Số phận tù binh Tiểu đoàn Azov ở Nga sẽ ra sao?

Tiểu đoàn Azov vốn là một lực lượng dân quân theo chủ nghĩa dân tộc, sau này sáp nhập vào Vệ binh Ukraine, chỉ tuân lệnh Bộ Nội vụ nước này. Nhưng Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) đã xếp lực lượng này vào danh sách các tổ chức khủng bố vốn còn có Al-Qeda, Taliban...

Tiểu đoàn Azov từng đặt trụ sở chỉ huy ở thành phố Mariupol bên Biển Azov, phía nam Ukraine. Khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, Tiểu đoàn Azov cố thủ để bảo vệ nhà máy thép Azovstal suốt 3 tháng trước sức tấn công khốc liệt của quân Nga từ trên bộ, trên biển và trên không.

Binh đoàn Azov chỉ đầu hàng quân Nga hồi tháng 5, sau khi Nga chiếm được Mariupolh.

Ukraine nói có 2.500 lính Azov bị Nga bắt, nhưng Nga nói có 2.439 lính Azov đầu hàng quân Nga, đã bị giải về Nga xét xử.

Gần đây, 50 tù binh Azov bị giam ở nhà tù Olenivka thiệt mạng sau một cuộc tấn công ngày 29.7. Sự thật về những cái chết này vẫn còn đang tranh cãi bởi Nga và Ukraine đổ tội cho nhau.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, Ukraine tấn công nhà tù ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng (DPR, vùng Donbas, đông Ukraine) bằng hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao HIMARS do Mỹ cung cấp, làm chết 53 người, 71 người bị thương, trong đó có cả tù binh Ukraine. Phía tuyên bố đây là hành động khiêu khích trắng trợn nhằm đe dọa binh lính Ukraine. Lãnh đạo DPR Denis Pushilin cho biết nhà tù trên giam 193 tù binh Ukraine.

Quân đội Ukraine phủ nhận rằng không hề thực hiện bất kỳ cuộc tấn công bằng tên lửa hoặc pháo binh nào vào nhà tù. Họ cáo buộc ngược Nga pháo kích vào nhà tù để che đậy các cáo buộc tra tấn và xử tử tù binh Ukraine.

Cố vấn tổng thống Ukraine, ông Mykhailo Podolyak đã kêu gọi “điều tra nghiêm ngặt” vụ tấn công nhà tù này, và kêu gọi Liên Hợp Quốc cùng các tổ chức quốc tế khác lên án vụ tấn công này.

Theo báo Đức Deutsche Welle, Nga từ lâu đã xếp Tiểu đoàn Azov là một tổ chức phát xít, lính Azov đặt mìn phá nhà cửa, phạm nhiều tội ác dã man và dùng dân thường làm “lá chắn sống”.

Ông Vyacheslav Volodin, Chủ tịch Hạ viện Nga (Viện Duma) còn cáo buộc lính Azov phạm tội ác chiến tranh.

Tù binh Azov sẽ ra sao?

Theo Deutsche Welle, Tòa án Tối cao Nga bàn luận đến 3 tiếng đồng hồ trước khi phê chuẩn đề xuất của Viện kiểm sát Liên bang Nga là tuyên Tiểu đoàn Azov là một tổ chức khủng bố.

Theo luật hình sự của Nga, kẻ sáng lập và cầm đầu có thể phải chịu mức án tù chung thân và phải nộp phạt số tiền tương đương 16.000 euro. Các thành viên một tổ chức khủng bố có thể bị tuyên án từ 10 đến 20 năm tù, nộp phạt tối đa 8.000 euro.

Trong khi đó, người hâm mộ Tiểu đoàn Azov có thể bị truy tố vì những phát biểu “bào chữa cho khủng bố”, có thể bị tuyên án từ 2 đến 5 năm tù và nộp phạt 8.000 euro.

Trung tâm Thông tin và Phân tích ở Moscow, chuyên nghiên cứu về chủ nghĩa dân tộc và kỳ thị chủng tộc ở Nga, đang kêu gọi người dân cẩn thận kiểm tra các hoạt động trực tuyến của họ, nhằm bảo đảm họ không theo bất kỳ tổ chức nào kết nối với các tổ chức “khủng bố” hoặc “cực đoan”.

Các biểu tượng liên quan Tiểu đoàn Azov đã bị xem là huy hiệu của khủng bố kể từ năm 2015. Việc khoe khoang chúng có thể dẫn đến mức án 15 ngày tù.

Cố vấn Tổng thống Ukraine, ông Mykhailo Podolyak nói phán quyết của tòa án Nga không có giá trị, và sẽ không tác động đến các cuộc đàm phán trao đổi tù binh.

Yegor Chernev, một thành viên của đảng cầm quyền Công bộc của Nhân dân, nói với Deutsche Welle rằng ông nghĩ động thái của Nga nhằm xóa bỏ sự bảo vệ tù bình Azov vốn đã có trong Công ước Geneve về đối xử nhân đạo với tù nhân chiến tranh.