Ủy ban điều tra của LHQ ghi nhận Syria và IS đã sử dụng vũ khí hóa học

Theo hãng tinReuters,báo cáo dài 95 trang do Ủy ban điềutra hỗnhợp (JIM) của Liên Hợp Quốcvà Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) tiến hành theo ủy quyền của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Trong vòng 1 năm, JIM đã điều tra 9 trường hợp nghi ngờ có sự xuất hiện của vũ khí hóa học trong các hoạt động quân sự ở Syria.

Cácchuyên gia của JIM chỉ tìm đượcbằng chứng cụ thể cho 3 trường hợp, trong đó có 2 vụtấn công liên quan đến quân đội chính phủSyria và vụtấn công còn lại do bọn khủng bố IS gây ra. 6 trường hợp khác không có bằng chứng thuyết phục để có thể đưa ra kết luận.

Về phía quân đội chính phủ Syria, báo cáo của JIMcho biết máy bay trực thăng quân sự của quân đội Syria đã thả bom có chứa khí clo trong 2 vụ tấn công vào ngày 21.4.2014 vàngày 16.3.2015 tại tỉnh Idlib (tây bắc Syria).

Báo cáo nêu:“Có đầy đủ thông tin và bằng chứng để kết luận rằng không quân Syria đã triển khai vũ khí hóa học từ trực thăng quân sự. Khí clo đã được sử dụng trong vụtấn công tạithị trấn Talmenes vào tháng 4.2014 và thị trấn Sarmin vào tháng 3.2015. Cả hai đều ở phía bắc tỉnh Idlib”.

Đối với quân khủng bốIS, báo cáo nêu cáctay súng IS đã sử dụng khí mù tạt (mù tạt lưu huỳnh) độc hại ở thành phố Aleppo ngày 21.8.2015, làmảnh hưởng đến cuộc sống của dân thường trong khu vực.

Một dân thường ở Syria bị ảnh hưởng bởi khí clo - Ảnh: New York Times.​

Các nhà ngoại giao ghi nhậnJIM sẽ tiếp tục điều tra với 130 trường hợp mới liên quan đến việc sử dụng vũ khí hóa học ở Syria. Trong khi đó, các quan chức Liên Hợp Quốc chobiết tổ chức này vừa ghi nhận nhiều trường hợp có sử dụng khícực độc sarin, clo, khí mù tạt và nhiều khí độc khác trong các hoạt động quân sự từ tháng 12.2015 đến tháng 8.2016. Tuy nhiên, JIM cần nhiều thời gian hơn để xác định thông tin này.

Báo cáo nêu trêncủa JIMcũng kêu gọi cộng đồng quốc tế nhanh chóng tìm kiếm giải pháp thích hợp cho cuộc chiến kéo dài ở Syria và đề nghị Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốccần có hành động mạnh mẽ hơn.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Samantha Power nhấn mạnh: "Điều quan trọng nhất là các nướcthành viên Hội đồng Bảo an cần ngồi lại với nhau để thảo luận về các biện pháp trừng phạt đối với những người sử dụng vũ khí hóa học ở Syria”.

Kết quả từ các cuộc điều tra của JIM đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Ông Assad trước đó từng kýhiệp ước cấm vũ khí hóa học dưới sức ép của cộng đồng quốc tế sau vụ tấn công bằng chất độc sarin ở ngoại ô Damascus cách đây 3 năm làmhàng trăm người chết.

Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốcđã khẳng địnhsẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt trong trường hợp các bên tại Syria không tuân thủ hiệp ước cấm vũ khí hóa học đã ký.