Bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD), là chính đảng đã thắng lớn trong cuộc bầu cử Quốc hội Myanmar hồi tháng 11 có thể sẽ làm Tổng thống Myanmar, sau khi thực hiện hàng loạt thỏa hiệp với các lãnh đạo quân sự nước này.
Theo hiến pháp Myanmar, bà Suu Kyi không thể trở thành tổng thống vì bà có con và chồng là người không mang quốc tịch Myanmar. Tuy nhiên, hai quan chức giấu tên của NLD nói rằng đảng của bà Suu Syi dự định sẽ trao một số chức vụ cấp cao trong chính phủ cho quân đội như là một phần của thỏa thuận đổi lấy việc quân đội ủng hộ bà Suu Kyi chính thức ngồi vào ghế tổng thống. Hai quan chức trên cung cấp thông tin dưới dạng giấu tên vì theo họ “đây là thời điểm rất nhạy cảm”, theo The New York Times.
Bà Aung San Suu Kyi đã dẫn dắt đảng NLD giành thắng lợi áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11.2015, chấm dứt 5 thập kỷ cầm quyền của quân đội. Quan hệ giữa bà Suu Kyi và quân đội được xem điểm mấu chốt để bảo đảm chính phủ mới do NLD cầm quyền hoạt động hiệu quả. Đồng thời, để làm tổng thống bà Suu Kyi buộc phải tìm cách thay đổi hiến pháp và điều này chỉ có thể được thông qua sự đồng ý của quân đội Myanmar.
Bà Suu Kyi từ lâu đã muốn giữ vai trò tổng thống và đã vận động sửa đổi hiến pháp. Trong cuộc vận động tranh cử, bà nói đảng NLD sẽ bầu ra một tổng thống danh nghĩa, làm việc dưới sự chỉ đạo của bà và đặt bà vào vị thế “trên cả tổng thống”. Tuyên bố của bà Suu Kyi khi đó bị giới quân đội chỉ trích mạnh vì như vậy là vi phạm hiến pháp nghiêm trọng.
Nhưng giờ đây các thành viên của đảng NLD cho biết họ hy vọng bà có thể đường hoàng ngồi vào ghế tổng thống. Một quan chức cấp cao của NLD cho biết, đảng này đang xem xét nhường một vài ghế bộ trưởng và các chức vụ thủ hiến ở ba địa phương quan trọng gồm vùng Yangon, bang Rakhine và bang Shan cho quân đội. Yangon là trung tâm tài chính của Myanmar, trong khi Rakhine và Shan là hai bang bất ổn nhất có sự hiện diện lớn của quân đội.
Các thành viên của đảng NLD tỏ ra lạc quan về khả năng trở thành tổng thống của bà Suu Kyi. Ông U Tin Oo, người đồng sáng lập NLD, cho rằng bà Suu Kyi “chắc chắn trở thành Tổng thống Myanmar”. Tuy nhiên mới đây, báo Myawaddy thuộc quân đội Myanmar đã đăng bài xã luận nói rằng sửa hiến pháp là chống lại “lợi ích quốc gia”.
Thiên Hà (theo the New York Times)
