Giới tài chính nhận định về xu hướng lãi suất tại Việt Nam

KBSV cho rằng điểm đáng chú ý là Ngân hàng Nhà nước đã có động thái tăng lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND lên 1%/năm nhằm hỗ trợ lợi nhuận các ngân hàng, trong bối cảnh thu nhập các ngân hàng thương mại bị ảnh hưởng khi triển khai các gói tín dụng ưu đãi (trị giá 285.000 tỉ đồng) dành cho doanh nghiệp bị tác động bởi COVID-19.

Theo số liệu từ báo cáo tài chính, tính đến cuối năm 2019, tổng giá trị tiền gửi tại Ngân hàng Nhà nước của các ngân hàng thương mại vào khoảng 330.000 tỉ đồng. Như vậy, mức hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước là gần 660 tỉ đồng. Xu hướng hạ mặt bằng lãi suất cho vay nhiều khả năng sẽ rõ rệt hơn trong thời gian tới.

Do vậy, KBSV đánh giá mặt bằng lãi suất cho vay trong nền kinh tế sẽ có xu hướng giảm trong thời gian tới, kỳ vọng giảm 0,5% với 2 cơ sở chính. Một là do tác động của COVID-19 khiến nhu cầu tín dụng các doanh nghiệp có sự sụt giảm mạnh, thể hiện qua tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm chỉ ở mức 0,06%, thấp nhất trong vòng 6 năm. Trong khi đó, thanh khoản hệ thống ở trạng thái dồi dào. Hai là chi phí huy động vốn trên thị trường liên ngân hàng giảm, kết hợp với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của Chính phủ.

“Với việc lạm phát vẫn đang ở mức cao, dư địa để Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hạ lãi suất trong thời gian tới là không lớn. Thay vào đó, chúng tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ đẩy mạnh các chính sách kích thích tài khóa bao gồm giãn, hoàn nộp thuế, phí, lãi suất, bảo hiểm... có tác động trực tiếp nhằm hỗ trợ thanh khoản các doanh nghiệp đang gặp khó khăn mà không ảnh hưởng tới yếu tố lạm phát”, KBSV nhận định.

Trong khi đó, Khối Nghiên cứu toàn cầu HSBC đánh giá ngoài việc tăng trưởng chậm lại, kỳ vọng lạm phát giảm cũng cho phép Ngân hàng Nhà nước cắt giảm lãi suất. Mặc dù lạm phát trong 3 tháng qua tăng và nếu tiếp diễn đà này sẽ khiến lạm phát cả năm 2020 có nguy cơ vượt mục tiêu đặt ra nhưng COVID-19 dường như sẽ tác động ngược tới đà tăng đó của lạm phát (làm lạm phát giảm).

Cạnh đó, sự sụt giảm gần đây của giá dầu mỏ toàn cầu và kiểm soát giá điện có thể sẽ giúp kiềm chế lạm phát từ phía cung, trong khi lạm phát do cầu kéo cũng dự kiến sẽ giảm bớt. Vì vậy, chuyên gia HSBC kỳ vọng áp lực lạm phát sẽ giảm dần trong những tháng tới với dự báo cả năm sẽ ở mức 4,2%. Nhưng nếu diễn biến dịch COVID-19 tiếp tục xấu đi, lạm phát có thể bắt đầu bình thường hóa trở lại sớm hơn dự kiến.

Ngoài ra, các động thái nới lỏng khẩn cấp gần đây của các ngân hàng trung ương lớn trên toàn cầu là kênh cân nhắc quan trọng trong quyết định của Ngân hàng Nhà nước.

Theo HSBC, với quyết định cắt giảm lãi suất vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đang đặt mục tiêu giảm bớt gánh nặng tài chính và thúc đẩy đầu tư kinh doanh thông qua kênh tín dụng.

"Theo kịch bản cơ sở, chúng tôi dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ lãi suất ổn định ở mức hiện nay cho phần còn lại của cả năm nay. Tuy nhiên, nếu điều kiện kinh tế và tài chính toàn cầu ngày càng xấu đi, thì khả năng cắt giảm thêm 0,5% lãi suất trong quý 2/2020 cũng không thể loại trừ", chuyên gia HSBC đưa ra dự báo.

Trước đó, từ ngày 17.3, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định điều chỉnh giảm lãi suất điều hành. Một số lãi suất điều hành chính được điều chỉnh giảm như lãi suất tái cấp vốn từ 6%/năm xuống 5%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4%/năm xuống 3,5%/năm; lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở (OMO) từ 4%/năm xuống 3,5%/năm.

Còn trần lãi suất huy động không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 0,8%/năm xuống 0,5%/năm; trần lãi suất huy động được giảm 0,25%, xuống còn 4,75%/năm đối với kỳ hạn 1 tháng – dưới 6 tháng; trần lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối các lĩnh vực ưu tiên giảm từ 6%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND là 1%/năm, tăng 0,2%/năm.

Phan Diệu