Báo Mỹ: Nếu chiến tranh kéo dài tại Ukraine sẽ có lợi cho Nga

Giới chức phương Tây kỳ vọng, với sự hỗ trợ vững vàng của Mỹ và nhiều đồng minh, Ukraine trong năm 2023 có thể giành lại toàn bộ khu vực mà Nga đã kiểm soát hoặc ít nhất là đủ lãnh thổ để dứt điểm mối đe dọa của Nga.

Nhưng trong khi Tổng thống Volodymyr Zelensky đang vận động người dân Ukraine hy vọng vào chiến thắng năm nay, thì ở phía bên kia chiến tuyến, Tổng thống Vladimir Putin đã sử dụng bài phát biểu mừng năm mới của mình để chuẩn bị cho người Nga một cuộc chiến kéo dài.

Theo Washington Post, quân đội Nga đang đào sâu các vị trí phòng thủ kiên cố được củng cố bởi ít nhất 100.000 binh sĩ mới được huy động. Các chuyên gia quân sự dự đoán Nga không thể sớm kiểm soát thêm lãnh thổ, nhưng Ukraine cũng sẽ khó đạt được những tiến bộ hơn vào năm 2023 so với năm ngoái.

Nhà phân tích Elizabeth Shackelford thuộc Hội đồng các vấn đề toàn cầu (trụ sở tại Chicago, Mỹ) cho Washington Post biết, nếu Kyiv không thể đạt được những bước đột phá đáng kể trước lực lượng Nga đang cố thủ này, thì có nguy cơ cuộc chiến sẽ kéo dài có lợi cho Moscow.

Bà Shackelford cho rằng gói viện trợ trị giá 45 tỉ USD được Quốc hội Mỹ thông qua sẽ giúp Ukraine vượt qua khó khăn trong năm nay, nhưng với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm 2024, triển vọng dài hạn khó dự đoán hơn.

“Nếu cuộc chiến không kết thúc vào năm 2023, Nga sẽ có ưu thế rất lớn. Tuy nhiên, Ukraine vẫn có cơ hội vì vẫn có sự hỗ trợ vẫn còn rất mạnh mẽ”, bà nói.

Trong khi đó, Ben Hodges, cựu chỉ huy quân đội Mỹ tại châu Âu, nói với Washington Post rằng những diễn biến trong tuần đầu tiên của năm mới cho thấy triển vọng đối với Ukraine “rất tươi sáng”.

Hodges đánh giá cao những lợi thế mà Ukraine sẽ có thể khai thác, từ tinh thần cao độ trong quân đội cho đến khả năng lãnh đạo vượt trội, sự gắn kết và sự ủng hộ dường như không lay chuyển của phương Tây.

Thêm vào đó, việc Mỹ và châu Âu phản đối lời kêu gọi của Tổng thống Putin về một lệnh ngừng bắn tạm thời trong dịp lễ Giáng sinh của Chính thống giáo đã đưa ra một lời nhắc nhở sớm và rõ ràng rằng Ukraine vẫn chưa chịu áp lực phải tham gia vào các cuộc đàm phán với Nga.

Các quan chức phương Tây cho rằng Moscow có thể lợi dụng lệnh ngừng bắn như một cơ hội để tái vũ trang và tập hợp lại cho các cuộc tấn công tiếp theo, đồng thời thắt chặt sự kiểm soát của họ đối với các lãnh thổ đang kiểm soát tại Ukraine.

Đáng chú ý, thông báo của Pháp, Mỹ và Đức rằng họ sẽ cung cấp các phương tiện chiến đấu mới cho Ukraine như một sự tăng cường đáng kể cho khả năng phản công của Ukraine.

Ngay cả thời tiết cũng đang là điều kiện có lợi cho Ukraine, với nhiệt độ mùa đông ấm áp kỷ lục ở châu Âu làm giảm giá năng lượng và giúp người dân tránh khỏi nỗi đau mà nhiều nhà phân tích đã dự đoán sẽ làm xói mòn sự ủng hộ của châu Âu đối với nỗ lực hỗ trợ cho Kyiv.

Trong thông báo về việc tặng xe tăng hạng nhẹ, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người vốn bị chỉ trích rộng rãi ở Ukraine vì dường như ôn hòa với Nga, đã cam kết ủng hộ Ukraine “cho đến khi chiến thắng” - tuyên bố ủng hộ rõ ràng nhất của ông Macron cho đến nay.

Theo cựu chỉ huy của quân đội Mỹ Hodges, miễn là sự hỗ trợ của phương Tây vẫn còn mạnh mẽ, Ukraine có thể giành lại tất cả hoặc hầu hết lãnh thổ do Nga kiểm sát trong năm nay, bao gồm cả bán đảo Crimea mà Nga đã sáp nhập vào Nga vào năm 2014.

“Tôi tin rằng Ukraine đã đạt được động lực không thể đảo ngược, và về cơ bản người Nga không thể làm gì để thay đổi điều đó, trừ khi họ tìm ra cách thuyết phục phương Tây mất hứng thú. Tôi thấy rất nhiều điều tích cực và tôi không thấy bất kỳ sự suy yếu nào trong quyết tâm của phương Tây”, ông Hodges, người hiện là cố vấn cấp cao của Washington cho biết.

