Tránh ‘hội chứng’ đường cao tốc

Đa số đường cao tốc ở nước ta khi lưu thông đều phải đóng phí (đối với từng tuyến) và có rất ít đường cao tốc được miễn phí như ở Vành đai 3, Hà Nội. Đã thế, một số tuyến được công bố “rùm beng” sai sự thật và đang tồn tại một số khuyết điểm. Đơn cử cách đây không lâu, tuyến đường “cao tốc Nội Bài - Lào Cai” được cơ quan chức năng công bố nhưng vào thời điểm khánh thành, thông xe thì tuyến đường trên mới chỉ từ Nội Bài - Yên Bái.

Gần đây, tuyến cao tốc TP.HCM - Dầu Giây - Phan Thiết - Vĩnh Hảo dài hàng trăm km nhưng lại thiếu các trạm nghỉ để dừng, đỗ xe khi cần thiết cho hành khách đi vệ sinh hoặc cho tài xế xe tải đường dài nghỉ chân. 

Đặc biệt, về độ bằng phẳng áo đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, qua một thời gian khai thác, đã có đoạn không bảo đảm tốc độ tối đa 120km/giờ cho xe chạy êm thuận.

Cách đây ít ngày, tôi lái xe ô tô trên đường cao tốc này. Tại đoạn Hà Nội - Hải Dương, tôi chỉ dám chạy xe với tốc độ tối đa 100km/giờ bởi nếu chạy nhanh hơn với 120km/giờ thì xe bị rung lắc do độ bằng phẳng mặt đường không bảo đảm.

Trong khi đó, các năm trước tôi đã lái xe trên đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng với tốc độ 120km/giờ "vô tư". Và tất nhiên, chúng ta không lẫn lộn độ bằng phẳng áo đường với độ nhám (thuật ngữ kỹ thuật gọi là hệ số ma sát giữa bánh xe với áo đường).

Về cây xanh trên dải phân cách giữa trên đường Võ Nguyên Giáp, tại đoạn cao tốc đi sân bay Nội Bài (Hà Nội), được trồng quá cao và um tùm - không đúng tiêu chuẩn đường bộ và đường cao tốc. Khi tôi chia sẻ điều này với GS.TS Dương Học Hải (nguyên Chủ nhiệm khoa Cầu đường, Trường Đại học Xây dựng) thì ông cũng công nhận việc trồng cây quá cao như vậy là không đúng.

Mùa thu 2019, khi di chuyển trên đường cao tốc từ sân bay về trung tâm Saint Petersburg ở Nga, tôi quan sát thấy dải phân cách giữa của tuyến đường này không trồng cây xanh và có hệ thống đèn chiếu sáng ban đêm để bảo đảm an toàn giao thông… Còn ở nước ta, cơ quan quản lý - khai thác đường sợ các lái xe bị chói mắt ban đêm khi có xe chạy chiều ngược lại nên họ cho trồng cây xanh cao vút, um tùm "phi tiêu chuẩn" trên dải phân cách giữa. Điều này dẫn đến "lợi bất cập hại" không tiện nêu. 

Ngoài ra, các tuyến đường cao tốc ở Việt Nam chưa tuyên truyền rộng rãi “Quy chế khai thác” từng tuyến, mà mới chỉ hoạt động theo quy định của Luật Giao thông đường bộ. Đây cũng là nguyên nhân khiến một số lái xe ô tô chuyển, tách làn quá muộn khi đi ra khỏi đường cao tốc. Và ngược lại, chuyển nhập làn quá sớm khi đi nhập vào đường cao tốc có thể dẫn đến hậu quả mà chúng ta thường nói vui “đường cao tốc thành đường tắc tốc”…

Do đó, tôi kiến nghị cơ quan chức năng có thẩm quyền nên tránh “hội chứng” sính đường cao tốc thật nhiều, mà điều cần nhất là quan tâm chất lượng dự án, thiết kế, thi công xây dựng đồng bộ nhằm phát huy tốt hiệu quả đường cao tốc Việt Nam.