Cứ đến rằm tháng giêng, người dân xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) lại trổ công phu làm gà cúng tổ tiên với những tư thế tạo hình độc đáo. Đây là truyền thống của người dân Thạch Châu có từ xa xưa, thể hiện sự thành kính, biết ơn tổ tiên, cầu mong được độ trì một năm mới bình an, phát đạt.
Với người dân xã Thạch Châu, mâm cỗ ngày rằm tháng giêng dâng cúng tổ tiên là một nghi lễ hết sức trang trọng. Con gà luộc là thành phần chính trên mâm cỗ, đây là phần đòi hỏi nhiều công phu và phải chính tay con cháu trong dòng tộc làm.
Để làm được con gà luộc với thế “bay”, “quỳ”, “đứng”, mọingười phải rất kỹ lưỡng trong việc chọn gà, mổ gà và uốn nắn tư thế cho con gà để khi lên mâm cỗ phải “hoành tráng, đẹp đẽ”.
Ngày 1.3(tức ngày 14 tháng giêng), PV có mặt tại nhà thờ Đại tôn dòng họ Lê Quang (xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh) để chiêm ngưỡng những mâm cỗ trang trọng và những con gà luộc với thế "bay", "quỳ", "đứng" rất độc đáo và hiếm thấy.
Con gà trên mâm cỗ cúng tổ tiên trong ngày rằm tháng giêng của người dân xã Thạch Châu được làm rất công phu
Gà quỳ ngậm hoa
Gà cưỡi rùa
Gà bay
Với người dân,làm gà cúng đẹp không chỉ bởi sự đam mê mà hơn hết là mong muốn có những lễ vật đẹp mắt, là sựthành kính dâng lên tổ tiên
Gà được chọn phải là những con có phần màođẹp,có trọng lượng trên 3kg
Gà cúng đẹp là khi cắt tiết không để lại vết cắt lớn ở cổ, vết càng nhỏ thì càng đẹp
Gà được uốn nắn tạo thế theo ý muốn của người làm, sau đó bỏ vào nồi để luộc
Để tạo được gà có thế đứng thẳng tắp không phải là chuyện dễ dàng.Để gà đứng được trên các mâm cỗ, người ta phải dùng những chiếc đinh dài đâm xuyên vào chân con gà để nó có thể đứng vững
Do có sự khéo léo của những người làm gànên người xem không phát hiện được những chiếc đinh tạo thế
Một tác phẩm gà đứng được làm đẹp mắt và cân đối
Trên bàn thờ có rất nhiều gà cúng được tạo nhiều thế rất đẹp mắt
Bài và ảnh: Quang Cường