Lãnh đạo xứ Catalan có cơ hội giải trình trước Quốc hội Tây Ban Nha

Vào hôm qua, ngày 24.10, Thượng viện Tây Ban Nha ra thông báo sẽ cho ông Carles Puigdemont - Thủ hiến vùng Catalan được tranh luận về việc áp dụng Điều 155 của Hiến pháp nước này đối với vùng Catalan - điều khoản cho phép giải tán bộ máy chính quyền địa phương để tiến hành bầu cử sớm do các hành động vi hiến.

Phó Chủ tịch Thượng viện Pedro Sanz cho biết sẵn sàng để Carles Puigdemont tham gia thảo luận với Thượng viện. Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy tuyên bố ông Puigdemont có thể đến thảo luận với Thượng viện trong ngày 26 hoặc 27.10 tới, thời điểm mà Quốc hội Tây Ban Nha dự kiến bỏ phiếu thông qua việc áp dụng Điều 155 của Hiến pháp.

Như vậy, đã có sự xuống thang rõ rệt từ chính quyền trung ương là chấp nhận đối thoại. Dù vậy, trong tuyên bố cùng ngày, người phát ngôn Chính phủ Tây Ban Nha Inigo Mendez de Vigo cảnh báo trong trường hợp cần thiết, chính quyền trung ương sẽ sử dụng vũ lực chống các cuộc biểu tình đe dọa trật tự công cộng ở vùng tự trị.

Có thể hiểu rằng Madrid đang muốn cho ông Puigdemont một lối thoát trong danh dự chứ không có ý định chấp nhận thỏa hiệp về vấn đề ly khai. Nhưng sẽ rắc rối lớn nếu ông Puigdemont và phe ly khai không chấp nhận rút lại yêu cầu đòi tuyên bố độc lập.

Đầu tháng 10, Catalan đã bất chấp cảnh báo từ Madrid khi tiến hành cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý để tách khỏi Tây Ban Nha. Dù chỉ 43% cử tri đi bỏ phiếu nhưng 90% phiếu được kiểm đồng ý với việc ly khai. Điều đó tạo cơ sở để cho ông Puigdemont tuyên bố trước hội đồng địa phương việc tuyên bố độc lập nhưng sau đó lại tạm rút xuống để chờ đàm phán với Madrid.

Sau 2 lần đưa thời hạn cho Catalan làm rõ thái độ có đòi tuyên bố độc lập hay không (vào 13.10 và 16.10) mà không được đáp ứng, Madrid đã có hành động cứng rắn. Chính phủ Tây Ban Nha ngày 19.10 tuyên bố rằng họ sẽ đình chỉ quyền tự trị của Catalan và quản lý trực tiếp khu vực này.

Tiếp đó, sau cuộc họp nội các bất thường ngày 21.10, Thủ tướng Rajoy thông báo rằng chính phủ Tây Ban Nha sẵn sàng kích hoạt điều 155, tiếp quản hoàn toàn quyền điều hành khu vực tự trị Catalan cũng như sẽ tổ chức một cuộc bầu cử hội đồng lập pháp địa phương tại đây trong 6 tháng tới nhằm ổn định tình hình đất nước.