Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildrim cho biết Ankara đã chính thức yêu cầu Mỹ dẫn độ giáo sĩ Fethullah Gulen, sau khi cáo buộc người này đứng sau quân đảo chính chống lại Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Động thái mới nhất của Thổ Nhĩ Kỳ đã cho thấy chính phủ nước này đang mở rộng kế hoạch thanh trừng sau cuộc đảo chính quân sự thất bại vào cuối tuần trước.
Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin CNN, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan khẳng định giáo sĩ Fethullah Gulen đã đứng sau cuộc đảo chính vào tối 15.7 (theo giờ địa phương), khiến ít nhất 232 người thiệt mạng. Vụ đảo chính cũng mở đầu cho một cuộc thanh trừng, khiến hàng loạt tướng tá trong quân đội Thổ Nhĩ Kỳ bị bắt giữ hay sa thải.
Ngày 19.7, Thủ tướng Yildirim đã công bố yêu cầu dẫn độ đối với giáo sĩ Gulen trước Quốc hội, và gọi giáo sĩ này là “một trùm khủng bố” trên mạng xã hội Twitter.
Tuy nhiên, giáo sĩ Hồi giáo đang sống lưu vong tại bang Pennsylvania (Mỹ) đã phủ nhận bất kỳ sự tham gia nào trong hoạt động của quân đảo chính. Ông Gulen nhấn mạnh: “Là một người từng trải qua nhiều cuộc đảo chính trong 5 thập kỷ qua, những cáo buộc của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ là đặc biệt xúc phạm khi cho rằng tôi liên quan đến hoạt độngcủa quân đảo chính. Tôi dứt khoát phủ nhận những cáo buộc đó”.
“Quan điểm của tôi về nền dân chủ là rất rõ ràng. Bất cứ nỗ lực nào để lật đổ chính phủ hay ảnh hưởng đến lợi ích của đất nước là một sự phản bội và đi ngược lại với mục tiêu thống nhất của Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Gulen nói thêm.
Theo thỏa thuận dẫn độ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, Washington chỉ chấp nhận yêu cầu dẫn độ nếu Ankara có bằng chứng cụ thể cho những cáo buộc và người bị yêu cầu dẫn độ có những vi phạm nằm trong danh sách những “hành động bị dẫn độ”. Tuy nhiên, “tội phản quốc” theo cáo buộc của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đối với ông Gulen là không nằm trong thỏa thuận “các hành động dẫn độ” của hai nước.
Phó thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Numan Kurtulmus trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 19.7 cho biết, nỗ lực của quân đảo chính là bằng chứng rõ ràng nhất cho tội trạng của những người đứng sau các hoạt động chống lại chính phủ. Đồng thời, ông Kurtulmus cũng cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cung cấp nhiều chứng cứ cho Mỹ về sự tham gia của ông Gulen trong thời gian tới.
Theo hãng tin CNN,Phó thủ tướng đã so sánh cuộc đảo chính tại Thổ Nhĩ Kỳ với vụ khủng bố ngày 11.9.2001 ở Mỹ, khi cho rằng việc bắt giữ giáo sĩ Gulen cũng tương tự như việc Washington tiêu diệt trùm khủng bố al-Qaeda Osama bin Laden - người đứng sau vụ khủng bố chấn động nước Mỹ.
Hàn Giang