Nguyên TGĐ Bảo hiểm xã hội Việt Nam chuẩn bị hầu tòa

Theo thông tin từ TAND TP.Hà Nội, vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam và Công ty cho thuê tài chính II (ALC II, trực thuộc Ngân hàng Agribank) sẽ được TAND TP.Hà Nội đưa ra xét xử sơ thẩm vào ngày 18.9.

Trong vụ án này, có tổng số 6 bị cáo bị Viện KSNDTC truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Trong đó có 2 bị cáo nguyên là TGĐ BHXH Việt Nam gồm Lê Bạch Hồng (nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) và Nguyễn Huy Ban.

Theo hồ sơ vụ án, BHXH Việt Nam được sử dụng nguồn tiền tạm thời nhàn rỗi của Quỹ BHXH để thực hiện các biện pháp đầu tư, tăng trưởng. Việc đầu tư Quỹ BHXH phải được thực hiện theo luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 và các quy định khác.

Ngày 25.12.2003, ông Lê Văn Sở (khi đó là TGĐ Agribank) và Nguyễn Huy Ban (nguyên TGĐ BHXH Việt Nam) ký thỏa thuận hợp tác về việc BHXH đồng ý cho Agribank, các chi nhánh cấp 1 và các công ty thuộc Agribank vay vốn. Trong đó, Agribank chịu trách nhiệm toàn bộ về việc vay, sử dụng và hoàn trả vốn của tất cả các hợp đồng do Agribank trực tiếp đi vay, các chi nhánh cấp 1, các công ty trực thuộc ký kết với BHXH do TGĐ Agribank ký bảo lãnh.

Đầu năm 2007, khi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 có hiệu lực, theo quy định tại Điều 79 của luật này và các quy định khác, BHXH Việt Nam chỉ được cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng thương mại nhà nước vay vốn. ALC II là tổ chức tín dụng phi ngân hàng; pháp luật không cho phép ALC II vay vốn của BHXH Việt Nam (và ngược lại).

Tuy nhiên, trong thời điểm tháng 2 - 3.2008, do có nhu cầu về vốn kinh doanh trong lĩnh vực cho thuê tài chính, ông Vũ Quốc Hảo (khi đó là TGĐ ALC II) đã gặp Nguyễn Huy Ban và Nguyễn Phước Tường (nguyên Trưởng Ban Kế hoạch - Tài chính, kiêm Kế toán trưởng BHXH Việt Nam) để đặt vấn đề vay vốn. Theo đó, hai bên đi đến thống nhất, để được BHXH Việt Nam cho vay vốn, ALC II phải có bảo lãnh của Agribank.

Tháng 3 và 4.2008, ông Hảo ký 2 công văn gửi TGĐ Agribank đề nghị về việc nhận tiền vay của BHXH Việt Nam. Căn cứ vào đề nghị của ALC II, ông Nguyễn Thế Bình (khi đó là TGĐ Agribank) đã ký phát hành 3 Thư bảo lãnh thanh toán để ALC II được nhận vốn của BHXH Việt Nam.

Trong thời gian từ tháng 4.2008 - 8.2009, các cán bộ BHXH Việt Nam đã lập 14 tờ trình đề nghị Nguyễn Huy Ban và Lê Bạch Hồng cho ALC II vay vốn từ Quỹ BHXH. Sau bút phê “đồng ý” của lãnh đạo, 14 hợp đồng BHXH Việt Nam cho ALC II vay 1.010 tỉ đồng đã được thực hiện. Việc cho vay vốn này bị VKS xác định là không đúng đối tượng, không đảm bảo nguyên tắc đầu tư Quỹ BHXH, trái với Điều 96, Điều 97 - Luật Bảo hiểm xã hôi.

Đến ngày 31.7.2018, TAND TP.HCM tuyên bố ALC II bị phá sản. Tính đến thời điểm ALC II bị phá sản, công ty này mới tất toán 1 hợp đồng ngắn hạn, còn 13 hợp đồng quá hạn với tổng số tiền nợ BHXH Việt Nam là hơn 1.697 tỉ đồng (bao gồm hơn 769 tỉ đồng tiền gốc và hơn 928 tỉ đồng tiền lãi). Số tiền còn nợ này, ALC II không có khả năng thanh toán, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 1.700tỉ đồng.