Báo Guardian ngày 27.1 đưa tin Bộ Ngoại giao Mỹ quan ngại sâu sắc việc Trung Quốc bắt nhốt công dân Thụy Điển Quế Dân Hải, và kêu gọi Bắc Kinh cho phép ông Quế rời khỏi Trung Quốc.
Trong một tuyên bố, người phát ngôn Heather Nauert của Bộ Ngoại giao Mỹ nói: “Chúng tôi quan ngại sâu sắc việc công dân Thụy Điển Quế Dân Hải bị bắt giam. Chúng tôi đề nghị chính quyền Trung Quốc giải thích lý do và cơ sở pháp lý về việc bắt giam ông Quế Dân Hải, cho biết ông ấy đang ở đâu, cho phép ông ấy được đi lại tự do, và tự do rời khỏi Trung Quốc”.
Ông Quế Dân Hải từng sống ở Hồng Kông, nơi ông là đồng sáng lập công ty xuất bản Mighty Current, chuyên in những sách dạng lá cải, đề cập chuyện đời tư của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và những lãnh đạo khác của Đảng Cộng sản Trung Quốc, theo Reuters.
Hồi tháng 10.2015, ông Quế Dân Hải bị bắt cóc ở thành phố nghỉ mát Pattaya (Thái Lan). Lúc đó, lần cuối cùng người ta thấymột người Trung Quốc đi cùng ông. Vài ngày sau, thêm nhiều người Hoa đến căn hộ của ông, tịch thu laptop.
Sau đó, ông Quế Dân Hải xuất hiện trên truyền hình trung ương Trung Quốc(CCTV) hồi tháng 1.2016, nhận tội hình sự là lái xe gây tai nạn chết người hồi năm 2003.
Khi nhận tội trên TV, ông tự từ bỏ quyền công dân Thụy Điển: “Tôi thật sự cảm thấy tôi vẫn là người Trung Quốc, cội nguồn của tôi là ở Hoa lục”.
Ông Quế Dân Hải, 53 tuổi, chào đời ở Trung Quốc, nhưng nhập quốc tịch Thụy Điển năm 1992. Chính quyền Trung Quốc nói ông đã được trả tự do hồi tháng 10.2017, sau khi ông thụ án 2 năm tù.
Chính phủ Thụy Điển nói ông Quế Dân Hải lại bị Trung Quốc bắt ngày 20.1, khi ông cùng hai nhà ngoại giao Thụy Điển đi chữa bệnh ở Bắc Kinh.
Con gái ông Quế Dân Hải là Angela, cho Đài phát thanh Thụy Điển biết: một nhóm công an mặc thường phục bắt ông trên xe hỏa lên Bắc Kinh, nơi ông muốn khám bệnh thần kinh.
Bộ Ngoại giao Thụy Điển đã hai lần triệu tập Đại sứ Trung Quốc tại Stockholm, yêu cầu vị này giải thích tình hình. Đại sứ Liên hiệp châu Âu (EU) ở Trung Quốc kêu gọi nhà cầm quyền nước này thả ông Quế DânHải lập tức,hòa với lời kêu gọi của chính phủ Thụy Điển.
Theo Reuters, khi được hỏi về yêu cầu trả tự do cho ông Quế Dân Hải của EU và Thụy Điển, một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói: đề nghị đó là “không có cơ sở”.
Ông Quế Dân Hải là 1 trong 5 nhân viên của công ty Mighty Current mất tích ở Thái Lan hồi tháng 10.2015. 4 người còn lại đã được trở về Hồng Kông.
Các nghị sĩ ủng hộ quyền dân chủ và các nhà hoạt động nhân quyền ở Hồng Kông nói: nhóm ông Quế Dân Hải bị điệp viên Trung Quốc bắt cóc, vi phạm quyền tự trị của Hồng Kông trong mô hình “một quốc gia hai chế độ”.
Đặc khu hành chính Hồng Kông (thuộc Trung Quốc) được Anh trao trả năm 1997.
Bảo Vĩnh (theo Reuters)