane nổ ra năm 2022 đã đẩy quan hệ này xuống mức thấp nhất, kéo theo hàng loạt lệnh trừng phạt và sự rút lui của các công ty quốc tế khỏi thị trường Nga. Nhưng gần đây, những tín hiệu tích cực từ các cuộc đàm phán và phát biểu của lãnh đạo hai nước đã làm thay đổi không khí.
Moscow gọi các cuộc trao đổi với Washington là "thân thiện", trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin dường như tìm thấy tiếng nói chung về việc chấm dứt cuộc chiến Ukraine. Điều này khiến nhiều người Nga bắt đầu tin rằng một sự thay đổi lớn có thể đang đến gần.
Đối với người dân Nga, "bình thường" không chỉ là khái niệm trừu tượng mà còn gắn liền với những điều cụ thể: khả năng mua sắm tại các cửa hàng quốc tế, sử dụng dịch vụ tài chính toàn cầu, hay đơn giản là đi du lịch mà không gặp rào cản. Sau thời gian dài sống trong sự cô lập, những tín hiệu tích cực từ quan hệ Nga-Mỹ mang lại một luồng gió mới.
"Tôi cảm thấy như chúng ta đã nín thở suốt ba năm qua, chờ đợi khoảnh khắc được thở ra. Bây giờ, chúng ta có thể làm điều đó, dù rất thận trọng", một nha sĩ 45 tuổi ở Moscow chia sẻ với Washington Post.
Ông bày tỏ hy vọng rằng sự thay đổi này sẽ mang lại hòa bình và chấm dứt xung đột. "Các thương hiệu quốc tế, chuyến bay thẳng, hay hệ thống thanh toán phương Tây không chỉ là tiện ích - chúng khiến bạn cảm thấy mình vẫn là một phần của thế giới", ông nói thêm.
Sự trở lại của các công ty như Ikea, Netflix, hay các thương hiệu ô tô châu Âu không chỉ là vấn đề tiêu dùng mà còn là biểu tượng của sự kết nối với cộng đồng quốc tế. Một cuộc thăm dò của Trung tâm thăm dò ý kiến độc lập Levada cho thấy người Nga “đặc biệt nhớ” Ikea, các sản phẩm điện tử nước ngoài và xe hơi nhập khẩu - những thứ đã biến mất kể từ khi các lệnh trừng phạt được áp dụng.
"Vấn đề không chỉ nằm ở các thương hiệu, mà là cảm giác 'bình thường' mà chúng mang lại. Mọi người khao khát điều đó", một người dân tại Moscow nhận xét.
Kỳ vọng về sự hồi sinh kinh tế
Những tuyên bố từ các quan chức cấp cao càng làm tăng kỳ vọng của người dân. Đặc phái viên kinh doanh của Tổng thống Putin, Kirill Dmitriev, cho biết ông hy vọng các công ty Mỹ sẽ quay lại Nga vào giữa năm nay. Boris Titov, một quan chức khác, nói về việc "mở khóa tài khoản" và khôi phục các dịch vụ quốc tế.
Ở phía Mỹ, Ngoại trưởng Marco Rubio nhấn mạnh rằng nếu cuộc chiến kết thúc, hai nước có thể xây dựng "mối quan hệ đối tác kinh tế lịch sử". Những lời hứa này khiến nhiều người Nga tin rằng họ sẽ sớm được tiếp cận lại các sản phẩm và dịch vụ quen thuộc.
Trên mạng xã hội, người Nga thậm chí còn đùa rằng Nga và Mỹ giờ đây là "quốc gia anh em" – một cụm từ thường được dùng để ám chỉ các nước thân cận với Nga trong lịch sử. Dù chỉ là lời nói vui, nó phản ánh tâm trạng phấn khởi của một bộ phận dân chúng trước viễn cảnh tích cực này.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tin rằng mọi thứ sẽ diễn ra suôn sẻ. Một số quan chức Nga tỏ ra thận trọng, thậm chí cứng rắn. Bộ trưởng Thương mại Anton Alikhanov cảnh báo: "Chúng tôi không chào đón ai với vòng tay rộng mở. Họ sẽ phải trả giá cho những gì họ đã làm khi rời bỏ thị trường Nga".
