Doanh nghiệp Mỹ lo ngại ông Trump giáng đòn trừng phạt Trung Quốc

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 27.5 xác định Hồng Kông đã không còn mức độ tự trị cao, mở đường cho Nhà Trắng kích hoạt trừng phạt nhằm phản ứng với kế hoạch trực tiếp áp đặt luật an ninh quốc gia với đặc khu của giới chức Bắc Kinh.

Biện pháp khả dĩ gồm trừng phạt quan chức hoặc đơn vị tham gia thực thi luật an ninh, tăng thuế quan thương mại, siết chặt quy định đầu tư hoặc quy định cấp thị thực, đóng băng tài sản, thậm chí tước đi ưu đãi thương mại quy định trong Đạo luật Chính sách Mỹ - Hồng Kông 1992.

Ưu đãi thương mại giúp Hồng Kông giữ vững vị thế trung tâm tài chính toàn cầu kể từ khi trở về Trung Quốc đến nay. Có đến 1.300 doanh nghiệp Mỹ làm ăn ở đặc khu, khoảng 85.000 công dân Mỹ đến sinh sống.

Ngày 28.5, Quốc hội Trung Quốc thông qua dự thảo “Nghị quyết về thiết lập cơ chế pháp luật và cơ chế chấp hành hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia toàn diện tại đặc khu hành chính Hồng Kông”. Luật an ninh dự kiến ra mắt trong vài tuần tới.

Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Mỹ - Trung Craig Allen cho biết: “Văn bản luật an ninh vẫn chưa có. Từ ngữ trong luật rất quan trọng. Chúng tôi muốn thấy các bên giảm căng thẳng và duy trì hệ thống “một quốc gia, hai chế độ” cho Hồng Kông vốn đem lại lợi ích cho mọi người nhiều năm qua”.

Phòng Thương mại Mỹ cũng ra tuyên bố: “Phá hoại vị thế đặc biệt của Hồng Kông sẽ là một sai lầm nghiêm trọng. Vì vậy chúng tôi kêu gọi Trung Quốc tìm cách giải quyết tình hình căng thẳng và duy trì hệ thống “một quốc gia, hai chế độ”, còn chính quyền Tổng thống Trump nên ưu tiên gìn giữ mối quan hệ tích cực - mang tính xây dựng với Hồng Kông”.

Nhà nghiên cứu Scott Kennedy thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) nhận định đánh giá về Hồng Kông của Ngoại trưởng Pompeo báo hiệu khả năng chính quyền Tổng thống Trump sẽ hành động chậm rãi. Hành động nhanh chóng có thể gây hại cho đặc khu và khiến Mỹ mất đi một công cụ gây sức ép lên Trung Quốc.

Làn sóng tháo chạy

Kể từ lúc Hồng Kông chìm trong bất ổn vào năm ngoái, một số công ty tài chính quốc tế lập tức ngừng kế hoạch mở rộng hoạt động ở đặc khu đồng thời chuyển nhân viên sang văn phòng khác. Làn sóng này có thể diễn ra nhanh hơn nếu vị thế đặc biệt của Hồng Kông có thay đổi lớn.

Nhà phân tích Todd Mariano thuộc tập đoàn tư vấn rủi ro Eurasia Group nhận xét: “Quá trình tháo chạy đã bắt đầu. Áp đặt luật an ninh sẽ là động thái thêm dầu vào lửa”.

Chuyên gia kinh tế Dane Chamorro thuộc tập đoàn tư vấn Control Risk Group cho rằng quy mô tháo chạy lớn hay nhỏ tùy thuộc vào việc liệu luật an ninh có duy trì được khuôn khổ kinh doanh, đảm bảo dòng vốn lưu thông tự do và giữ cho quy định làm ăn minh bạch hay không.

Cẩm Bình (theo Channel News Asia)