Vi rút gây COVID-19 có thể tác động đến DNA người

Nhóm nghiên cứu ghi nhận việc hiện tượng gen vi rút lợi dụng enzyme LINE-1 phổ biến trong cơ thể người để xâm nhập rồi chèn vào DNA. Nhân tế nào nơi lưu giữ DNA vốn được bọc một lớp màng lipid, nhưng màng này không hoàn toàn kín mà lại cho vật chất xâm nhập nếu có tác nhân như LINE-1 trợ giúp.

Dù chưa được bình duyệt, phát hiện trên lại làm dấy lên lo ngại lớn vì vắc xin ngừa COVID-19 dùng mRNA hoạt động theo cách thức tương tự để kích hoạt phản ứng miễn dịch.

mRNA là phần gen chịu trách nhiệm truyền thông tin làm khuôn mẫu tổng hợp protein, không mang thành phần quan trọng với chức năng của vi rút nên nguy cơ gây tác dụng phụ như tạo ra đột biến, thay đổi DNA người và đem lại bệnh không mong muốn rất thấp. Tuy nhiên giới y tế lâu nay vẫn lo ngại về công nghệ dùng mRNA điều chế vắc xin.

Vắc xin do Pfizer/BioNTech và Moderna phát triển, được nhiều quốc gia triển khai tiêm chủng đều dùng mRNA. Giáo sư Jaenisch thừa nhận thời điểm hiện tại chưa có nhiều dữ liệu góp phần làm rõ vấn đề vắc xin dùng mRNA an toàn đến mức nào, nhưng ông cũng lưu ý rằng không có bằng chứng cho thấy loại vắc xin này làm biến đổi DNA người.

Thậm chí nếu có làm biến đổi, thì theo giáo sư Jaenisch đây là điều tốt: “Sự tích hợp (gen) như vậy có thể tạo ra kháng nguyên (chất khiến hệ miễn dịch tạo kháng thể) lâu dài hơn. Do đó có lợi”.

Nhà khoa học David Baltimore từng đoạt giải Nobel đánh giá phát hiện của nhóm nghiên cứu MIT khá ấn tượng. Lâu nay giới khoa học nghĩ rằng vi rút gây COVID-19 vô hại với DNA người vì chúng không thể xâm nhập nhân tế bào nơi lưu giữ DNA.

Một số chuyên gia khác tỏ ý không tin tưởng lắm do nhóm nghiên cứu MIT phát hiện sự tích hợp gen thông qua thí nghiệm trên đĩa Petri. Những gì xảy ra trong cơ thể người có thể khác biệt hoàn toàn.

Nhiều loại vi rút sở hữu khả năng thay đổi DNA người – chẳng hạn vi rút HIV có thể chiếm đoạt nhân tế bào và biến tế bào thành “nhà máy sản xuất”. Một số nhà nghiên tin rằng LINE-1 thực tế là tàn tích của một loại vi rút tương tự HIV lây nhiễm cho con người trước đó, tích hợp gen vào DNA rồi trở thành enzyme phổ biến của cơ thể chúng ta ngày nay.