Căng thẳng leo thang, Trung - Úc khẩu chiến dữ dội về hiệp ước an ninh của Bắc Kinh với Solomon

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Đàm Khắc Phi hôm 28.4 khẳng định thông tin Trung Quốc xây căn cứ hải quân ở Quần đảo Solomon "hoàn toàn là thông tin giả mạo", đồng thời cáo buộc chính phủ và truyền thông Úc cố tình bóp méo sự thật, tạo căng thẳng.

"Hiệp ước an ninh mới sẽ chỉ liên quan việc duy trì trật tự xã hội, bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân cũng như hỗ trợ nhân đạo, và ứng phó thiên tai", ông Đàm cho hay.

Cùng ngày, phát biểu tại một sự kiện trực tuyến với các quốc đảo ở Thái Bình Dương, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tạ Phong cho biết việc đàm phán và ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh với Solomon là "quyền thiêng liêng của 2 quốc gia có chủ quyền" phù hợp với luật quốc tế.

"Dựa trên cơ sở nào mà Úc lại có thể vạch ra 'lằn ranh đỏ' cho Solomon, khi quốc gia này nằm cách họ 2.000 km và cách Trung Quốc 10.000 km? Đây không phải là hành vi xâm phạm chủ quyền quốc gia khác hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác, vi phạm các quy tắc quốc tế hay sao?", ông Tạ nói, đồng thời khẳng định hiệp ước an ninh giữa Trung Quốc và quần đảo Solomon được thực hiện một cách "công khai, minh bạch và không nhắm vào các bên thứ 3".

Những bình luận trên được phía Trung Quốc đưa ra được cho là nhằm đáp trả Thủ tướng Úc Scott Morrison khi ông tuyên bố một căn cứ quân sự của Trung Quốc nếu được xây dựng ở quốc đảo vùng Nam Thái Bình Dương sẽ là "lằn ranh đỏ" đối với chính phủ Úc.

“Đây là mối quan ngại chung, không chỉ của Úc, mà là Úc và các chính phủ trong khu vực, đặc biệt là những nơi như Fiji và Papua New Guinea. Làm việc với các đối tác ở New Zealand và dĩ nhiên là Mỹ, tôi cũng như Washington đều thấy rằng những vấn đề này chính là lằn ranh đỏ đối với chúng tôi. Chúng tôi sẽ không cho phép Trung Quốc đặt căn cứ hải quân ngay tại khu vực trước cửa nhà mình”, Thủ tướng Morrison hôm 24.4 đề cập về hiệp ước an ninh mới được ký kết giữa Trung Quốc và quần đảo Solomon.

Ngoài ra, trả lời phỏng vấn hôm 26.4, Bộ trưởng Nội vụ Úc Karen Andrews cũng cho biết Trung Quốc rất có thể sẽ đưa quân đến quần đảo Solomon sau khi ký thỏa thuận an ninh với quốc đảo này. 

“Nhiều khả năng đó (hiệp ước an ninh Trung Quốc - Solomon) sẽ là con đường mà Bắc Kinh muốn theo đuổi ở khu vực Thái Bình Dương", bà Andrews nhấn mạnh.

Được biết Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Solomon Jeremiah Manele đã ký hiệp ước an ninh song phương vào tuần trước, một động thái có thể giúp Bắc Kinh triển khai lực lượng ở khu vực Nam Thái Bình Dương.

Theo thỏa thuận an ninh được tiết lộ, tàu hải quân Trung Quốc sẽ được phép thực hiện các hoạt động tiếp tế hậu cần, dừng chân và quá cảnh tại quần đảo Solomon. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng có thể triển khai "các lực lượng thích hợp" có thể gồm cảnh sát hoặc quân nhân bán quân sự và binh lính để bảo vệ nhân viên cùng dự án của nước này ở quần đảo Solomon.

Thỏa thuận cũng nêu rõ quần đảo Solomon có thể yêu cầu Trung Quốc điều động cảnh sát vũ trang, binh sĩ và lực lượng hành pháp của Trung Quốc tới quốc đảo Thái Bình Dương để thực hiện các nhiệm vụ nhân đạo hoặc an ninh.

Mỹ và Úc từ lâu lo ngại khả năng Trung Quốc xây dựng căn cứ hải quân ở vùng Nam Thái Bình Dương, cho phép hải quân của nước này triển khai sức mạnh vượt xa biên giới. Úc tin rằng hiệp ước nói trên có thể mở đường cho sự hiện diện quân sự của Trung Quốc cách bờ biển của Úc chưa tới 2.000 km. Do đó, bất kỳ sự hiện diện quân sự nào của Trung Quốc ở Thái Bình Dương đều có thể buộc Úc và Mỹ phải thay đổi phương án quân sự trong khu vực.