Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, ngân sách hiện nay đã không còn tiền để đầu tư và đây là điều nguy hiểm. Ngân sách khó khăn đến mức "tận diệt" doanh nghiệp chứ không phải là tận thu nữa, nhiều doanh nghiệp không còn sức để làm ăn.
Ngân sách hết tiền đầu tư
Theo ông Nguyễn Anh Dương – Phó trưởng ban Ban Kinh tế vĩ mô (Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương), chúng ta nói nhiều đến vấn đề giảm chi nhưng rất nhiều dự án đầu tư công trong thời gian qua có hiệu quả kinh tế rất thấp. Thay vì đầu tư vào những dự án đạt hiệu quả kinh tế thì lại đầu tư vào cái không hiệu quả.
Còn theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, ngân sách không còn tiền để đầu tư, đây là điều nguy hiểm. Ngân sách khó khăn hiện nay đã đến mức "tận diệt" doanh nghiệp chứ không phải là tận thu nữa, nhiều doanh nghiệp không còn sức để làm ăn. Hội nhập đến cửa nhưng các cơ quan quản lý vẫn bình chân như vại.
“Nhà nước tận thu như thế này thì làm sao có được tăng trưởng bền vững bởi vì nguồn thu của ngân sách là các doanh nghiệp lại không được chăm sóc, tạo điều kiện phát triển” – bà Lan nhấn mạnh.
Bà Lan nói thêm, năm nay cải thiện tình hình kinh tế vĩ mô nhưng số lượng doanh nghiệp “chết” rất nhiều, không thua kém năm 2011. Đây là điều phải xem lại. Quan hệ giữa Nhà nước với thị trường cần phải thay đổi rất nhiều.
Bên cạnh đó, ông Lê Xuân Bá – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương cũng cho hay, Việt Nam đang vay đồng nào, làm ra đồng nào tiêu hết đồng đó, không có cái để dành cho đầu tư phát triển. Ngân sách hết tiền, thế giới không ai cho vay mãi nên tình trạng này rất nguy hiểm.
Đồng tình với ý kiến của các chuyên gia, ông Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương cũng cho hay, hiện nay trong ngân sách không có đầu tư phát triển. Chúng ta đang vi phạm nguyên tắc vàng trong đầu tư phát triển.
“Hội nhập, cả thế giới nâng thị trường lên, thúc đẩy, khuyến khích còn Việt Nam cứ đè thị trường xuống với tư duy thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thì không ổn. Tư duy như thế cần phải thay đổi, nếu Nhà nước không thay đổi thì thị trường không lên được, sẽ không kết nối được với thị trường các nước. Thay đổi này là cốt lõi của cải cách. Điểm này là điểm chúng ta ít nói đến”, ông Cung cho hay.
Nguyên nhân và giải pháp
Về Chính sách tiền tệ cần phải ưu tiên cao nhất cho tái cơ cấu ngân hàng thương mại. Mục tiêu ưu tiên là tập trung xử lý nợ xấu.
Về chính sách tài khóa, báo cáo cho rằng khó giảm tính chi phối của chính sách tài khóa trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, điều hành tài khóa cần cân nhắc hơn đến hệ lụy, thách thức khi điều hành các công cụ chính sách như tiền tệ, tỷ giá, tín dụng…
Bên cạnh đó là xây dựng và công khai kế hoạch trả nợ công trong trung và dài hạn. Cân nhắc việc khống chế trần thâm hụt NSNN trong giai đoạn 2016-2020 ở mức 4% GDP.
Hoàng Long