Mỹ - Philippines tập trận lớn nhất dưới thời Tổng thống Duterte

Đây là cuộc tập trận chung hàng năm giữa hai lực lượng Mỹ - Philippines, mang tên Vai kề vai (Balicatan) và kéo dài 10 ngày. Cuộc tập trận Vai kề vai 2018 được tổ chứcgần một năm sau khi Lực lượng đặc biệt Mỹ đến Philippines, giúp quân đội nước này đánh quân khủng bố địa phương có bọn khủng bố Nhà nước Hồi giáo hỗ trợ.

Theo luật Philippines, quân đội nước ngoài tham gia chiến đấu ở nước này là trái pháp luật, và các sĩ quan nhấn mạnh quân Mỹ chỉ hỗ trợ kỹ thuật.

Quân đội Philippines đã mất 6 tháng mới có thể giải phóng thành phố Marawi ở đảo Mindanao khỏi tay bọn khủng bố địa phương. Trung tướng thủy quân lục chiến Emmanuel Salamat nói với kênh ABC News: “Chúng tôi muốn quân đội Philippines học hỏi kinh nghiệm chật vật có được từ những trận đánh trong quá khứ như ở Marawi. Chúng tôi chỉ muốn giúp nhau đối phó hiệu quả những kịch bản tương tự trong tương lai”.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, ông Delfin Lorenzana cho biết chống khủng bố là ưu tiên hàng đầu của Philippines. Manila trong nhiều năm qua nỗ lực chống các tay súng nổi dậy Hồi giáo ở miền nam nước này, trong đó có một số nhóm tuyên bố trung thành với bọn IS.

Ông Lorezana nói trong cuộc tập trận chung Vai kề vai 2018, quân binh Philippines sẽ được sử dụng những loại vũ khí hiện đại, thử nghiệm các công nghệ vũ khí mà Philippines chưa thể sở hữu.’

Dù có Mỹ ủng hộ, Tổng thống Duterte rất miễn cưỡng trong việc đón quân Mỹ đến Philippines. Năm 2016, Tòa án tối cao cho phép quân Mỹ trở lại Philippines lần đầu tiên, kể từ sau lần yêu cầu toàn bộ lính Mỹ tại Philippines phải rút về nước hồi 20 năm trước đó.Nhưng sau phán quyết của tòa, Tổng thống Duterte lại dọa đuổi hết quân Mỹ.

Năm 2017, có tin quân đội Philippines có thể nhận sự hỗ trợ của Lực lượng đặc biệt Mỹ nhưng không báo cáo ông Duterte, người lo ngại sự hiện diện của quân Mỹ vào lúc ông muốn lập quan hệ thân cận với Trung Quốc và Nga.

Những năm trước, trong bối cảnh quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc gia tăng căng thẳng liên quan tranh chấp chủ quyền các đảo ở Biển Đông, cuộc tậptrận chung Vai kề vai tập trung thao tập mô phỏng tình huống bảo vệ và giành lại lãnh thổ.

Nhưng năm 2018, sau khi ông Duterte tỏ thái độ dẹp sang một bên những tranh cãi về chủ quyền biển đảo để dành ưu tiên cho hợp tác kinh tế với Trung Quốc, cuộc tập trận quay trở về với những kịch bản tình huống chống khủng bố và ứng phó thiên tai, khủng hoảng nhân đạo.

Hầu hết các nội dung tập trận sẽ được tổ chức tại Visayas, phía bắc đảo Luzon và ở Subic. Tổng cộng 3.000 quân Mỹ và 5.000 quân Philippines diễn tập phòng chống khủng bố và thiên tai, với tình huống một cuộc tấn công quymô lớn hoặc một cơn bão mạnh ập vào Philippines. Hai bên không tập trận bắn đạn thật như trước, chỉ tập trung vào công tác phòng chống khủng bố, ứng phó thiên tai và khủng hoảng nhân đạo.

Theo Newsweek, Mỹ cũng xem Philippines là đồng minh chủ lực, nhằm kiềm chế tầm ảnh hưởng của Trung Quốc ở quanh Biển Đông. Mỹ từ lâu đã vận động một sự hiện diện quân sự ở Philippines. Hồi tháng 4, hai nước đồng ý cho phép Mỹ trữ phương tiện quân sự tại căn cứ không quân Philippines.