Iran cắt đứt quan hệ thương mại với Ả Rập Saudi

Ngày 7.1, Chính phủ Iran đã quyết định cắt đứt mọi quan hệ thương mại với Ả Rập Saudi với cáo buộc máy bay chiến đấu của Riyadh tấn công Đại sứ quán Iran tại thủ đô Sanaa, Yemen. Trước đó, mối quan hệ giữa hai nước cũng trở nên căng thẳng khi Ả Rập Saudi xử tử giáo sĩ Nimr al-Nimr, một người đấu tranh đòi nhiều quyền lợi hơn cho người Shiite bên trong quốc gia lớn nhất bán đảo Ả Rập.

Ả Rập Saudi, Bahrain, Sudan, Djibouti và Somalia đều đồng loạt cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran trong tuần này, trong khi các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất giảm cấp độ quan hệ với Tehran. Kuwait, Qatar và Comoros cũng triệu hồi phái viên ngoại giao sau khi người biểu tình tấn công đại sứ quán Ả Rập Saudi tại Tehran nhằm phản đối việc chính quyền Riyadh tử hình ông Nimr và 46 người khác.     

Trong cuộc họp nội các dưới sự chủ trì của Tổng thống Iran Hassan Rouhani vào ngày 7.1, Tehran đã quyết định cấm nhập khẩu hàng hóa từ Ả Rập Saudi. Ngược lại, Riyadh tuyên bố vào hôm thứ Hai (4.1) rằng nước này đã dừng mọi hoạt động thương mại và trao đổi hàng không với Iran.

Giới chức Iran cho biết một máy bay chiến đấu của Ả Rập Saudi đã tấn công Đại sứ quán của nước này tại thủ đô Sanaa, Yemen. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hossein Jaber Ansari khẳng định: “Riyadh phải chịu trách nhiệm về các thiệt hại cho đại sứ quán và thương tích đối với một số nhân viên làm việc bên trong”.

Tuy nhiên, người dân và các nhân chứng cho biết không có thiệt hại đáng kể cho tòa nhà đại sứ quán tại quận Hadda. Nhiều người khẳng định cuộc không kích nhằm vào một quảng trường công cộng cách Đại sứ quán Iran khoảng 700m và một số mảnh đạn hay đá đã rơi vào sân của đại sứ quán. Chính quyền Riyadh tuyên bố sẽ điều tra vụ việc để đưa ra những kết luận chính xác.   

Ả Rập Saudi hiện dẫn đầu một liên minh chiến đấu chống lại phiến quân Houthi dòng Hồi giáo Shiite - đồng minh của Iran, từ tháng 3.2005. Phát ngôn viên của liên minh, Chuẩn tướng Ahmed Asseri cho biết các máy bay chiến đấu đã tiến hành một cuộc không kích lớn tại Sana’a vào tối ngày 6.1, nhằm vào các căn cứ phóng tên lửa của lực lượng dân quân Houthi.

Ông Asseri nhấn mạnh liên minh sẽ điều tra các cáo buộc của Iran, nhưng cho rằng phiến quân Houthi hiện đang sử dụng những cơ sở dân sự, bao gồm cả các đại sứ quán bị bỏ lại cho hoạt động quân sự. Do đó, các cuộc tấn công tại một số khu vực là hoàn toàn nhằm vào lực lượng dân quân Houthi.    

Ngoài ra, Riyadh cũng cho rằng Iran đang sử dụng phiến quân Houthi như một công cụ nhằm mở rộng ảnh hưởng trong khu vực. Tuy nhiên, phiến quân Houthi phủ nhận điều này và cho rằng các tay súng đang chiến đấu cho một cuộc cách mạng chống lại chính phủ tham nhũng và chịu ảnh hưởng của phương Tây.

Phó trưởng ban Vệ binh Cách mạng Iran tuyên bố vào ngày 7.1 rằng, Ả Rập Saudi sẽ sụp đổ trong vài năm tới, nếu Riyadh tiếp tục theo đuổi chính sách ngoại giao “bè phái” trong khu vực. Trong khi đó, Thứ trưởng Ngoại giao Hossein Amir-Abdollahian cho biết Tehran sẽ đưa thông tin về vụ tấn công đến Liên Hiệp Quốc.

Hàn Giang ( theo Reuters )