Chưa có vụ tai nạn tử vong nào của trẻ em được xác minh, điều tra để quy trách nhiệm hình sự

Theo số liệu của các cơ quan quản lý nhà nước, trung bình mỗi năm Việt Nam có tới khoảng 4.000 trẻ em bị tử vong do các nguyên nhân tai nạn, thương tích khác nhau, trong đó đuối nước và tai nạn giao thông là các nguyên nhân tử vong hàng đầu. Bên cạnh nỗi lo lắng về dịch bệnh, các bậc cha mẹ đều có nỗi lo chung là làm sao để chăm sóc, quản lý, giáo dục con, bảo đảm cho trẻ có một mùa hè an toàn, bổ ích, đặc biệt là lo lắng vấn đề tai nạn thương tích.

Đưa ra quan điểm của mình tại tọa đàm, ông Nguyễn Trọng An - nguyên Phó cục trưởng Cục Bảo vệ trẻ em (Bộ LĐ-TB-​XH) chia sẻ: "Tai nạn thương tích xảy ra đa số xung quanh nhà và trong khuôn viên nhà, nhiều nhất là vấn đề đuối nước khi trẻ tiếp xúc với các dụng cụ đựng nước như chum, vại, hay bị trượt ngã trong nhà vệ sinh. Bên cạnh đó, các em bé có thể chọc que vào ổ điện, tiếp xúc với chất tẩy rửa, uống nhầm các loại thuốc của người lớn không phù hợp với trẻ. Trong gia đình mình, chúng ta thường chủ quan đây là môi trường an toàn nhưng thực tế lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ.”

Chính vì thế, ông An lưu ý vai trò của gia đình trong bảo vệ trẻ em, xây dựng mô hình Ngôi nhà an toàn, hiểu biết là vô cùng quan trọng. Trong vấn đề này, ông An cũng cho rằng mô hình ngôi nhà an toàn chính là cung cấp cho chính cha mẹ kiến thức và cách phát hiện ra những nguy cơ có thể gây ra tai nạn cho trẻ. Mô hình cũng khuyến cáo rằng những trẻ em dưới 3 tuổi phải có cũi. Việc này có thể giúp cứu hàng triệu trẻ em thoát chết trước điều không mong muốn, như tiếp xúc với vật sắc nhọn trong nhà, tủ thuốc để nơi với tay của trẻ...

Ông Đặng Hoa Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em lưu ý: "Tôi rất buồn vì hình như chúng ta chưa coi trọng sinh mạng trẻ em bằng sinh mạng của người lớn. Khi tai nạn xảy ra, tôi luôn yêu cầu địa phương không chỉ là đến chia buồn thăm viếng, mà cần tìm hiểu nguyên nhân tại sao các em bị đuối nước: gia đình đã được truyền thông chưa, đã có cảnh giới khu vực trẻ bị tai nạn hay chưa, trẻ em đã được học bơi chưa... thì địa phương và các bên liên quan mới có giải pháp để bảo vệ trẻ em”.

Điều thứ 2 ông Nam lưu ý chính là vấn đề đề tạo môi trường vật chất an toàn cho trẻ, bảo đảm môi trường trong gia đình và cộng đồng được an toàn. Thứ 3 là trẻ em và cha, mẹ, các thành viên gia đình cần học các kỹ năng về an toàn để bảo vệ chính trẻ em và bảo vệ con cháu, và cuối cùng là cần một chế tài chặt chẽ để bảo vệ trẻ em trong gia đình và cộng đồng.

Ông Nam cũng chia sẻ, quan sát thực tế là nhiều vụ tai nạn trẻ em xảy ra nhưng chưa có vụ tai nạn dẫn đến tử vong nào của trẻ em được xác minh, điều tra cụ thể để quy trách nhiệm và xử lý hình sự các bên liên quan. Trong thời gian gần, dự kiến ngay trong tháng 6 này, sẽ có chương trình quốc gia được phê duyệt để bảo vệ trẻ em khỏi tai nạn thương tích. Tuy nhiên, theo ông: “Việc bảo vệ trẻ em không chỉ là việc của chương trình quốc gia 5 năm, 10 năm mà là việc mỗi gia đình, mỗi người có trách nhiệm bảo vệ trẻ em phải làm hằng ngày”.

Khi nói về vấn đề tránh đuối nước cho trẻ em, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến việc tử vong của trẻ trong mùa hè, ông Đặng Hoa Nam nêu các giải pháp tổng hợp cho việc bảo vệ trẻ khỏi đuối nước. Ông Nam lưu ý các gia đình không thể chỉ coi việc cho trẻ đi học bơi là mấu chốt giải quyết mọi vấn đề liên quan đến đuối nước ở trẻ. “Đối với trẻ, biết bơi chỉ là điều kiện đủ để trẻ tự bảo vệ bản thân. Trẻ cần phải có kỹ năng an toàn trong môi trường nước như khi đang bơi bị chuột rút thì phải làm gì. Nhiều trẻ dù biết bơi, bơi quen ở một số khu vực nhưng vẫn bị đuối nước. Các em chưa được nhắc nhở thường xuyên về những kỹ năng an toàn, nên chưa có phản xạ xử trí khi gặp nguy cơ đuối nước. Vì vậy, tôi muốn nhấn mạnh rằng trẻ cần phải được học bơi an toàn và bổ sung đầy đủ kỹ năng an toàn trong môi trường nước”.

Còn theo ông Nguyễn Trọng An, ngoài việc giáo dục kỹ năng về chống đuối nước thì kỹ năng cứu đuối và sơ cấp cứu vào thời điểm vàng cho trẻ bị đuối nước nói riêng và tai nạn thương tích nói chung cũng đặc biệt quan trọng. “Khi trẻ, hay cả người lớn bị đuối nước, không được phép bơi ra bế trẻ lên, trừ trường hợp trẻ ở chỗ nước nông. Nếu ở chỗ nước sâu, cần phải hô hoán để mọi người cùng đến cứu giúp. Cần quan sát xung quanh có vật gì để bám vào không, hoặc dây để kéo vào bờ, hãy ném vật đấy cho người đuối nước để họ bám vào. Nếu bản thân có khả năng cứu đuối tốt thì có thể trực tiếp cứu đứa bé, nhưng nếu không có khả năng cứu đuối, nên hô hoán để tìm sự giúp đỡ từ mọi người. Sau khi cứu em bé, chúng ta phải ngay lập tức thông đường thở của bé. Đây là kỹ năng hồi sức tim phổi, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, luyện tập đàng hoàng, thông tin chính xác và thực hành hà hơi thế nào, hô hấp nhân tạo thế nào để phù hợp với trẻ ở từng lứa tuổi”.