Sam Altman bị tố nói dối nhiều năm và giấu hội đồng quản trị OpenAI việc ra mắt ChatGPT

Trong podcast mang tên The TED AI Show hôm 28.5, Helen Toner đã tiết lộ thông tin về các sự kiện khiến bà và các thành viên khác trong hội đồng quản trị cũ của OpenAI sa thải Sam Altman vào ngày 17.11.2023. Trong những ngày sau đó, đa số nhân viên đã dọa sẽ nghỉ việc nếu Sam Altman không được phục chức. Kết quả là ngày 21.11.2023, Sam Altman trở lại làm Giám đốc điều hành OpenAI, còn Helen Toner cùng đa số thành viên bỏ phiếu sa thải ông phải rời khỏi hội đồng quản trị.

Helen Toner, Giám đốc chiến lược tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi tại Georgetown, nói Sam Altman đã "giấu thông tin" và "trình bày sai sự thật về những gì đang xảy ra trong công ty" nhiều năm.

Bà Helen Toner tiết lộ hội đồng quản trị OpenAI không biết về việc công ty ra mắt chatbot trí tuệ nhân tạo ChatGPT vào tháng 11.2022 cho đến khi mọi chuyện đã xảy ra và chỉ nắm được thông tin này khi xem trên Twitter (hiện gọi là X).

“Khi ChatGPT ra mắt vào tháng 11.2022, hội đồng quản trị không được thông báo trước về điều đó. Chúng tôi chỉ biết về ChatGPT khi đọc thông tin trên Twitter”, Helen Toner nói trong podcast.

Việc ra mắt ChatGPT diễn ra khá lặng lẽ: OpenAI chỉ gọi chatbot này là một mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) có thể “tương tác theo cách trò chuyện”. Song trong những ngày và tuần tiếp theo, khả năng tạo ra văn bản giống như con người của ChatGPT đã khiến nó trở thành một hiện tượng và giúp mở đường cho sự bùng nổ hiện tại trong lĩnh vực AI.

Lý do hội đồng quản trị cũ sa thải Sam Altman từng là chủ đề gây thắc mắc trong Thung lũng Silicon. Tại thời điểm đó, hội đồng quản trị chỉ nói rằng Sam Altman đã “liên tục không thẳng thắn” khi tương tác với họ. Những tháng sau đó, các chi tiết mới được tiết lộ về sự căng thẳng giữa Sam Altman, hội đồng quản trị cũ và một số nhân viên.

Trong podcast, Helen Toner cũng nói rằng Sam Altman không tiết lộ việc ông sở hữu quỹ khởi nghiệp của OpenAI.

"Sam không thông báo cho hội đồng quản trị rằng ông sở hữu quỹ khởi nghiệp của OpenAI, dù ông luôn tuyên bố mình là một thành viên hội đồng quản trị độc lập không có lợi ích tài chính trong công ty này", bà nói.

Helen Toner còn chỉ trích sự lãnh đạo của Sam Altman về vấn đề an toàn.

“Trong nhiều lần, ông ta đã cung cấp cho chúng tôi thông tin không chính xác về các quy trình an toàn chính thức mà công ty đã có. Điều đó có nghĩa là hội đồng quản trị hầu như không thể biết được các quy trình an toàn này hoạt động tốt như thế nào hoặc cần thay đổi gì”, bà nhấn mạnh.

"Việc Sam Altman giữ bí mật về chuyện này thực sự làm tổn hại niềm tin của chúng tôi vào ông ấy và hội đồng quản trị thảo luận rất nghiêm túc về việc có cần sa thải ông hay không hồi tháng 10.2023", Helen Toner chia sẻ thêm.

Helen Toner nói rằng sau nhiều năm xảy ra những sự kiện như vậy, “cả bốn chúng tôi (4 thành viên hội đồng quản trị cũ) đều đi đến kết luận rằng không thể tin tưởng những gì Sam đang nói với chúng tôi”.

“Đó là tình huống hoàn toàn không thể chấp nhận được với một hội đồng quản trị”, nhà nghiên cứu người Úc 32 tuổi nhấn mạnh.

Theo Helen Toner, hội đồng quản trị có vai trò giám sát độc lập OpenAI chứ "không chỉ giúp CEO huy động thêm vốn".

Vào tháng 10.2023, hội đồng quản trị có một số cuộc trò chuyện với nhân sự ở OpenAI, trong đó hai giám đốc kể chi tiết về trải nghiệm với Sam Altman và họ đã dùng cụm từ "lạm dụng tâm lý", Helen Toner kể.

Bà cho biết hai giám đốc này đã nói với hội đồng quản trị OpenAI rằng "họ không nghĩ Sam là người phù hợp để dẫn dắt công ty đến AGI (AI tổng quát), nói họ không tin rằng ông ấy có thể hoặc sẽ thay đổi, không có lý do gì để đưa ra phản hồi, không có lý do gì để cố gắng giải quyết những vấn đề này". AGI là AI siêu thông minh, tiên tiến đến mức có thể làm được nhiều việc ngang bằng hoặc tốt hơn con người.

Đến lúc hội đồng quản trị nhận ra cần thay thế Sam Altman, Helen Toner tuyên bố Giám đốc điều hành OpenAI sẽ "dùng mọi biện pháp" để ngăn điều đó nếu phát hiện ra". Helen Toner kể rằng Sam Altman "bắt đầu nói dối các thành viên khác trong hội đồng quản trị để cố gắng đẩy tôi ra ngoài".

Bà cho hay: "Chúng tôi đã rất cẩn thận, rất kỹ lưỡng về việc nói trước với ai, thực tế gần như không có ai, ngoài đội ngũ pháp lý của chúng tôi và đó là lý do mà chúng tôi đưa ra quyết định sa thải Sam vào ngày 17.11.2023".

