Lý do nhiều phòng khám sức khỏe tình dục không ứng phó kịp với bệnh đậu khỉ

Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho biết những phòng khám sức khỏe tình dục, vốn cung cấp dịch vụ chẩn đoán và điều trị bí mật, là nơi tốt nhất để xác định và điều trị các trường hợp mắc bệnh đậu khỉ. Đây là căn bệnh ảnh hưởng phần lớn đến những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới.

Tuy nhiên, các chương trình như vậy phần lớn được thực hiện mà không có kinh phí bổ sung sau nhiều năm bị lãng quên về tài chính. Có rất ít dữ liệu về tài trợ cho các dịch vụ sức khỏe tình dục trên toàn cầu, nhưng các chuyên gia đồng ý rằng lĩnh vực này đang thiếu nguồn lực.

Các chuyên gia sức khỏe tình dục ở Anh và Mỹ nói với Reuters rằng điều đó đã cản trở phản ứng với bệnh đậu mùa khỉ và thiếu các nguồn lực cần thiết để hạn chế tỷ lệ gia tăng các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD).

Họ nói rằng sự thiếu hụt nguồn lực này có thể khiến bệnh đậu mùa khỉ lây lan rộng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh đậu mùa khỉ đã có mặt ở 63 quốc gia.

Tiến sĩ Meg Doherty, Giám đốc Chương trình HIV, Viêm gan và STIs toàn cầu của WHO, cho biết trong một email: "Đây là lỗ hổng và điểm yếu trong hệ thống y tế công cộng của chúng ta mà bệnh đậu khỉ đã phơi bày. Ngay cả ở các nước có thu nhập cao, tài trợ cho sức khỏe tình dục trên toàn cầu đang giảm hoặc vẫn chưa hoàn thành”.

Người quan hệ tình dục với ai mắc đậu mùa khỉ có thể nhiễm bệnh. Không những thế, vi rút này cũng có thể lây nhiễm cho bất kỳ ai tiếp xúc với vết loét có mủ, dịch cơ thể, giọt đường hô hấp hoặc khăn trải giường bị ô nhiễm.

Nhân viên phòng khám phải mất thêm thời gian dọn dẹp phòng và mua thêm đồ bảo hộ. Một vấn đề trở nên trầm trọng hơn do đại dịch là các cuộc hẹn khám có thể khó xảy ra. Thiết bị xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ ở Mỹ cũng đang thiếu hụt.

Bệnh đậu mùa khỉ đã lưu hành ở các khu vực châu Phi trong nhiều năm, nhưng kể từ đầu tháng 5.2022, vi rút này đã lây lan nhanh chóng ở các quốc gia khác, chủ yếu ở nam giới đồng tính và lưỡng tính. Đó là những người thường xuất hiện phát ban ở vùng sinh dục và hậu môn mà bác sĩ có thể nhầm lẫn với mụn rộp hoặc bệnh giang mai.

Theo thống kê của Reuters, trong số 11.500 bệnh nhân đậu mùa khỉ được ghi nhận trên toàn cầu, 1.469 ca ở Mỹ và 1.856 trường hợp tại Anh.

Tại Tây Ban Nha, với 2.447 ca đậu mùa khỉ (nhiều nhất trên thế giới), bệnh nhân đang được khám tại các bệnh viện và phòng khám. Các nhà chức trách y tế địa phương cho biết đã bổ sung thêm năng lực xét nghiệm sớm khi dịch bùng phát và hệ thống y tế không phải chịu áp lực.

Nguồn tài trợ hạn chế

Theo dữ liệu từ tổ chức từ thiện Health Foundation, ngân sách dành cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tình dục của Anh đã bị cắt giảm 14% trong khoảng thời gian 6 năm, kết thúc vào năm tài chính 2022. Các phòng khám ở Vương quốc Anh vẫn chưa nhận được bất kỳ khoản tài trợ mới nào để đáp ứng nhu cầu bổ sung bệnh đậu mùa khỉ.

David Harvey, Giám đốc điều hành Liên minh các Giám đốc STD Quốc gia (NCSD) cho biết tại Mỹ, nguồn tài trợ cho nghiên cứu và chăm sóc sức khỏe tình dục cũng bị thu hẹp.

"Bệnh đậu mùa khỉ đã làm sáng tỏ thực tế này. Nói chung, lĩnh vực STD đã bị thiếu vốn rất lớn trong 20 đến 30 năm", David Harvey nói. Nhóm của ông đã đề nghị tài trợ 100 triệu USD để giải quyết dịch bệnh đậu mùa khỉ.

Tài trợ của liên bang Mỹ cho các chương trình STD vẫn không thay đổi nhiều trong hai thập kỷ qua (168,5 triệu USD vào năm 2003 so với 152,5 triệu USD vào 2022, giảm 40% khi tính đến lạm phát), theo NCSD.

Các khoản đầu tư của bang và địa phương cũng giảm, ngay cả khi tỷ lệ STD đạt mức cao nhất mọi thời đại, theo một báo cáo năm 2021 của Viện Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia Mỹ.

