Ông Lê Cảnh Nhạc, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) đã đưa ra đề xuất như thế với TP.HCM nhằm giúp địa phương này nâng mức sinh hiện nay để đạt mức sinh thay thế tại hội thảo "Báo chí với chính sách dân số và phát triển trong thời kỳ mới theo định hướng của Đảng" hôm 14.12.
Ông Nhạc cho biếttrong hơn 10 năm qua, ngành dân số Việt Nam đã phấn đấu duy trì tỷ lệ sinh thay thế 2,1 con nhằm kìm chế sự già hóa dân số, kéo dàithời gian dân số vàng. Vì thếnên chiến lược của ngành dân số lúc này phải thay đổi là phát triển, chứ không còn là kế hoạch hóa gia đình nữa.
Tuy nhiên dù duy trì mức sinh thay thế 2,1 con trong suốt 1 thập kỷ, nhưng theo ông Nhạc mức sinh ở các vùng miền lại không đồng đều khiến cho ngành dân số Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức.
Cụ thể tạicác tỉnh miền núi phía Bắc,Tây Nguyên, Bắc Trung bộ có mức sinh khá cao, trong khi đó ở TP.HCM, các tỉnh Đông Nam bộ và ĐBSCL thì mức sinh rất thấp. Chẳng hạn ở Nghệ An mức sinh 2,7 con, còn ở Hà Tĩnh mức sinh lên đến 3,1 con, trong khi đó ở các tỉnh ĐBSCLmức sinh 1,7 con, ở các tỉnh Đông Nam bộ là 1,5 con, còn ở TP.HCM chỉ có 1,3 con.
Ông Nhạc cho rằng TP.HCM -địa phương có chất lượng sống tốt so với nhiều địa phương khác trong cả nước - nhưng mức sinh rất thấp, chỉ mới có 1,3 con, chưa đạt được mức sinh thay thế nên cần có chế độ, chính sách để khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ2 con.
Việt Nam hiệnlà 1 trong 5 quốc gia có tốc độ già hóa dân số cao nhất thế giới. Các quốc gia phát triển trên thế giới chuyển từ dân số già hóa sang dân số già phải mất hàng chục năm, thậm chí cả trăm năm còn Việt Nam chỉ mất có 18 năm.
Cũng theo ông Nhạc, tình trạng mất cân bằng giới tính sau sinh tại Việt Nam đang tăng vọt, hiện tỷ lệ trẻ em trai và trẻ em gái bình quân của cả nước là 118/100, trong đó có địa phương tỷ lệ trẻ em trai và trẻ em gái còn lên đến 120/100 như tỉnh Quảng Ninh.
“Tỷ lệ trẻ em trai và trẻ em gái được xem là cân bằng giới tính là 103 đến 106/100. Nếu chúng ta không đưa được dân số về tình trạng cânbằng giới tính thì sau 20 năm nữa sẽ dẫn đến rất nhiều hệ lụy cho xã hội như: phụ nữ kết hôn sớm, gia tăng tình trạng lạm dụng tình dục trẻ em gái, nam giới khó lấy vợ... Điều này sẽ làm tan vỡ cơ cấu gia đình của người Việt Nam”, quanchức này cảnh báo.
Hồ Quang