Gửi bình luận
Cuộc gọi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào hôm 12.2 đã gây lo ngại sâu sắc ở Ukraine và châu Âu.
Theo Washington Post, việc Tổng thống Trump thông báo rằng ông và Putin có kế hoạch gặp nhau tại Saudi Arabia mà không có sự tham gia của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã làm dấy lên những nghi ngại rằng Ukraine có thể bị đẩy ra khỏi các cuộc đàm phán hòa bình, cũng như ảnh hưởng của châu Âu trong tiến trình này.
Vai trò của Ukraine và châu Âu
Thông báo về cuộc điện đàm Trump-Putin không đề cập đến sự tham gia của châu Âu hoặc Ukraine, làm gia tăng mối quan ngại rằng lợi ích của họ sẽ không được cân nhắc trong các cuộc đàm phán.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết vẫn còn quá sớm để thảo luận về vai trò của châu Âu trong tiến trình hòa bình. Trong khi đó, Ukraine từ lâu đã khẳng định rằng họ phải là một phần của bất kỳ cuộc đàm phán nào để đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Tổng thống Zelensky nhiều lần nhấn mạnh rằng các cuộc thảo luận chấm dứt cuộc chiến cần bao gồm Ukraine và các nhà lãnh đạo châu Âu cũng nhấn mạnh vai trò của mình trong quá trình này.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tuyên bố rằng việc lãnh thổ Ukraine quay trở lại biên giới trước năm 2014 là không thực tế, tư cách thành viên NATO không nên được đưa ra thảo luận và rằng quân đội Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ đảm bảo an ninh nào.
Những tuyên bố này bị nhiều người ở Ukraine và châu Âu coi là sự suy yếu lập trường của Ukraine trước khi đàm phán bắt đầu. Điều này khiến các nhà lãnh đạo khu vực lo ngại rằng những nhượng bộ quan trọng đã được đưa ra mà không có bất kỳ sự đảm bảo nào từ phía Nga.
Phản ứng từ Ukraine và các nước châu Âu
Trước tình hình này, Tổng thống Zelensky nhanh chóng trấn an công chúng rằng các cuộc trò chuyện của ông với Tổng thống Trump là “tốt, chi tiết và dài”. Nhà lãnh đạo Ukraine bày tỏ hy vọng rằng Mỹ sẽ tiếp tục gây áp lực lên Nga để đạt được một nền hòa bình thực sự.
Dù vậy, một số quan chức Ukraine, bao gồm cả các sĩ quan quân đội, bày tỏ sự thất vọng sâu sắc trước cách tiếp cận của Mỹ, gọi đây là dấu hiệu cho thấy sự thiếu cam kết đối với Ukraine. Một nhà ngoại giao phương Tây cho Washington Post biết, Ukraine đang cố gắng thể hiện một thái độ tích cực và xây dựng, nhưng thực tế là những lo ngại của họ đang dần trở thành hiện thực. Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng nhanh chóng lên tiếng.
Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock cảnh báo rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng không nên “vượt quá tầm hiểu biết của người Ukraine” và nhấn mạnh rằng đây không chỉ là vấn đề của Ukraine mà còn liên quan đến toàn bộ châu Âu.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu cho rằng đây là “khoảnh khắc thực sự của sự thật chính trị” và cảnh báo rằng hòa bình đạt được qua sự yếu kém có thể có những hậu quả nghiêm trọng đối với an ninh khu vực. Trong khi đó, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk khẳng định trên mạng xã hội rằng Ukraine, châu Âu và Mỹ cần phải cùng nhau giải quyết vấn đề này.
Các quan chức ngoại giao cấp cao từ Pháp, Đức và Anh đã gặp nhau tại Paris vào hôm 12.2 để thảo luận về tình hình. Tuyên bố chung của họ nhấn mạnh rằng Ukraine và châu Âu phải là một phần của bất kỳ cuộc đàm phán nào và Ukraine cần được cung cấp các đảm bảo an ninh mạnh mẽ.
Lịch sử đàm phán và bài học từ quá khứ
Các cuộc đàm phán trước đây về Ukraine đã không mang lại kết quả bền vững. Thỏa thuận Minsk năm 2014 giữa Ukraine và Nga chưa bao giờ được thực thi đầy đủ và bị Moscow bác bỏ trước cuộc chiến năm 2022.
Các nhà phân tích Ukraine lo ngại rằng một thỏa thuận tương tự có thể được thực hiện một lần nữa, lần này là với sự tham gia của ông Trump, có thể dẫn đến một kết quả bất lợi cho Ukraine.
Mykola Bilieskov, một nhà phân tích chính trị Ukraine, cảnh báo rằng chính quyền Trump có vẻ sẵn sàng nhượng bộ lợi ích của Ukraine để đạt được một thỏa thuận nhanh chóng. Ông cho rằng việc Nga tiếp tục giữ những vùng lãnh thổ đã kiểm soát được sẽ tạo áp lực các thỏa thuận trong tương lai.
Tuy vậy, một số nhà lập pháp Ukraine vẫn lạc quan rằng tiến trình đàm phán chỉ mới bắt đầu và vẫn còn cơ hội để đảm bảo sự tham gia của Ukraine. Một số người hy vọng rằng cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Zelensky và ông Trump tại Munich (Đức) có thể giúp Ukraine duy trì tiếng nói trong quá trình này.
Trong khi các cuộc đàm phán vẫn chưa có kết quả cụ thể, tình hình trên chiến trường vẫn rất căng thẳng. Một chỉ huy quân đội Ukraine gần thành phố Pokrovsk ở miền đông cho biết, điều duy nhất có thể ngăn chặn Moscow là làm kiệt sức quân đội Nga. Ông nhấn mạnh rằng dù Mỹ có giúp đỡ hay không, Ukraine vẫn phải tiếp tục chiến đấu vì đây là vấn đề sống còn của quốc gia.
