Câu chuyện về nhà thiết kế huyền thoại Charlotte Perriand và bộ sưu tập ghế LC 'bất tử'

Nhắc đến bộ ghế LC, cả thế giới đều không khỏi ngưỡng mộ nhà thiết kế huyền thoại có sức ảnh hưởng lớn nhất thời kỳ mở đầu trào lưu hiện đại - Charlotte Perriand. Với cái nhìn sâu sắc luôn hướng tới phong cách sống hiện đại, Charlotte Perriand được ví như cây đại thụ với những cống hiến vượt thời đại trong ngành thiết kế nội thất thế giới. Bà đã cộng tác với huyền thoại Le Corbusier và Pierre Jeanneret, để cho ra đời những sản phẩm nội thất kinh điển, mang đậm dấu ấn Modernism.

Nhà thiết kế Charlotte Perriand, người phụ nữ 'quyền lực" của nội thất đương đại thế giới

Bà là nhân vật ảnh hưởng đến trào lưu thiết kế hiện đại, được vinh danh là một trong 4 phụ nữ có sức ảnh hưởng, đạt thành công rực rỡ trên lĩnh vực vốn được thống trị bởi nam giới.

Charlotte Perriand sinh năm 1903. bà theo học tại trường Ecole de l’Union Centrale des Arts Décoratifs trong 5 năm (từ 1920). Thất vọng với những bài học dựa trên nền tảng thủ công và phong cách Beaux-Arts được học tại trường, Perriand bắt đầu tìm cảm hứng trên nét đẹp máy móc của xe máy, xe hơi và những chiếc xe đạp mà bà thường thấy trên đường phố Paris.

Tác phẩm đầu tiên của bà là biến căn gác xép thuê trở thành một quán bar được cấu trúc bởi kim loại và thuỷ tinh giữa Paris. Nhờ quán bar này mà nhà thiết kế huyền thoại Le Corbusier mời bà về làm việc tại studio của mình. Cộng tác với Le Corbusier và Piere Jeanneret, Charlotte đã phát triển dòng ghế dựa làm từ những ống thép. Những chiếc ghế LC ấy vẫn đang được bán cho đến hôm nay và đã được chào đón như một biểu tượng của kỷ nguyên máy móc. Chúng xứng đáng là tác phẩm để đời không chỉ của bà mà của ngành thiết kế đồ nội thất thế giới.

Sự nghiệp của bà tiếp tục thăng hoa vào giữa thập niên 1930, khi bà bắt đầu thử nghiệm với vật liệu thô như gỗ và mây, lấy cảm hứng từ những sản phẩm nội thất bản địa mà bà thường thấy ở Savoie.

Đến năm 1940, với chức danh cố vấn thiết kế công nghiệp cho bộ Công thương, Charlotte lên thuyền từ Marseilles đến Nhật Bản, bà đã đưa ra rất nhiều lời khuyên giúp chính phủ Nhật phát triển thiết kế chuẩn mực cho ngành công nghiệp Nhật Bản, để Nhật có thể phát triển sản phẩm xuất khẩu cho các nước phương Tây. Khi Nhật Bản tham gia thế chiến với tư cách đồng minh của Đức, bà mong muốn trở về Pháp nhưng thất bại bởi tình trạng bao vây của hải quân và phải lưu lạc đến Việt Nam từ năm 1942 – 1946. Trong những năm tháng tha hương tại Việt Nam, Charlotte đã học được nghề mộc và nghề dệt. Bà cũng kết hôn với người chồng thứ hai là Jacques Martin và sinh ra cô con gái Pernette tại Việt Nam.

Kinh nghiệm có được ở Nhật Bản và Việt Nam tiếp tục ảnh hưởng đến phương hướng sáng tác của bà. Bà đã kết hợp rất nhiều thành phần chức năng trong nội thất Nhật Bản như cửa kéo để phân chia khu vực không gian, lồng ghép sự tinh tế mang phong cách Đông Dương bằng cách sử dụng vật liệu mang đậm hơi thở của tự nhiên như gỗ và tre. Những đề tài độc đáo đó tiếp tục xuất hiện trong rất nhiều dự án tầm cỡ xuyên suốt sự nghiệp về sau của bà như: khu nghỉ dưỡng Méribel, toà nhà Liên hiệp quốc ở Geneva, văn phòng xây mới của hãng hàng không Air France tại London, Paris và Tokyo.

Vì sao bộ ghế LC trở thành thiết kế bất tử

Đánh dấu cột mốc lịch sử thiết kế những năm 1928-1930, bộ sưu tập những chiếc ghế LC không tuổi phát triển từ những ống thép, được chào đón như biểu tượng của kỷ nguyên máy móc và vẫn luôn được tìm đến như dòng nội thất bán chạy nhất hiện nay. Bởi, mặc dù bộ ghế đến nay đã gần 90 tuổi nhưng thiết kế của chúng vẫn trẻ trung, phù hợp đáng ngạc nhiên với phong cách kiến trúc hiện đại.

Vẻ đẹp của những chiếc ghế LC không chỉ thể hiện sự sáng tạo trong thiết kế, mà còn toát lên niềm đam mê của người sáng lập ra chúng: đặt con người vào trung tâm thiết kế. Theo định hướng của Le Corbusier, sự ra đời các dòng sản phẩm LC1, LC2 và LC4 nhằm hướng đến việc phục vụ cho những mục đích sử dụng khác nhau. Nếu LC1 được ví như chiếc ghế dành cho “những cuộc trò chuyện”, LC2 dành cho “thư giãn”, thì LC4 là chiếc ghế dành cho “những giấc ngủ”.

