Đường vào thiền – Osho: Không có mục đích nào trong tình yêu ngoại trừ việc cho đi

Tội lỗi trá hình dù làm việc tốt có mục đích

Có hai kiểu hành động trong cuộc đời. Một kiểu hành động là do ham muốn thúc đẩy, có một mục đích đằng sau hành động đó. Một kiểu hành động khác là do tình yêu, lòng trắc ẩn thúc đẩy - không có mục đích nào đằng sau hành động đó. Nếu bạn hỏi một người mẹ “Có mục đích nào đằng sau tình yêu bà dành cho con mình không?”, bà ấy sẽ nói: “Không có mục đích nào cả. Tôi chỉ yêu thương thôi, và có niềm vui trong việc đó”. Không phải hôm nay bạn yêu thì ngày mai sẽ nhận được niềm vui. Chính tình yêu của bạn là niềm vui.

Nhưng cũng có kiểu hành động do ham muốn thúc đẩy. Ngay lúc này, tôi đang nói với bạn. Có thể tôi nói bởi vì tôi sẽ nhận được điều gì đó từ hành động này. Phần thưởng có thể là tiền bạc, danh tiếng, sự kính trọng, uy tín. Tôi nói bởi vì tôi sẽ nhận lại điều gì đó; vậy thì hành động của tôi là do ham muốn thôi thúc.

Một số hành động nảy sinh từ ham muốn, vậy thì có một mục đích đằng sau hành động đó. Còn một số hành động là do lòng trắc ẩn thúc đẩy, vậy thì không có mục đích nào đằng sau. Đây là lý do tại sao một hành động nảy sinh từ ham muốn sẽ tạo ra một mối ràng buộc, trong khi hành động nảy sinh từ lòng trắc ẩn không tạo ra bất kỳ ràng buộc nào. Mọi hành động có mục đích đều tạo ra ràng buộc và mọi hành động không có mục đích đều không tạo ra ràng buộc.

Bạn không thể làm sai trừ phi có một mục đích. Thật kỳ lạ: luôn có một mục đích trong hành động tội lỗi; nhưng không có mục đích nào khi bạn làm việc tốt. Và nếu có một mục đích khi làm việc tốt thì đó là tội lỗi trá hình. Tội lỗi luôn có mục đích. Không có mục đích thì sẽ không có tội lỗi, cho nên, bạn không thể phạm tội nếu không có mục đích.

Tôi không thể đánh bạn mà không có nguyên do. Tội lỗi không thể tồn tại mà không có nguyên do. Bởi vì không thể phạm tội bằng lòng trắc ẩn nên tội lỗi phải luôn chứa đầy ham muốn, và ham muốn thì luôn bao hàm một mục đích.

Tôi thường tự hỏi tại sao tôi liên tục nói chuyện với các bạn. Có mục đích gì đằng sau không? Tôi không thấy mục đích nào dù có cố tìm, ngoại trừ việc tôi có thể nhìn thấy điều gì đó và cần phải nói về nó. Trên thực tế, chỉ những người vẫn còn chút bạo lực bên trong mới có khả năng giữ im lặng về điều đó.

Tại sao như vậy lại là bạo lực?... Giả sử nếu tôi nhìn thấy một con rắn trong tay bạn và bỏ đi mà không nói gì vì nghĩ nó chẳng liên quan đến mình, thì chỉ có thể là do có bạo lực, có sự tàn ác bên trong tôi. Nếu không, tôi sẽ nói với bạn: “Đó là con rắn! Hãy vứt nó đi!”. Nếu có người hỏi: “Tại sao ông nói rằng đó là con rắn, phải vứt nó đi? Tại sao việc đó lại quan trọng với ông?”, tôi sẽ trả lời: “Nó chẳng quan trọng gì với tôi cả, ngoại trừ tâm thức bên trong tôi không thể giữ im lặng trước một tình huống như vậy”.

Động lực không đến từ bất kỳ yếu tố bên ngoài nào, bởi vì không có mục đích đằng sau hành động đó. Động lực bắt nguồn từ một tâm thức bên trong, nơi không có kỳ vọng. Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng mỗi khi có mục đích, bạn đều hành động từ thôi thúc bên ngoài, còn khi không có mục đích, động lực của bạn sẽ đến từ tận sâu bên trong. Như vậy, nếu có bất kỳ điều gì hấp dẫn bạn thì sẽ tồn tại mục đích. Còn những thứ thôi thúc bạn từ bên trong thì không có mục đích nào cả.

Bạn bị buộc vào sợi dây như những con vật

Tình yêu và lòng trắc ẩn luôn không có mục đích; ham muốn và mong muốn luôn hướng tới mục đích. Đây là lý do tại sao nói rằng ham muốn lôi kéo, bởi vì lôi kéo là từ bên ngoài. Nếu tôi buộc một sợi dây quanh bạn và kéo bạn đi, đây gọi là lôi kéo. Ham muốn lôi kéo bạn như thể bạn bị buộc vào một sợi dây và bị kéo đi.

Đó là lý do tại sao trong kinh sách, người có ham muốn được gọi là pashu. Từ “pashu” có nghĩa là một con vật bị buộc vào một sợi dây hoặc thứ gì đó và bị kéo đi. Nhưng trong kinh sách, từ “pashu” không có nghĩa là con vật; “pashu” được dùng để chỉ một người bị buộc vào một sợi dây và bị kéo đi.

Chừng nào bạn còn bị ràng buộc bởi một mục tiêu thì chừng đó còn có ham muốn, và chừng nào điều đó còn tồn tại, bạn vẫn sẽ bị buộc vào một sợi dây như những con vật. Bạn không được tự do. Tự do đối lập với pashu, với trạng thái bị buộc và kéo đi. Tự do không có nghĩa là bị kéo đi trong bất kỳ mối quan hệ ràng buộc nào, mà là chuyển động theo một dòng chảy bắt nguồn từ bên trong chính bạn.

Tôi không có bất kỳ mục đích nào. Đây là lý do tại sao nếu chết ngay lúc này, tôi cũng không mảy may cảm thấy mình đã bỏ lỡ điều gì đó. Nếu tôi chết ngay lúc này, khi đang ngồi ở đây, tôi sẽ không suy nghĩ dù chỉ một giây rằng mình còn có điều chưa kịp nói, bởi vì không có động cơ nào phía sau việc đó, không có chuyện gì phải hoàn thành. Chừng nào còn sống, tôi sẽ còn làm việc, và khi tôi chết, công việc đó kết thúc. Vì không có động cơ nào phía sau nên không có gì chưa hoàn thành. Tôi không có động cơ, chỉ có một nguồn cảm hứng từ bên trong, nó xảy ra là vì thôi thúc đó.

Tôi muốn nói rằng cuộc sống nên thoát khỏi ham muốn và đau đớn. Hãy tạo ra một cuộc sống không có động cơ nào, và một nguồn cảm hứng sẽ xuất hiện từ bên trong bạn. Hãy sống một cuộc đời không có ham muốn nhận về thứ gì nhưng có mong muốn cho đi. Thứ mà tôi gọi là tình yêu có nghĩa là bạn không đòi hỏi mà chỉ cho đi. Không có mục đích nào trong tình yêu ngoại trừ việc cho đi.

Điều mà tôi gọi là tình yêu cũng chính là điều mà tôi gọi là lòng trắc ẩn. Cho nên, bạn có thể nói rằng không có mục đích nào ngoại trừ yêu. Và tình yêu không có mục đích bởi vì bản thân tình yêu chính là mục đích.