Nên thí điểm minibus miễn phí tại Hà Nội, TP.HCM

Trước tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông diễn ra ngày càng nan giải tại các đô thị, thành phố lớn nhưHà Nội, TP.HCM... thì việc phát triển minibus (xe buýt nhỏ dưới 15 chỗ) để tăng khả năng tiếp cận của người dân với phương tiện giao thông công cộng được cho là rất cần thiết.

Tại Hội thảo loại hình minibus với đô thị Việt Nam diễn ra chiều 19.12, ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông đô thị Hà Nội, cho biết năm tới sẽ khảo sát nhu cầu sử dụng minibus (xe dưới 15 chỗ) ở Hà Nội để thí điểm, nhằm thu hút người dân sử dụng, giảm dần xe cá nhân.

Ông Hải cho biết theo Nghị quyết 04 của Thành ủy, một trong những định hướng quan trọng thì hiện chỉ có 60% người dân tiếp cận được với vận tải hành khách công cộng, mục tiêu đến 2030 nâng con số này lên 80%.

Hiện đã có hành lang pháp lý ủng hộ cho sự phát triển của minibus. Nhưng phát triển thì cần giải quyết các vấn đề như: chính sách trợ giá cho những tuyến có quy hoạch, có đề án. Để hấp dẫn người dân thì cần có giá vé hợp lý, chỉ vài nghìn đồng, thậm chí là miễn phí để người dân tham gia.

Đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm triển khai minibus tại Hà Nội hiệu quả, TS Trần Hữu Minh - Phó chánh văn phòng Ủyban ATGT quốc gia cho biết:

Thứ nhất, cần chú trọng tới luồng tuyến, đảm bảo chạy qua các khu vực phát sinh thu hút lớn nhu cầu đi lại như dân cư, trường học, bệnh viện..., đồng thời giao cắt với nhiều tuyến buýt cũng như các tuyến đường sắt đô thị, xe buýt nhanh BRT hiện nay của Hà Nội.

Thứ hai, cần đồng bộ về thời gian với các tuyến buýt khác, tần suất chạy xe lớn và ổn định miễn phí, cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích trên xe như wifi, điều hòa…

Thứ ba, tại tất các điểm giao cắt, cần thiết kế lại về hạ tầng, tổ chức giao thông, bảo đảm vị trí điểm dừng chuyển tuyến gần nhau, có chu kỳ đèn qua đường cho người đi bộ, nâng cấp đáng kể chất lượng vỉa hè, trồng nhiều cây xanh tại các khu vực trung chuyển, hạ hè tạo chuyển tiếp trơn tru giữa vỉa hè-lòng đường, cung cấp thông tin kết nối hỗ trợ chuyển tuyến…

Theo ông Minh, việc phát triển các tuyến minibus để tăng cường kết nối cho hành khách vận tải công cộng là hướng đi hết sức đúng đắn và cần thiết. Để triển khai thành công, cần phối hợp nhiều giải pháp. Cần phải thay đổi nhận thức của người dân về vận tải công cộng, song thực tế đây vẫn là vấn đề khó nhất, bởi hành vi của người dân sẽ chưa thể thay đổi nếu như không có những cú đột phá về chất lượng xe buýt.

"Chính bởi vậy, chủ trương minibus, mặc dù là một hướng đi đúng, nhưng có đi vào được cuộc sống và phát huy tối đa hiệu quả hay không sẽ phụ thuộc rất nhiều vào các bước triển khai cụ thể. Đây là thời điểm cần quyết tâm để có một cú huých với vận tải công cộng thủ đô và là thời điểm cho hành động cụ thể. Nếu thực hiện được các giải pháp trên, chắc chắc minibus tại Hà Nội sẽ thành công và là một điểm sáng trên bản đồ GTVT thủ đô", ông Minh nhấn mạnh

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Công Nhật - Phó tổng giám đốc Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) cho rằng có 4 yếu tố cần phải lưu ý khi triển khai minibus.

Thứ nhất, về công tác quy hoạch: Trong phương án của Sở GTVT Hà Nội sẽ thí điểm minibus trong năm 2019. Theo đó cần quy hoạch không chỉ mạng lưới, mà còn cả phương án hoạt động.

Minibus không thể hoạt động như xe buýt truyền thống. Minibus có cách thức hoạt động rất khác, cách mỗi tuyến nên là 5-7 phút. Từ thời điểm Grabbike vào, sản lượng giao thông công cộng đi xuống ( thời kỳ 2015-2016), bởi giá cả cạnh tranh cũng như độ tiện dụng. Do đó, giá vé của minibus cũng cần mang tính cạnh tranh, khoảng 5.000 đồng.

Thứ hai, cơ chế trợ giá là vô cùng cần thiết. Cần xây dựng một chính sách trợ giá đặc thù cho minibus để doanh nghiệp không “lăn tăn” khi tham gia.

Thứ ba, về hạ tầng, minibus rất khác với các loại hình phương tiện khác. Minibus thường rất cơ động, có đặc thù riêng, khi phải len lỏi vào các ngõ, khu dân cư nhỏ để đón khách. Trong khi đó, các khu vực sâu bên trong thường không có vỉa hè để làm điểm dừng.

Cuối cùng là cần lưu ý đến thời gian đi lại của người dân, bình quân 1 chuyến 10-12 phút. Khách đi bộ mất thêm 10 phút dẫn đến trung bình phải mất 20-30 phút cho một chuyến đi. Vấn đề tiếp cận của người dân đang là bài toán nan giải. Nếu không có giải pháp ưu tiên thì rất khó. Không thể bổ sung thêm các xe buýt khác nữa nếu không giải quyết được vấn đề tiếp cận, thời gian đi lại của người dân, ông Nhật cho hay.