Mỹ khiến công chúng thêm hoài nghi về độ an toàn của vắc xin AstraZeneca

Sự chỉ trích hiếm hoi từ Mỹ đánh dấu bước lùi mới nhất của loại vắc xin AstraZeneca được ca ngợi là cột mốc quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 nhưng kể từ đó đã bị đặt ra bởi những câu hỏi về tính hiệu quả và các tác dụng phụ có thể xảy ra.

AstraZeneca cho biết kết quả được công bố hôm 22.3 cho thấy tỷ lệ hiệu quả là 79% dựa trên một phân tích dữ liệu tạm thời cho đến ngày 17.2 và bây giờ hãng sẽ “tham gia ngay lập tức” với hội đồng giám sát thử nghiệm để chia sẻ phân tích đầy đủ của mình.

Hôm 23.3, hãng dược Anh - Thụy Điển cho biết đã xem xét đánh giá về bản phân tích đầy đủ hoặc sơ bộ và thấy nó phù hợp với báo cáo tạm thời.

Cổ phiếu AstraZeneca đã giảm 2,5% trong giao dịch ở London.

Theo Viện Quốc gia về Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Mỹ (NIAID), hội đồng chịu trách nhiệm đảm bảo độ chính xác của thử nghiệm đã bày tỏ lo ngại rằng AstraZeneca có thể đã đưa ra một cái nhìn không đầy đủ về hiệu quả của vắc xin.

Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc NIAID, cho biết toàn bộ vấn đề là lỗi thực sự đáng tiếc.

Ông nói trên ABC News: “Đây rất có thể là một loại vắc xin rất tốt và loại này không có vấn đề gì nhưng thực sự gây ra một số nghi ngờ về vắc xin và có thể góp phần gây ra sự do dự. Dữ liệu thực sự khá tốt nhưng khi họ đưa vắc xin vào thông cáo báo chí, nó không hoàn toàn chính xác. Về cơ bản, chúng tôi phải tiếp tục cố gắng hết sức có thể để mọi người hiểu rằng có các biện pháp bảo vệ tại chỗ”.

Bên cạnh hiệu quả ngăn chặn COVID-19 đến 79% trong thử nghiệm ở Mỹ, Chile và Peru, dữ liệu cũng cho thấy liều tiêm có hiệu quả 100% để ngăn bệnh trở nên nghiêm trọng và không làm tăng nguy cơ đông máu.

Thế nhưng, những nghi ngờ mới về tính hiệu quả của vắc xin AstraZeneca lại trùng hợp với việc nó được triển khai ở hàng chục quốc gia và làm mờ mốc thời gian được phép sử dụng khẩn cấp ở Mỹ.

“Đây quả thực là một hành động bất thường. Các báo cáo tiêu cực về vắc xin này không dừng lại, dù đánh giá của tôi là nó được dung nạp tốt và an toàn, nhưng rõ ràng là kém hiệu quả hơn so với hai loại vắc xin mRNA”, Peter Kremsner từ Bệnh viện Đại học ở Tuebingen, Đức cho biết.

Sử dụng công nghệ mRNA, hai loại vắc xin đối thủ của AstraZeneca là Pfizer/BioNTech và Moderna tạo ra tỷ lệ hiệu quả khoảng 95% mỗi loại, cao hơn nhiều so với tiêu chuẩn 50% do các cơ quan quản lý toàn cầu đặt ra.

Ban Giám sát Dữ liệu và An toàn của NIAID sẽ giám sát thử nghiệm vắc xin AstraZeneca. Vai trò của nó là cung cấp giám sát nghiên cứu và đánh giá dữ liệu lâm sàng để đảm bảo việc tiến hành nghiên cứu an toàn và có đạo đức.

Vắc xin COVID-19 của AstraZeneca đã phải đối mặt với những câu hỏi kể từ cuối năm ngoái khi hãng này và Đại học Oxford công bố dữ liệu từ thử nghiệm với hai kết quả đo hiệu quả khác nhau.

Phân tích sau đó cho thấy khoảng thời gian tiêm vắc xin thay vì liều lượng được sử dụng là nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt.

Sự tin tưởng vào AstraZeneca còn tiếp tục bị ảnh hưởng trong tháng này khi hơn 10 quốc gia, chủ yếu là châu Âu, đã tạm ngừng tiêm vắc xin sau khi các báo cáo liên quan đến chứng rối loạn đông máu hiếm gặp ở một số rất ít người.

Tuần trước, Cơ quan quản lý thuốc của Liên minh châu Âu cho biết vắc xin AstraZeneca an toàn nhưng cuộc thăm dò ý kiến ​​hôm 22.3 cho thấy người châu Âu vẫn nghi ngờ về sự an toàn của nó.

Dữ liệu thử nghiệm mới nhất, vẫn chưa được các nhà nghiên cứu độc lập xem xét, dựa trên 141 trường hợp mắc COVID-19 trong số 32.449 người tham gia.

Các nhà phân tích đã ghi nhận thành tích của AstraZeneca trong việc tạo ra dữ liệu thử nghiệm mạnh mẽ trong bối cảnh ngày càng có nhiều biến thể COVID-19 lây lan ở Mỹ và các quốc gia khác.

Stephen Evans, Giáo sư dược lý học tại Trường Vệ sinh & Y học Nhiệt đới London, nói yêu cầu cập nhật dữ liệu từ Mỹ có thể liên quan đến các kết quả đo hiệu quả từ các trường hợp mắc COVID-19 gần đây, bao gồm cả các biến thể mới nên tỷ lệ bảo vệ thấp hơn.

“Các loại vắc xin khác cũng có thể cho thấy hiệu quả giảm như vậy và chúng tôi không biết bao nhiêu. Nó không khiến tôi lo ngại đặc biệt trừ khi họ phát hiện ra một vấn đề về an toàn đang được che giấu, điều này dường như không đúng với trường hợp này", Stephen Evans nói.

Vắc xin AstraZeneca được coi là rất quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan COVID-19 trên toàn cầu vì dễ vận chuyển hơn và rẻ hơn so với các mũi tiêm khác.

Vắc xin AstraZeneca đã được cấp phép tiếp thị có điều kiện hoặc sử dụng khẩn cấp ở hơn 70 quốc gia.

Nhiều quốc gia đang dựa rất nhiều vào vắc xin AstraZeneca để chấm dứt đại dịch và một số nhà lãnh đạo đã thực hiện biện pháp để tăng cường niềm tin của công chúng vào vắc xin, bao gồm cả Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, người đã tiêm nó hôm 23.3.