Cách điều trị mới giải phóng hàng vạn người nhiễm HIV khỏi gánh nặng uống thuốc hàng ngày

Dự thảo hướng dẫn từ Viện Quốc gia về Y tế và Chăm sóc Xuất sắc (NICE) khuyến nghị cung cấp loại thuốc kháng vi rút cabotegravir và rilpivirine ở Anh, xứ Wales sau khi các thử nghiệm chứng minh rằng chúng hoạt động hiệu quả như thuốc viên hàng ngày.

Hiệp hội Thuốc Scotland cũng đã chấp thuận việc tiêm cho người lớn nhiễm HIV ở nước này.

Dù HIV tấn công hệ thống miễn dịch vẫn không thể chữa khỏi, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những bệnh nhân điều trị bằng phương pháp mới có thể đạt đến điểm mà các phần tử vi rút trong máu của họ (tải lượng vi rút) thấp đến mức chúng không thể được phát hiện hoặc lây truyền giữa mọi người.

Garry Brough của tổ chức Positively UK nói: “Chúng ta vẫn còn một chặng đường dài để giáo dục về HIV, nhưng thông báo của ngày hôm nay cho thấy chúng ta đã đi được bao xa kể từ đại dịch những năm 1980. Đó là một bước tiến vượt bậc. Việc phải uống thuốc viên mỗi ngày có thể là gánh nặng về thể chất, tình cảm và xã hội với một số người. Quyết định này phản ánh nhu cầu chính đáng của những người nhiễm HIV được tự do kiểm soát HIV của họ theo cách có lợi nhất, giúp họ sống trọn vẹn cuộc đời của mình”.

Debbie Laycock, người đứng đầu chính sách của tổ chức Terrence Higgins Trust, đã mô tả bước đột phá là “tin tức đáng kinh ngạc”.

Đây là phương pháp điều trị tiêm thuốc có hiệu quả kéo dài đầu tiên dành cho người lớn nhiễm HIV. Đó cũng là khuyến nghị đầu tiên NICE đưa ra về việc sử dụng các phương pháp điều trị HIV.

Cabotegravir, rilpivirine đang được khuyến cáo là lựa chọn cho người lớn nhiễm HIV khi các loại thuốc kháng vi rút mà họ đang dùng kiểm soát được vi rút ở mức thấp, không có bằng chứng nghi ngờ vi rút kháng thuốc và không có thất bại trước đó với các loại thuốc kháng HIV khác.

Khoảng 100.000 người nhiễm HIV ở Anh. Người ta ước tính rằng ban đầu sẽ có ít nhất 13.000 người đủ điều kiện tham gia phương pháp điều trị mới chỉ riêng ở Anh.

Hiện tại, việc điều trị HIV chủ yếu các phác đồ điều trị bằng thuốc kháng vi rút kéo dài suốt đời, được dùng dưới dạng viên nén mỗi ngày. Kết quả thử nghiệm lâm sàng cho thấy cabotegravir cùng rilpivirine có hiệu quả như thuốc uống trong việc giữ tải lượng vi rút ở mức thấp.

Thuốc kháng retrovirus được dùng làm hai lần tiêm riêng biệt cứ hai tháng một lần.

Retrovirus là loại vi rút RNA chèn một bản sao bộ gen của nó vào DNA tế bào vật chủ mà nó xâm nhập, nên thay đổi bộ gen của tế bào đó.

Chloe Orkin, Giáo sư y học HIV tại Đại học Queen Mary (London, Anh), cho biết: “Đây là một thời điểm thay đổi mô hình ở Anh, nơi lần đầu tiên có thể giải phóng những người nhiễm HIV khỏi gánh nặng của liệu pháp uống hàng ngày và cung cấp cho họ chỉ 6 lần điều trị mỗi năm".

Deborah Gold, Giám đốc điều hành National AIDS Trust, nói: “Thuốc tiêm có tác dụng lâu dài đã được chứng minh là một phương pháp điều trị HIV an toàn và hiệu quả, vì vậy chúng tôi rất vui mừng khi NICE đã chấp thuận việc sử dụng cabotegravir cùng rilpivirine cho người lớn sống với HIV”.

Nó sẽ không đúng với mọi người. Nhưng với một số người, thuốc tiêm hàng tháng được ưa chuộng hơn uống thuốc hàng ngày. Những đổi mới có thể giúp mọi người dễ dàng tuân thủ các kế hoạch điều trị của họ hơn, vừa cải thiện cuộc sống của những người nhiễm HIV, vừa đưa chúng ta tiến gần hơn một bước tới mục tiêu chấm dứt lây truyền vào năm 2030”.

Chỉ cần điều trị 6 lần một năm sẽ giúp việc dùng thuốc dễ dàng hơn với một số người và kín đáo hơn ở những người cảm thấy không thể công khai về tình trạng nhiễm HIV của mình. Các chuyên gia cho biết việc loại bỏ nhu cầu uống thuốc mỗi ngày cũng có thể làm giảm bớt cảm xúc tiêu cực khi sống chung với HIV và cải thiện số người tuân thủ chế độ điều trị của họ.

Meindert Boysen, Phó giám đốc điều hành kiêm giám đốc Trung tâm Đánh giá Công nghệ Y tế tại NICE, cho biết: “HIV vẫn không thể chữa khỏi dù có những tiến bộ khoa học, nhưng vi rút có thể được kiểm soát bằng phương pháp điều trị hiện đại. Song với một số người, việc phải sử dụng chế độ nhiều viên mỗi ngày có thể khó khăn vì các tác dụng phụ liên quan đến thuốc, độc tính và các vấn đề tâm lý xã hội khác như kỳ thị hoặc thay đổi lối sống. Ủy ban đã nghe rằng sự kỳ thị vẫn là vấn đề với những người nhiễm HIV, có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe và các mối quan hệ của mọi người.

Do đó, chúng tôi rất vui khi có thể giới thiệu cabotegravir với rilpivirine như một lựa chọn điều trị có giá trị cho những người đã có mức độ tuân thủ tốt với thuốc hàng ngày, nhưng có thể thích chế độ tiêm với liều lượng ít thường xuyên hơn”.