Thượng viện Mỹ định trừng phạt TQ vì quân sự hóa phi pháp ở Biển Đông

Nếu được thông qua thành luật, Đạo luật trừng phạt Biển Đông và Biển Hoa Đông cho phép chính phủ Mỹ tịch thu các tài sản tài chính đặt tại Mỹ của bất kỳ ai tham gia vào "các hành động hay chính sách đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định" ở những khu vực thuộc Biển Đông tồn tại tranh chấp giữa Trung Quốc với một hoặc nhiều thành viên ASEAN. Một biện pháp trừng phạt khác là hủy thị thực hoặc cấm nhập cảnh vào Mỹ của các cá nhân có liên quan.

"Dự luật có sự ủng hộ của cả hai đảng, nhằm củng cố những nỗ lực của Mỹ và các đồng minh phản đối hành động quân sự hóa phi pháp và nguy hiểm của Bắc Kinh trên các lãnh thổ họ chiếm đóng ở Biển Đông. Dự luật này nhấn mạnh cam kết của Mỹ trong việc duy trì một khu vực tự do và mở cho mọi quốc gia, buộc chính phủ Trung Quốc phải trả giá vì hành động bắt nạt và cưỡng ép một số nước khác trong khu vực", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio tuyên bố với South China Morning Post về dự luật mới mà ông cùng với Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Benjamin Cardin đệ trình.

Dự luật này từng được Thượng nghị sĩ Rubio và Thượng nghị sĩ Cardin đệ trình vào năm 2017. Tuy nhiên, bản dự thảo luật này khi đó không được Ủy ban Đối ngoại thông qua và trình ra toàn thể Thượng viện. Theo luật Mỹ, một dự luật muốn được ban hành thành luật phải được hai viện: Thượng viện và Hạ viện Mỹ bỏ phiếu tán thành và được Tổng thống Mỹ phê duyệt. Nếu bị dừng ở bất cứ một cơ quan nào thì dự luật cũng không được thông qua.

Theo dự luật trong Đạo luật trừng phạt Biển Đông và Biển Hoa Đông thì Ngoại trưởng Mỹ định kỳ sáu tháng phải gửi báo cáo cho quốc hội danh sách những cá nhân hoặc công ty Trung Quốc liên quan đến những dự án xây dựng và phát triển phi pháp tại Biển Đông. Các dự án này bao gồm hoạt động cải tạo, xây dựng đảo nhân tạo, xây dựng hải đăng và các công trình liên lạc viễn thông phi pháp khác.

Những cá nhân hoặc công ty tiếp tay hoặc tham gia vào các hoạt động đe dọa "hòa bình, an ninh và ổn định" của Trung Quốc ở những khu vực trên biển Hoa Đông đang được Hàn Quốc hoặc Nhật Bản quản lý cũng nằm trong diện bị trừng phạt.

Những người ủng hộ dự luật mới đang hy vọng vào một kết quả khác trong lần này, với sự tin tưởng từ Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại mới - Thượng nghị sĩ James Risch - người luôn xem xét kỹ các chính sách của Bắc Kinh khi nhậm chức hồi tháng 1.2019.

"Chúng tôi rất lạc quan, đặc biệt khi ông Risch khá quan tâm về các vấn đề Trung Quốc", người phát ngôn của ông Rubio cho biết hôm 22.5, nói thêm rằng sẽ không có sự khác biệt về ngôn ngữ giữa phiên bản dự luật ngày 23.5 và phiên bản giới thiệu năm 2017.

Theo South Morning China Post dự luật này rất có thể sẽ được trình lên cao khi mà các nghị sĩ Mỹ đang có quan điểm cứng rắn đối với Trung Quốc.

Dù vậy, chuyên gia Bonnie Glaser thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) cho biết dự luật này khó có thể được thông qua vì chính phủ Mỹ theo truyền thống không muốn Quốc hội Mỹ có quá nhiều tiếng nói trong chính sách đối ngoại.

"Tôi nghĩ rằng hầu hết các chính quyền (tại Mỹ) có xu hướng bực bội khi Quốc hội có nhiều tiếng nói về chính sách đối ngoại", ông Glaser nói.

Ái Vi (theo South Morning China Post )