Trong khi đó, Ngoại trưởng Sergei Lavrov nhấn mạnh rằng Nga sẽ ưu tiên tự cung tự cấp và chỉ mở cửa cho các công ty nước ngoài ở những lĩnh vực không đe dọa nền kinh tế nội địa. Những phát ngôn này cho thấy Moscow không sẵn sàng “mở lòng” hoàn toàn, ngay cả khi quan hệ với Mỹ được cải thiện.
Sự ra đi của các công ty quốc tế trong quá khứ, cùng với việc Nga tịch thu tài sản của một số tập đoàn lớn như ExxonMobil hay Carlsberg, đã để lại vết thương trong lòng các nhà đầu tư. Điều này khiến nhiều người lo ngại rằng môi trường kinh doanh tại Nga vẫn tiềm ẩn rủi ro.
Các phương tiện truyền thông nhà nước đã sử dụng tin đồn về sự trở lại của các công ty phương Tây để ca ngợi thành công của Moscow trong việc phá vỡ thế cô lập toàn cầu của Nga. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng việc nâng cao kỳ vọng có thể dẫn đến sự thất vọng nếu những thay đổi này không diễn ra như mong đợi.
"Kỳ vọng càng cao, thất vọng càng lớn nếu mọi thứ không thành hiện thực. Tôi không chắc mọi việc sẽ thay đổi nhanh chóng như mọi người nghĩ", một chuyên gia CNTT 33 tuổi ở St. Petersburg, Igor, nhận định.
Ngoài ra, một số người Nga vẫn nghi ngờ về cam kết của Tổng thống Trump. Họ nhớ rằng trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông từng hứa hẹn cải thiện quan hệ với Nga nhưng cuối cùng lại áp đặt thêm trừng phạt. Lịch sử này khiến nhiều người thận trọng, dù vẫn hy vọng vào một kết quả khác lần này.
Tình hình kinh tế và xã hội Nga
Dù cuộc chiến không ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống hằng ngày ở các khu vực xa biên giới Ukraine, cảm giác bất an vẫn hiện hữu. Những tấm biển tuyển quân, các cuộc tấn công bằng drone, và nỗi lo về một đợt tổng động viên mới khiến người dân luôn trong trạng thái căng thẳng. Nền kinh tế Nga, dù đã thích nghi với trừng phạt bằng cách chuyển sang hàng hóa từ Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, vẫn đối mặt với áp lực từ lạm phát và chi phí chiến tranh tăng cao.
Ekaterina Schulmann, một nhà xã hội học người Nga, nhận xét: "Người dân đã kiệt sức vì sợ hãi và chỉ mong một kết cục nào đó để cảm thấy cuộc sống trở lại bình thường". Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng niềm vui khi chiến tranh kết thúc có thể không kéo dài, và người dân sẽ sớm đối diện với thực tế khắc nghiệt nếu kỳ vọng không được đáp ứng.
Sự thay đổi trong quan hệ Nga-Mỹ đã mang lại “ánh sáng hy vọng” cho người dân Nga - hy vọng về hòa bình, về sự trở lại của các thương hiệu quốc tế, và về một cuộc sống không còn bị cô lập. Nhưng con đường phía trước vẫn đầy thách thức.
Giới chức Nga đặt ra những điều kiện khắt khe, trong khi người dân phải đối mặt với sự không chắc chắn về kinh tế và chính trị. Dù vậy, chỉ cần nghĩ đến một nước Nga không còn vướng vào xung đột nước ngoài, nhiều người đã cảm thấy một chút phấn khởi.
"Trước đây không có chút lạc quan nào, nhưng giờ thì ít nhất chúng ta có một tia hy vọng", một người dân ở Moscow nói với Washington Post.