Phiên bản cuối cùng của Đạo luật Ủy quyền quốc phòng (NDAA) 2019 có thể cho phép chính quyền Tổng thống Donald Trump miễn trừ trừng phạt một số nước trong đó có Ấn Độ, Indonesia khi mua trang thiết bị quân sự Nga.
Giữa năm 2017, Washington thông qua luật Chống lại những đối thủ của Mỹ thông qua các biện pháp trừng phạt (CAATSA). Theo luật này, nước này sẽ có thể áp đặt trừng phạt đối với các quốc gia hay doanh nghiệp tham gia vào hợp đồng quy mô lớn với các công ty công nghiệp quốc phòng Nga.
Tuy nhiên, phiên bản NDAA 2019 cuối cùng được hai Ủy ban Quân vụ Thượng viện và Hạ viện công bố ngày 24.7 đã đưa thêm một điều khoản miễn trừ vào Mục 231 của CAATSA.
Ủy ban Quân vụ Thượng viện cho biết theo điều khoản được bổ sung, Tổng thống Mỹ có thể cấp phép miễn trừ để bảo vệ đồng minh, các hoạt động quân sự và công nghệ nhạy cảm.
Dự kiến phiên bản NDAA 2019 cuối cùng sẽ được đưa ra Hạ viện bỏ phiếu vào tuần này. Thượng viện sẽ tiến hành bỏ phiếu vào tháng 8 tới. Nếu lưỡng viện đều thông qua, nó sẽ được chuyển cho Tổng thống Trump ký ban hành.
Động thái nêu trên diễn ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đề nghị Quốc hội trao cho Bộ trưởng Ngoại giao quyền không áp dụng trừng phạt theo CAATSA. Theo ông Mattis: “Làm như vậy cho phép các quốc gia xây dựng quan hệ an ninh chặt chẽ hơn với Mỹ, trong khi họ dần thoát khỏi sự phụ thuộc vào trang thiết bị quân sự Nga”.
Theo trang The Print, việc Washington bổ sung điều khoản miễn trừ là kết quả của nỗ lực ngoại giao “cây gậy và củ cà rốt” được Ấn Độ thực hiện, trong đó “cây gậy” chính là những phát ngôn cứng rắn. Khi gặp gỡ các chính trị gia Mỹ, trong đó có cả người đồng cấp Mattis, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Nirmala Sitharaman đã khẳng định quốc gia Nam Á không bị ràng buộc bởi luật pháp Mỹ, do đó sẽ vẫn tiếp tục theo đuổi thỏa thuận mua hệ thống phòng không S-400 của Moscow.
Song song với “cây gậy”, New Delhi còn đưa ra “cà rốt” là những hợp đồng mua vũ khí Mỹ, như máy bay vận tải quân sự C-17 Globemaster III, trực thăng tấn công Apache hay lựu pháo M777.
Trang Times of India dẫn lời ông Mukesh Aghi, chủ tịch Diễn đàn đối tác chiến lược Mỹ - Ấn (USISPF), nhận định động thái mới nhất của Quốc hội Mỹ cho thấy họ thực sự coi trọng mối quan hệ với cường quốc Nam Á.
Cẩm Bình (theo The Print, NDTV, The Diplomat)