LC1 – Chiếc ghế dành cho những cuộc trò chuyện

LC1 là khởi đầu cho những phát minh vĩ đại của bộ 3 nhà thiết kế. Chiếc ghế có kết cấu khoa học với lưng tựa thoải mái và tay vịn có hình dáng như những sợi dây curoa của xe đạp hoặc xe máy. Nét đẹp riêng biệt của thiết kế tay vịn dây quai độc đáo và phần lưng tựa tạo cảm giác chuyển động về sau nhưng vẫn đảm bảo sự thoải mái tối đa.

Có ba phiên bản LC1 được thiết kế cho 3 mục đích: mô hình trưng bày tại Salon d'Automne năm 1929, phiên bản cho Villa Church năm 1928 và phiên bản khác cho triển lãm Union des Artistes Modernes 1930.

Ghế LC2 - Chiếc ghế thư giãn phá cách

LC2 là một thiết kế vượt thời gian, có tính lịch sử. Chiếc ghế bệ vệ, vuông vắn và mềm mại đến mức người ta chỉ muốn lao vào trong vòng tay êm ái của nó ngay lập tức.

Được trưng bày tại Salon d'Automne ở Paris vào năm 1929, nó là chiếc ghế bành theo khái niệm đồ nội thất mới (được hiểu là "thiết bị trong nhà"). Đại diện cho sự tối ưu về tính năng thoải mái, LC2 là chiếc ghế bành dẫn đầu khuynh hướng hiện đại, tiếp cận sự đổi mới kỹ thuật sản xuất: tách khung kim loại và đệm ngồi. LC2 được Cassina sản xuất độc quyền từ năm 1965.

LC4 - Cỗ máy thư giãn “Relaxing Machine’’

Được tôn vinh bằng nhiều danh hiệu khác nhau: “cỗ máy êm ái”, “đi-văng của thế kỷ 18”, LC4 (tên gọi thưở khai sinh là B306 Chaise Lounge) xứng đáng là biểu tượng bất tử của ngành thiết kế nội thất. Lấy cảm hứng từ đường cong gợi cảm của những chiếc đi-văng kiểu Pháp thế kỷ 18, LC4 là một tổng thể chặt chẽ của những thanh thép có vẻ ngoài mềm mại bao phủ bằng lông ngựa và da thuộc. Với thiết kế lưng dựa đầy mời gọi, LC4 là hình mẫu cân bằng hoàn hảo về mặt thẩm mỹ. Chiếc ghế là điển hình của việc kết hợp các qui tắc hình học: đảm bảo tính cân bằng của khung ghế ở bất kỳ độ nghiêng nào nhờ sự ma sát giữa thanh kim loại và đế cao su bên dưới.

Trong hồi ức của Le Corbusier, ông nói về chiếc ghế thế này: “Khi nhìn thấy nó, tôi hình dung ngay một chàng cao bồi đến từ miền Viễn Tây, môi ngậm tẩu thuốc, gác chân lên bệ lò sưởi và thốt lên: Nghỉ ngơi thôi!”. Charlotte Perriand từng tự mình làm mẫu ảnh quảng cáo chiếc ghế trong tư thế nằm vắt chéo chân, diện chiếc váy khá ngắn đối với thời đại ấy, trên cổ đeo một sợi dây chuyền làm từ những viên bi bạc đạn công nghiệp. Hình ảnh bà thoải mái và khiêu khích trên LC4 đã nói lên tinh thần của tác phẩm: tiện nghi, thư giãn tối đa.

Ngày nay, LC4 vẫn là sản phẩm mà ai cũng ước ao được sở hữu. Chiếc ghế hiện phân phối bởi nhãn hàng nội thất danh tiếng Cassina.

Ngoài 3 chiếc ghế LC, hãng Cassina cũng trình diễn những chiếc bàn sofa do chính Charlotte thiết kế. Đó là của chiếc bàn Mexique (1956) và bàn Accordo sơn mài đen bóng gây ấn tượng mạnh. Chúng đều là những thiết kế lồng ghép nét đẹp Đông Phương được chắt chiu trong những năm bà sống và làm việc tại Nhật Bản và Việt Nam (1940-1946). Những năm này, Charlotte đã học được nghề mộc và nghề dệt Việt Nam.

3 chiếc ghế nổi bật nhất của bộ sưu tập ghế LC (LC1, LC2, LC4) có mặt tại Triển lãm các tác phẩm nội thất nổi tiếng thế giới của nhà thiết kế huyền thoại Charlotte Perriand tại VN do Eurasia Concept phối hợp với Cassina tổ chức vào ngày 10.3, tại tòa nhà Times Square Saigon. Tại triển lãm, cô con gái Pernette Perriand của của Charlotte Perriand cùng chồng là ông Jacques Barsac sẽ có buổi nói chuyện ‘’Authenticity First – Sự quan trọng của tính nguyên bản trong thiết kế’’ dành cho sinh viên ngành thiết kế, kiến trúc. Một điều khá thú vị là Pernette Perriand được Charlotte Perriand sinh tại Việt Nam trong thời gian bà ở đây từ năm 1942 – 1946.