Mùa hè năm nay nắng nóng đặc biệt gay gắt, có thể nhiệt độ cao kỷ lục. Nắng nóng và độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật gây bệnh phát triển, phát sinh vấn đề an toàn thực phẩm.
Theo đó, nhiệt độ tăng cao sẽ dẫn đến tình trạng thiếu nước sạch, trang thiết bị bảo quản không đầy đủ, không bảo đảm vệ sinh; nhu cầu sử dụng các thực phẩm tươi sống, nước giải khát tăng cao ở cả gia đình, bếp ăn tập thể, bữa ăn đông người, nơi du lịch...; nguy cơ ô nhiễm môi trường, ô nhiễm do rác thải, nước thải và sự phát triển mạnh của côn trùng truyền bệnh như ruồi nhặng, chuột... tất cả đều là nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm thực phẩm.
Để đề phòng nguy cơ xảy ra tình trạng ngộ độc thực phẩm, việc đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm (ATTP) cần phải được quan tâm ở tất cả các khâu từ người sản xuất, kinh doanh, phân phối, đặc biệt là khâu chế biến, đến người phục vụ món ăn cho khách hàng, đều phải được quan tâm hàng đầu.
Về khâu chế biến món ăn, lưu trữ và phục vụ người tiêu dùng, thì người chế biến, người phục vụ phải quan tâm chấp hành tốt vấn đề vệ sinh, ATTP. Cùng với đó, người nội trợ trong mỗi gia đình cần lưu ý khi lựa chọn thực phẩm, chế biến và bảo quản thức ăn để bảo vệ bản thân và gia đình mình…
Những điều cần biết để tránh nguy cơ về ATTP
Mỗi loại thực phẩm có cách lựa chọn và bảo quản khác nhau nhưng có một số điểm chung: Thực phẩm đạt chất lượng tốt phải còn tươi, màu sắc tự nhiên, không có mùi khác thường, không bị dập nát, mốc, hư hỏng. Thực phẩm phải có nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ và hạn sử dụng rõ ràng, được bán ở những nơi có địa chỉ tin cậy.
Không nên dự trữ quá nhiều thực phẩm, không để thực phẩm trong môi trường nắng nóng dễ hư hỏng. Cần có biện pháp bảo quản thực phẩm thích hợp, không để lẫn thực phẩm đã qua chế biến với thực phẩm sống.
Nên rút ngắn thời gian chuẩn bị và phục vụ bữa ăn, không nên để thức ăn quá lâu sau khi nấu xong, bảo quản thức ăn kỹ lưỡng tránh côn trùng, bụi bặm xâm nhập; hạn chế hoặc không sử dụng các loại thực phẩm lên men không qua xử lý nhiệt như dưa chua, nộm, tiết canh..., phải có đủ nước sạch trong chế biến.
Thực hiện ăn chín, uống sôi, nên ăn ngay sau khi chế biến xong, đun kỹ lại thức ăn cũ trước khi sử dụng. Không sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn không rõ nguồn gốc, các loại thức ăn lề đường, vỉa hè. Trong những ngày nắng nóng, cần uống nhiều nước, ăn nhiều hoa quả…
Rửa tay sạch trước khi chế biến thực phẩm, đặc biệt sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với những nguồn gây ô nhiễm khác. Đảm bảo dụng cụ, nơi chế biến thực phẩm phải khô ráo, vệ sinh sạch sẽ.
Theo PGS-TS Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở ATTP TP.HCM, để hạn chế nguy cơ ngộ độc thực phẩm mùa nắng nóng, người dân cần ăn ngay khi thức ăn vừa được chế biến, nấu chín. Thức ăn chín chỉ có thể để được tối đa 2 giờ trong nhiệt độ bên ngoài; bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ khoảng 5 độ C để ngăn sự phát triển của vi khuẩn. Thực phẩm tươi sống dễ hỏng như cá, thịt, hải sản nên được giữ ở nhiệt độ khoảng 2 - 3 độ C và rã đông thực phẩm đông lạnh an toàn, việc rã đông thực phẩm đông lạnh tốt nhất là trong môi trường mát của tủ lạnh; không nên tái đông lạnh thực phẩm sau khi đã rã đông.
Theo thống kê của Bộ Y tế, trong tháng 3.2024, cả nước xảy ra 6 vụ ngộ độc thực phẩm làm 368 người bị ngộ độc.
Trước nguy cơ mất ATTP trong thời tiết nắng nóng, Cục ATTP (Bộ Y tế) đã có công văn đề nghị sở y tế các tỉnh thành phối hợp với đơn vị chức năng liên quan triển khai các biện pháp giám sát nguy cơ mất ATTP, đặc biệt chú trọng trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 8.
Cục ATTP yêu cầu các đơn vị tăng cường thanh kiểm tra, giám sát; trong đó tập trung vào các cơ sở chế biến suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể tại khu công nghiệp, trường học và cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, cơ sở sản xuất kinh doanh nước uống đóng chai, đóng bình...