Theo Science, nhà sinh học Rita Fior ở Trung tâm nghiên cứu những điều bí ẩn có trụ sở tại Lisbon, Bồ Đào Nha và các đồng nghiệp đã chứng minh rằng các tế bào trích xuất từ khối u ung thư của con người một khi được cấy vào các ấu trùng của loài cá cảnh ngựa vằn Danio rerio vẫn phát triển bình thường. Kết quả là mỗi con cá cảnh đều trở thành một mô hình nhỏ của cơ thể bệnh nhân và trở thành mục tiêu thử nghiệm thuốc chống ung thư.
Thông thường, các nhà khoa học vẫn kiểm tra khối u của người được cấy ghép và phản ứng của nóđối với các loại thuốc điều trị bằng cách sử dụng chuột thí nghiệm đã bị ngắt hệ miễn dịch bình thường. Để nghiên cứu đầy đủ phải mất từ 2 đến 6 tháng. Ngoài ra, việc sử dụng một số lượng lớn chuột tốn kém hơn nhiều so với cá cảnh.
Mặc dù cá cảnh Danio rerio là một đối tượng sử dụng phổ biến trong phòng thí nghiệm nhưng sinh học chưa nghiên cứu thấu đáo về nó.Các nhà nghiên cứu không chắc chắn rằng liệu các tế bào ung thư của người một khi được cấy ghép có thể phát triển trên cơ thể của cá hay không.
Để kiểm tra, các nhà khoa học đã trích xuất các tế bào ung thư đại trực tràng ở người rồi cấy ghép cho cá và để chúng phát triển trong 4 ngày. Kết quả các khối u trên cơ thể cá đã cho thấy các đặc điểm chính của khối u ở người: phân chia tế bào nhanh, hình thành mạch máu và khả năng di căn.
Sau đó, khối u trên cá được xử lý bằng cách dùng phương hóa trị liệu thích hợp cho từng loại khối u. Ở một số con cá khối u bắt đầu giảm, trong khi ở những con cá khác thì khối u không giảm. Điều đó có nghĩa là có thể sử dụng cá để dự đoán hiệu quả của thuốc liên quan đến từng loại khối u cụ thể.
Trong thí nghiệm mới, 5 con cá được cấy các tế bào ung thư đại trực tràng của 5 bệnh nhân và bắt đầu cho cá điều trị bằng các loại thuốc tương tự như những loại thuốc mà những bệnh nhân này đã dùng. Trong 4 trường hợp,số phậnkhối u ở cá cảnh báo trước một cách chính xác kết quả hóa trị liệu ở người.
Các nhà khoa học cho rằng khác với thử nghiệm tương tự trên chuột, thời gian thử nghiệm trên cá cảnh chỉ mất 2-3 tuần. Chính vì vậy, cá cảnh có thể hữu ích để lựa chọn phác đồ điều trị ung thư ở người.
Vũ Trung Hương