Thế nhưng, Sam Altman chỉ mất chức vài ngày. Khi đa số nhân viên đe dọa nghỉ việc và Microsoft muốn tuyển dụng Sam Altman cùng đội ngũ của ông, hội đồng quản trị đã đưa doanh nhân người Mỹ sinh năm 1985 trở lại làm giám đốc điều hành chưa đầy 5 ngày sau đó.

Helen Toner đã rời hội đồng quản trị OpenAI gần hai tuần sau khi Sam Altman trở lại vai trò cũ.

OpenAI lập ra hội đồng quản trị mới gồm Bret Taylor (Chủ tịch hội đồng quản trị OpenAI, đồng sáng lập công ty khởi nghiệp dịch vụ khách hàng Sierra AI, cựu lãnh đạo Google Maps và cựu Giám đốc công nghệ của Facebook), Larry Summers (cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ) và Adam D'Angelo (Giám đốc điều hành Quora và ứng dụng tổng hợp mô hình AI Poe), còn Microsoft tham gia với tư cách là quan sát viên không bỏ phiếu. Adam D'Angelo là thành viên duy nhất còn lại trong hội đồng quản trị cũ của OpenAI và từng bỏ phiếu sa thải Sam Altman.

Thời điểm đó, hội đồng quản trị OpenAI bị chỉ trích vì không có nữ giới. Ngày 8.3.2024, hội đồng quản trị mới của OpenAI có thêm Sam Altman và ba thành viên nữ là Nicole Seligman (cựu Phó chủ tịch điều hành và cố vấn pháp lý toàn cầu của Sony Corporation), Sue Desmond-Hellmann (cựu Giám đốc điều hành của Quỹ Bill và Melinda Gates), Fidji Simo (Giám đốc điều hành và Chủ tịch của Instacart).

Trong một tuyên bố cung cấp cho podcast The TED AI Show hôm 28.5, Bret Taylor nói: “Chúng tôi thất vọng vì bà Toner tiếp tục nhắc lại những vấn đề này”. Bret Taylor cho biết một cuộc rà soát độc lập về việc sa thải Sam Altman “kết luận rằng quyết định của hội đồng quản trị trước đó không dựa trên lo ngại về an toàn hoặc bảo mật sản phẩm, tốc độ phát triển, tài chính của OpenAI, hay các tuyên bố của công ty với nhà đầu tư, khách hàng hoặc đối tác kinh doanh”.

Bret Taylor cũng nói rằng “hơn 95% nhân viên” đã yêu cầu phục chức cho Sam Altman và công ty vẫn tập trung vào “sứ mệnh đảm bảo AGI mang lại lợi ích cho toàn nhân loại”.

Trong một bài viết trên tờ Economist cuối tuần qua, Helen Toner cùng Tasha McCauley (cựu giám đốc OpenAI) nói rằng công ty không có khả năng tự điều tiết và chính phủ nên can thiệp để đảm bảo rằng AI mạnh mẽ được phát triển một cách an toàn.

Ilya Sutskever, nhà đồng sáng lập và cựu Giám đốc khoa học OpenAI từng bỏ phiếu sa thải Sam Altman, hôm 15.5 cho biết sẽ rời công ty sau gần một thập kỷ làm việc, chỉ một ngày sau khi mô hình AI mới GPT-4o trình làng.

Jan Leike, lãnh đạo nhóm rủi ro về AI cùng Ilya Sutskever, cũng tuyên bố nghỉ việc tối 15.5. Jan Leike chia sẻ thêm về lý do nghỉ việc và cho biết OpenAI không coi trọng vấn đề an toàn đủ nghiêm túc.

"Những năm qua, văn hóa và quy trình an toàn đã bị xếp sau các sản phẩm hào nhoáng", Jan Leike viết trong chuỗi bài dài trên X hôm 17.5. Jan Leike vừa thông báo sẽ gia nhập Anthropic, đối thủ cạnh tranh của OpenAI.

Hôm 28.5, OpenAI cho biết bắt đầu đào tạo mô hình AI tiên tiến mới, đồng thời thành lập Ủy ban An toàn và Bảo mật.

Ủy ban An toàn và Bảo mật này sẽ do các thành viên hiện tại của hội đồng quản trị OpenAI dẫn dắt, gồm Bret Taylor, Adam D’Angelo, Sam Altman và Nicole Seligman.

“OpenAI gần đây đã bắt đầu đào tạo mô hình tiên tiến tiếp theo của mình và dự đoán các hệ thống kết quả sẽ đưa chúng tôi lên một tầm cao mới về khả năng trên con đường tiến tới AGI. Dù tự hào xây dựng và cho ra mắt những mô hình dẫn đầu ngành về cả khả năng lẫn độ an toàn, chúng tôi hoan nghênh một cuộc tranh luận mạnh mẽ vào thời điểm quan trọng này”, OpenAI viết trong một bài đăng trên blog của công ty.

OpenAI phác thảo vai trò của Ủy ban An toàn và Bảo mật trong việc chỉ đạo phát triển mô hình AI tiên tiến mới: “Nhiệm vụ đầu tiên của Ủy ban sẽ là đánh giá và phát triển hơn nữa các quy trình và biện pháp bảo vệ của OpenAI trong 90 ngày tới. Khi kết thúc 90 ngày, Ủy ban sẽ chia sẻ các khuyến nghị của họ với toàn thể hội đồng quản trị. Sau khi toàn thể hội đồng quản trị xem xét, OpenAI sẽ chia sẻ công khai bản cập nhật về các khuyến nghị đã được thông qua theo cách phù hợp về an toàn và bảo mật”.