TP.HCM phát triển các đô thị theo mô hình 'đa trung tâm'

Tại hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn đã công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thành lập Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ.

Quan điểm phát triển vùng Đông Nam Bộ phải là vùng phát triển năng động, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ, giáo dục và đào tạo; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học - công nghệ; đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số hàng đầu cả nước và khu vực Đông Nam Á; giữ vai trò quan trọng trong liên kết phát triển với các vùng kinh tế khác.

Trong năm 2023, TP.HCM đã tổ chức 5 hội nghị hợp tác giữa TP.HCM với một số địa phương phía Bắc và Bắc Trung bộ, Duyên hải Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Thành phố đang tập trung công tác lập điều chỉnh quy hoạch chung thành phố, phù hợp với chiến lược, định hướng phát triển toàn vùng TP.HCM, hướng tới phát triển thành phố trở thành trung tâm giao thương quốc tế của vùng và quốc gia.

Đồng thời là trung tâm văn hóa, tri thức sáng tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, công nghiệp công nghệ cao tầm khu vực; trung tâm giáo dục, chăm sóc sức khỏe, trung tâm du lịch, tài chính - thương mại và dịch vụ logistics tầm quốc tế.

Ở cấp độ vùng, TP.HCM được định vị là đô thị trung tâm của vùng; ở cấp độ thành phố, sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm.

Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP.HCM đã đề xuất một số cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng. Trong đó, TP.HCM đề xuất thành lập Quỹ phát triển hệ thống giao thông vùng; thành lập Trung tâm kiểm soát bệnh tật vùng và xây dựng mạng lưới bệnh viện tuyến cuối của vùng.

TP.HCM đề xuất thành lập trung tâm chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo vùng hoặc quốc gia; xây dựng trung tâm dữ liệu quy hoạch và kinh tế - xã hội vùng. Cùng với đó, ban hành cơ chế đặc thù vùng như Nghị quyết 98 của Quốc hội cho TP.HCM hoặc vượt trội hơn, nhất là các cơ chế về TOD, sử dụng ngân sách địa phương đầu tư phát triển vùng, thu hút nhà đầu tư chiến lược hay phân cấp - ủy quyền cho các địa phương trong vùng.

Ông Phan Văn Mãi khẳng định, TP.HCM nhất quán quan điểm mở rộng liên kết vùng để phát huy tiềm năng, thế mạnh của các địa phương, phục vụ cho sự phát triển chung của đất nước. Đồng thời, mở rộng không gian đô thị, không gian phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, thể hiện vai trò, trách nhiệm “vì cả nước, cùng cả nước” của một trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, giáo dục đào tạo, y tế của vùng và cả nước.

Dựa trên các yếu tố đặc thù vùng, đặc biệt là thuận lợi về vị trí trung tâm, quy hoạch thành phố có vai trò tích hợp, thống nhất cho hạ tầng giao thông vùng, các chức năng nòng cốt nhằm thúc đẩy, phân bổ hài hòa các khu vực công nghiệp, dịch vụ, kể cả nông nghiệp.

Quy hoạch TP.HCM còn có vai trò tối đa hóa khả năng kết nối với các tỉnh lân cận và tạo ra cơ sở hạ tầng phục vụ không chỉ cho thành phố mà còn cho sự phát triển tiềm năng của các khu vực xung quanh. Khi vùng phát triển thì TP.HCM cũng phát triển và ngược lại.

Ở cấp độ thành phố, TP.HCM tập trung quy hoạch và phát triển các đô thị theo mô hình “đa trung tâm”, hình thành các “cửa ngõ” kết nối vùng, góp phần hoàn thiện mạng lưới đô thị chức năng trong vùng.

Để triển khai Nghị quyết 24, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị, UBND TP.HCM đã tham mưu cho Thành ủy TP.HCM ban hành 2 chương trình hành động, UBND TP.HCM đã ban hành kế hoạch thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị, nghị quyết của Chính phủ, Chương trình hành động của Thành ủy với 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính với 150 nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, xác định rõ cơ quan chủ trì và tiến độ triển khai, hoàn thành từng nội dung.

Trong đó, Đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế tại Cần Giờ đã được TP.HCM hoàn thành và sẽ trình Chính phủ trong tháng 7. TP.HCM đã lập tổ công tác xây dựng đề án huy động nguồn lực, tổ chức xây dựng hoàn thành hệ thống metro của thành phố với chiều dài 219 km trước năm 2035. Bên cạnh đó, TP.HCM cũng lập tổ nghiên cứu về TOD dọc các tuyến đường vành đai, metro.

Theo đó, quy hoạch TP.HCM sẽ bổ sung các thành phố trực thuộc để gắn kết các hướng phát triển đô thị đa trung tâm với TP.Thủ Đức là đô thị sáng tạo - tương tác cao ở phía Đông, Cần Giờ là đô thị sinh thái biển, đô thị khu Nam với Phú Mỹ Hưng là trung tâm, đô thị Tây Nam (Bình Chánh) là cửa ngõ với Đồng bằng sông Cửu Long và đô thị Tây Bắc (gồm Củ Chi, Hóc Môn).

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính – Chủ tịch Hội đồng Điều phối vùng Đông Nam Bộ yêu cầu TP.HCM phải bắt tay ngay vào công việc, gắn việc triển khai Nghị quyết 98 của Quốc hội với việc triển khai công việc của Hội đồng vì TP.HCM là đầu tàu, trung tâm, hạt nhân của vùng; tập trung vào kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, đi tiên phong.

Hội đồng được thành lập nhằm đổi mới cơ chế điều phối vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của vùng phát triển nhanh, bền vững, bảo vệ môi trường và bảo đảm quốc phòng - an ninh

Hội đồng điều phối vùng là tổ chức phối hợp liên ngành do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, thực hiện chức năng giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, điều phối, giải quyết những công việc quan trọng, liên ngành về liên kết vùng, phát triển bền vững vùng Đông Nam Bộ.

Sau đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ tiếp tục ban hành Quyết định 46/QĐ-HĐĐPĐNB ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ.

Vùng Đông Nam Bộ gồm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sau: TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu.