Trước động thái áp mức thuế 20-30% lên các mặt hàng pin năng lượng mặt trời và máy giặt nhập khẩu của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, phía Hàn Quốc và Trung Quốc ngày 23.1 đã lên tiếng phản đối và đòi khiếu nại lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
Cụ thể, pin và module năng lượng mặt trời sẽ chịu mức thuế 30% trong năm đầu, và còn 15% vào năm thứ tư. Còn máy giặt sẽ có mức thuế năm đầu là 20%, nhưng có thể tăng đến 50% vào năm tiếp theo (khi số lượng máy nhập khẩu vượt quá 1,2 triệu chiếc) trước khi được giảm xuống trong năm tiếp theo. Đặc biệt, Tổng thống Donald Trump đã bỏ qua khuyến nghị của Ủy ban Thương mại Mỹ (ITC) và áp mức thuế trên cho cả máy giặt sản xuất bởi hãng LG của Hàn Quốc.
Bình luận về lệnh cấm, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer ngày 23.1 cho biết: “Hành động của Tổng thống cho thấy chính quyền Trump sẽ luôn luôn bảo vệ công nhân, nông dân, các chủ trang trại và doanh nghiệp Mỹ”.
Tuy nhiên, Hàn Quốc và Trung Quốc, hai trong số những nhà xuất khẩu lớn của Mỹ, xem đây là động thái bảo hộ của Washington và đã lập tức lên tiếng phản đối.
Ông Kim Hyun Chong, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc, tuyên bố: “Các biện pháp bảo hộ mới nhất này vi phạm những quy định của WTO. Mỹ đã đưa ra các biện pháp khi đặt toan tính chính trị lên trên chuẩn mực quốc tế. Chính phủ Hàn sẽ chủ động phản ứng sự lan truyền của các biện pháp bảo hộ”. Cũng theo Bộ trưởng, Seoul sẽ khiếu nại lên WTO.
Phía Trung Quốc cũng gọi đây là một hành động quá mức. Theo ông Vương Hách Tuấn, người đứng đầu Cục Điều tra và Giải cứu thương mại thuộc Bộ Thương mại: “Quyết định áp đặt mức thuế khắc nghiệt là sự lạm dụng các biện pháp giải cứu thương mại, và Trung Quốc rất không hài lòng. Việc Mỹ áp thuế cao với mặt hàng pin năng lượng mặt trời và máy giặt không chỉ gây hại cho những ngành này ở Mỹ, mà còn làm tình hình thương mại toàn cầu xấu đi. Trung Quốc sẽ làm việc với các thành viên WTO khác để bảo vệ những lợi ích chính đáng trước quyết định sai lầm của Mỹ”.
Mức thuế mới mà Washington áp dụng là cú sốccho hai ông lớn hàng điện tử của Hàn Quốc là Samsung Electronics và LG Electronics. Hai công ty đã xuất tổng cộng 2-3 triệu máy giặt/ năm qua Mỹ và thu về khoảng 1 tỉUSD. Trong khi đó, Trung Quốc chịu thiệt khi là nhà sản xuất pin năng lượng mặt trời lớn nhất thế giới.
Theo một số nhà phân tích Hàn Quốc, động thái mới nhất của Mỹ nhằm gây áp lực với đồng minh châu Á của mình, để khiến Seoul dựa vào Washington nhiều hơn trong giải quyết vấn đề Triều Tiên, đồng thời cũng để tạo lợi thế khi tái đàm phán lại một hiệp định thương mại tự do Mỹ-Hàn mới.
Với Trung Quốc, mức thuế cao với pin năng lượng mặt trời khiến nguy cơ nổ ra chiến tranh thương mại Mỹ-Trung gia tăng. Washington đang xem xét thực hiện thêm các biện pháp bảo hộ ngành thép và nhôm nước này, đồng thời đã chuẩn bị trừng phạt Trung Quốc một khi cuộc điều tra Trung Quốc ăn cắp sở hữu trí tuệ doanh nghiệp Mỹ có kết quả chính thức.
Động thái cứng rắn của Mỹ được đưa ra khi Tổng thống D.Trump cuối tuần này sẽ tham dự Diễn đàn Kinh tế thế giới Davos 2018. Dự kiến lãnh đạo Nhà Trắng sẽ bị nhiều chỉ trích vì theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ thương mại, đề cao “Nước Mỹ trên hết”.
Cẩm Bình (theo Reuters, CNN)