Rob Lee, cựu lính thủy đánh bộ Mỹ hiện làm việc tại Viện Nghiên cứu chính sách đối ngoại quốc tế (trụ sở tại Mỹ), cho biết nhiệm vụ hiện tại của Ukraine là phải tiếp tục phản công.

“Những thành công của Ukraine vào năm 2022 có được nhờ những sai lầm của Moscow nhưng chúng ít có khả năng lặp lại khi quân đội Nga đang hướng tới một chặng đường dài. Phòng thủ dễ hơn tấn công và người Nga đã thiết lập các vị trí phòng thủ lâu dài”, Lee nhận định.

“Sau hai tuần đầu tiên của cuộc chiến, rõ ràng là Nga đã không đạt được mục tiêu của mình bởi các mục tiêu của Moscow đã quá tham vọng. Nhưng câu hỏi bây giờ là, liệu Ukraine có thể đạt được những gì họ muốn, đó là việc quay trở lại hiện trạng biên giới trước ngày 24.2 (ngày Nga tấn công Ukraine) hay không”, ông Lee nói thêm

Phần thua sẽ thuộc về bên hết đạn trước?

Giới chức phương Tây tin rằng trong nhiều tháng rằng Nga có nguy cơ cạn kiệt đạn dược và mặc dù điều đó chưa xảy ra, nhưng vẫn có bằng chứng cho thấy nguồn cung của Nga đang ở mức thấp.

Các quan chức Ukraine cho biết vào cuối năm ngoái rằng tốc độ bắn pháo binh của Nga dọc theo chiến sự phía đông hiện chỉ bằng 1/3 so với mùa hè. Và mặc dù Moscow đã ra lệnh tăng cường sản xuất, nhưng rõ ràng sản xuất của Nga sẽ không thể đáp ứng được mức tiêu thụ, một quan chức phương Tây giấu tên cho biết.

Tuy nhiên, theo ông Dmitri Alperovitch, chủ tịch của Silverado Policy Accelerator, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, không rõ ràng rằng phương Tây sẽ có thể đáp ứng kịp nhu cầu đạn dược của Ukraine, đặc biệt là khi các hoạt động phản công đòi hỏi số lượng vũ khí đạn dược lớn hơn.

Alperovitch dự đoán rằng Ukraine sẽ có thể giành lại một số lãnh thổ trong năm nay nhưng không đủ để đảm bảo một chiến thắng chắc chắn. “Thật không may, tôi không nghĩ rằng đây sẽ là năm kết thúc chiến tranh”, Alperovitch nói.

Chiến tranh Nga - Ukraine ngày càng u ám

Cả hai nền kinh tế Nga và Ukraine sẽ khó có thể duy trì một cuộc chiến lâu dài. Và không rõ liệu mỗi quốc gia có đủ nhân lực cho một cuộc chiến kéo dài hay không. Không ai có thể dự đoán rằng Ukraine sẽ bỏ cuộc hoặc lép vế hoàn toàn trước Nga. Người Ukraine vẫn cam kết chiến đấu và quân đội vẫn có động lực hơn nhiều so với Nga.

Song, một cuộc chiến tranh kéo dài sẽ trì hoãn vô thời hạn quá trình phục hồi, tái thiết và hồi hương của người tị nạn Ukraine. Kyiv sẽ phải duy trì hàng trăm nghìn binh sĩ dọc theo tiền tuyến ước tính dài gần 1.000km trong khi nền kinh tế tiếp tục suy thoái.

“Theo thời gian, khả năng tấn công của Ukraine sẽ bị cạn kiệt bởi sự tiêu hao nhân lực vốn có kinh nghiệm và được đào tạo bài bản. Trong khi Nga sẽ có cơ hội xây dựng lại nền kinh tế, các tuyến cung ứng và khả năng chiến đấu để có thể tiến hành thêm các cuộc tấn công trong tương lai”, chuyên gia Lee tại Viện Nghiên cứu chính sách đối ngoại quốc tế bình luận.

Vận mệnh của Ukraine sẽ ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào những biến số nằm ngoài tầm kiểm soát của nước này, chẳng hạn quyết tâm của phương Tây, sự sẵn có của đạn dược phương Tây và các sự kiện xảy ra ở Nga.

Nhà phân tích quân sự Shackelford cho biết các sự kiện chính trị ở Mỹ có thể chứng minh tầm quan trọng rất lớn. Mặc dù sự hỗ trợ của châu Âu có ý nghĩa then chốt về mặt chính trị, nhưng những đóng góp về mặt quân sự của khối này bị lu mờ trước số lượng vũ khí khổng lồ do Washington cung cấp.

Cam kết hỗ trợ Ukraine trong tương lai của Mỹ có thể bị hạn chế nếu đảng Cộng hòa giành được Nhà Trắng vào năm 2024. “Nếu Nga có thể đưa cuộc chiến kéo dài nhiều năm, thì Moscow sẽ có nhiều lợi thế hơn Ukraine”, Shackelford nhấn mạnh.