Theo cuộc khảo sát về tư cách thành viên của NCSD được công bố vào ngày 12.6, 42,7% các phòng khám sức khỏe tình dục tại Mỹ có quyền sử dụng gạc xét nghiệm thích hợp và dưới 20% có các ống thích hợp để thu thập các mẫu bệnh đậu khỉ để chuyển đến các phòng thí nghiệm lâm sàng.

Với các nhà cung cấp và thời gian đặt lịch hẹn hạn chế, các phòng khám phải phân loại bệnh nhân, ưu tiên những người bị đau hoặc phát ban hoặc nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ. Điều đó khiến những bệnh nhân không có triệu chứng và những người cần các dịch vụ khác không được chăm sóc.

Harun Tulunay (35 tuổi, người nhiễm HIV và gần đây nhập viện vì bệnh đậu khỉ ở thủ đô London, Anh), cho biết những người bạn anh có cuộc hẹn khám sức khỏe tình dục bị trì hoãn hoặc không được trả lời "vì phòng khám quá bận rộn với bệnh đậu mùa khỉ".

Harun Tulunay không ngạc nhiên vì đã trải qua những nỗ lực khử nhiễm tốn thời gian khi anh được chẩn đoán.

“Chúng tôi thấy bệnh đậu mùa khỉ áp đảo các phòng khám. Nếu chúng ta đột nhiên có 5.000 trường hợp, điều gì sẽ xảy ra", Harun Tulunay nói.

Tuần trước, một liên minh các tổ chức sức khỏe tình dục/ HIV ở Anh đã kêu gọi hỗ trợ tài trợ khẩn cấp, tìm kiếm 51 triệu bảng Anh (60 triệu USD) cho các dịch vụ sức khỏe tình dục để "ngăn chặn và loại bỏ bệnh đậu mùa khỉ" khi một số phòng khám báo cáo giảm mạnh trong các dịch vụ thiết yếu.

Một phần của vấn đề là việc tài trợ cho HIV và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác phần lớn là riêng biệt, đặc biệt là ở Mỹ.

Tiến sĩ Matt Golden, Giám đốc phòng khám HIV/STD ở bang Seattle và quận King thuộc bang Washington (Mỹ), cho biết: “Có rất nhiều tiền được đổ vào HIV, điều này là thích hợp, song dành cho STI thì lại rất ít”.

Phòng khám của ông đã chẩn đoán một nửa số ca đậu mùa khỉ trong khu vực cũng như cung cấp vắc xin và hướng dẫn điều trị.

Các chuyên gia ở cả Mỹ, Anh đều đồng ý rằng bệnh đậu mùa khỉ là một lời cảnh tỉnh cho việc đầu tư nhiều hơn vào sức khỏe tình dục. "Đã đến lúc chúng ta làm điều gì đó", David Harvey nói.

Mỹ đặt hàng thêm 2,5 triệu liều vắc xin đậu mùa khỉ của Bavarian Nordic

Chính phủ Mỹ đã đặt hàng thêm 2,5 triệu liều vắc xin của hãng dược Bavarian Nordic (Đan Mạch) để sử dụng chống lại bệnh đậu mùa khỉ và dự kiến ​​sẽ có nhiều hơn nữa vào cuối tháng này để ngăn sự bùng phát dịch bệnh.

Các quan chức y tế dự đoán số ca mắc bệnh đậu mùa khỉ sẽ gia tăng trong những tuần tới một phần do việc tăng cường báo cáo về căn bệnh này và xét nghiệm nhiều hơn, Giám đốc CDC - Rochelle Walensky nói trong một cuộc họp báo.

Không có ca bệnh đậu mùa khỉ nào được báo cáo ở trẻ vị thành niên trong nước kể từ khi xét nghiệm được mở rộng sang các phòng thí nghiệm thương mại vào tuần trước, bà nói.

Mỹ đã phân phối khoảng 156.000 liều vắc xin đậu mùa khỉ trên toàn quốc, trong đó có hơn 100.000 liều trong tuần qua. Tuy nhiên, Giám đốc CDC cảnh báo rằng nhu cầu về vắc xin cao hơn so với nguồn cung hiện có.

"Chúng tôi đang tích cực làm việc để tăng nguồn cung, cập nhật chiến lược của mình để đảm bảo rằng chúng tôi đang sử dụng nguồn cung hiện tại một cách hiệu quả", bà Rochelle Walensky nói.

Mỹ đã đặt hàng 500.000 liều vắc xin của Bavarian Nordic hồi tháng 6, tiếp theo là 2,5 triệu liều khác vào đầu tháng 7.

Ngoài ra, quốc gia này đang làm việc với Bavarian Nordic để nhận 786.000 liều vắc xin khác đang được đặt tại một cơ sở ở Đan Mạch.

Rochelle Walensky nói: “Chúng tôi đang bắt đầu quá trình định vị trước những liều vắc xin đó ở Mỹ, nhưng chúng sẽ có sẵn trong khi chờ giấy phép của FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ) dự kiến ​​vào cuối tháng 7”.