Nội dung điện đàm giữa hai Ngoại trưởng Mike Pompeo với Sergei Lavrov vừa được Bộ Ngoại giao Mỹ công bố ngày 22.7, không có chuyện nữ công dân Nga Maria Butina bị Washington bắt giữ vì cáo buộc làm gián điệp.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Pompeo trong cuộc điện đàm gần đây nhất đã bàn luận một loạt các vấn đề với người đồng cấp Lavrov, bao gồm tình hình Syria, chống khủng bố, đối thoại giữa các doanh nghiệp hai nước và “tiếp cận ngoại giao”.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga một ngày trước lại cho biết sự việc Maria Butina cũng đã được Ngoại trưởng Lavrov đề cập. Nhà ngoại giao Moscow cho rằng cô Butina bị bắt dựa trên những cáo buộc sai trái, và yêu cầu Washington sớm phóng thích nữ công dân Nga.
Butina bị cáo buộc có quan hệ làm việc với Alexander Torshin, một quan chức Nga thân thiết với Tổng thống Vladimir Putin (làm phiên dịch cho ông này trong nhiều sự kiện tại Washington), và hai người Mỹ trong nỗ lực xâm nhập vào Hiệp hội Súng trường quốc gia Mỹ, gây ảnh hưởng đến chính sách với Moscow của nước này.
Reuters ngày 22.7 tiết lộ Butina từng tiếp xúc với quan chức cấp cao Bộ Tài chính và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ năm 2015. Theo nguồn tin của trang này, hai quan chức phía Washington là Stanley Fischer, khi đó là Phó chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang, và Nathan Sheets, Thứ trưởng Bộ Tài chính phụ trách những vấn đề quốc tế.
Vào tháng 4.2015, Butina tháp tùng ông Torshin, đang giữ chức Phó thống đốc Ngân hàng trung ương Nga vào thời điểm đó, sang Mỹ gặp riêng rẽ hai ông Fischer, Sheets để bàn về quan hệ kinh tế song phương.
Ông Fischer xác nhận từng gặp ông Torshin và phiên dịch. Tuy không nhớ rõ chi tiết, nhưng cựu quan chức Mỹ cho biết hai bên đã thảo luận về tình hình kinh tế Nga cũng như về chức vụ mà ông Torshin vừa được bổ nhiệm.
Hai cuộc gặp được viện nghiên cứu mang tên Trung tâm Lợi ích quốc gia (Center for the National Interest) sắp xếp. Một báo cáo của viện ghi chép rằng hoạt động này tạo cơ hội cho nhân vật cấp cao của các cơ quan tài chính Nga- Mỹ gặp nhau.
Reuters đánh giá hai cuộc gặp này cho thấy mối liên hệ rộng lớn mà Butina xây dựng được với giới chính trị gia cấp cao cũng như các nhóm lợi ích Mỹ.
Hôm 18.7, một tòa án đã quyết định bác đề nghị tại ngoại, bắt giam Butina với lý do cô có liên hệ với tình báo Nga và có khả năng bỏ trốn.
Cẩm Bình (theo The Guardian, Reuters)