Nga săn người phản quốc đào tẩu qua Mỹ?

Theo một người đào tẩu nói với Newsweek ngày 31.3: “Người đào tẩu thường bị cô độc, nhớ bạn bè và gia đình còn ở lại Nga. Vì thế, bất chấp nguy cơ bị phát hiện, những người Nga đào tẩu ra nước ngoài vẫn gọi điện thoại về nước, hoặc gửi thư điện tử về người thân đang sống ở Nga.

Và khi họ làm thế, Điện Kremlin lắng nghe. Rất dễ tìm chúng tôi, nếu họ thật sự quyết tâm. Các cuộc điện thoại và e-mail dễ bị nghe lén để xác định họ ở đâu. Một chuyến thăm của người thân từ Nga qua càng giúp dễ phát hiện hơn, điệp viên chỉ cần bám theo đến tận cửa nhà người đào tẩu”.

Luôn tái ký bảo hiểm nhân thọ

Người đào tẩu giấu tên vì sợ an toàn tính mạng, còn nói với Newsweek: “Từ những năm 1990,Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) vàCục điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã đưa người chống Nga vào cuộc sống ẩn dật, để đối phó với thách thức này”.

Nhưng người này cũng nói rất khó có cơ hội để ông ta có thể sống bình yên ở Mỹ đến già: “Tôi biết chuyện gì đó sẽ xảy đến với tôi. Không sớm thì muộn. Tất cả những gì tôi có thể làm là tái ký bảo hiểm nhân thọ. Nếu họ cử sát thủ nhà nghề đến, thì tôi hết đời”.

Ngày 26.3, một cựu điệp viên Nga đang sống ở Anh làBoris Karpichkov nói ông từng được cảnh báo hồi tháng 2 rằng điệp viên của Điện Kremlin cũng sẽ tìm đến ông.

Theo hãng tin NBC News, một cựu đồng chí báo cho Karpichkov biết hồi trung tuần tháng 2: “Hãy cẩn thận, luôn nhìn quanh, có thể chuyện gì đó sẽ xảy ra. Đây là chuyện rất nghiêm trọng, và chẳng riêng gì ông đâu, ông bạn”.

Hồi đầu năm 2018, phe Dân chủ ở Ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ ra một báo cáo báo động: “Tình báo cực kỳ nguy hiểm của Nga có thể đã đến Mỹ và đoạt mạng vài người. Một loạt cái chết bí ẩn xảy ra với những người có thông tin mà Điện Kremlin không muốn bị công khai, nhưng vài nước phương Tây đã phớt lờ vì cho rằng họ được bảo đảm an toàn, thoát khỏi những giải pháp cực đoan”.

Một số nguồn tin an ninh Mỹ nói với Newsweek: từ hai năm qua, hoạt động theo dõi của Nga ở Mỹ tăng lên. Các điệp viên giả định bị phát hiện đã tìm đến những khu vực là nơi sinh sống của những người đào tẩu có sự bảo vệ của CIA hoặc FBI.

“Người phản bội luôn gặp phải cáikết xấu”

CIA và FBI đều từ chối bình luận về hoạt động của Nga ở Mỹ. Tuy nhiên,nghi án Nga dùng chất độc thần kinh cấp quân dụng Novichok để đầu độc cha con Skripal đã gây hoang mang tột độ.

Bà Michelle Van Cleave, từng lãnh đạo một cơ quan phản gián Mỹ thời Tổng thống Mỹ George Bush, nói: “Mọi người đều cảnh giác cao từ sau vụ đầu độc”.

Cựu đại tá tình báo quân đội Nga (GRU) Skripal 66 tuổi, hiện vẫn trong tình trạng nguy kịch, nhưng con gái ông, Yulia 33 tuổi đã hồi phục nhanh, theo chính quyền Anh cho biết. Cô vừa từ Nga qua Anh thăm cha.

Các cựu quan chức CIA thông thạo về Nga nói với Newsweek rằng một vụ tấn công tương tự vụ đầu độc Skripal cũng có thể xảy ra ở Mỹ. Ông Mark Stout là một cựu chuyên viên phân tích và là chuyên gia về Nga của CIA, nói: “Rất có thể xảy ra, nhất là từ khi Vladimir Putin nắm quyền lực hồi những năm 1990, Nga đã quay lại với hoạt động săn lùng những kẻ đào tẩu”.

Cựu binh CIA 30 năm Daniel Hoffman từng có 5 năm hoạt động bí mật ở Nga, nói: “Tôi không thể loại trừ một âm mưu tước đoạt mạng sống của người đào tẩu ở đây. Putin đã chứng tỏ là không có ranh giới cho những biện pháp xử lý 'kẻ thù chính'của Nga và đồng minh của Mỹ".

Sau vụ Nga đổi lấy 10 điệp viên Nga bị Mỹ bắt hồi năm 2010, Thủ tướng Nga lúc đó là ông Putin từng nói ai phản bội các điệp viên này thì sẽ phải chịu đau khổ: “Bọn phản bội luôn có cái kết rất xấu”.

Cựu binh CIA John Sipher cũng nói: “Nga luôn tìm cách định vị người Nga đào tẩu qua Mỹ và Anh, và lên kế hoạch bắt họ trở về Nga nếu có thể. Thông điệp của họ là mọi sự đã được tha, nhưng không ai dám tin”.

Ông Sipher nói chỉ một kẻ đào tẩu nổi tiếng đã trở về Nga là Vitaly Yurchenko vào năm 1985 đã đổi ý, đến một quán bar ở thành phố Georgetown nói lời xin lỗi một đặc vụ CIA có nhiệm vụ bảo vệ ông ta, rồi ông ra khỏi quán, thẳng tiến đến Lãnh sự quán Liên Xô. Nga lập tức tổ chức tuyên truyền về sự quay trở về này, nhằm khuyến khích những người đào tẩu khác noi theo.

Nhưng ông Hoffman nói những sự kiện gần đây có vẻ cho thấy Nga đã “rút củ cà rốt, chỉ cầm cây gậy”. Ông nói: “Vụ tấn công Skripal sẽ là hồi chuông cảnh cáo tất cả các nước thành viên NATO gồm Mỹ rằng sẽ có chuyện gì đó xảy ra”.

Cựu điệp viên Nga Anna Champan được Mỹ trao trả cho Nga năm 2010- Ảnh: Daily Star

Hà cớ gì chúng tôi phải trả thù?

Để phản ứng với kết luận của Anh rằng Nga đã đầu độc cha con Skripal, lãnh đạo Mỹ và châu Âu cùng Anh trục xuất những điệp viên Nga đội lốt nhân viên ngoại giao. Moscow cũng hành động tương tự để trả đũa, và phủ nhận mọi trách nhiệm về vụ đầu độc cha con Skripal.

Một số điệp viên kỳ cựu cũng đặt dấu hỏi nghi ngờ việc đổ tội cho Nga. Người Nga đào tẩu giấu tên nói với Newsweek: “Đấy là hành động nghiệp dư, không phải chuyên nghiệp. Một sát thủ nhà nghềsẽ tránh tấn công ở nơi công cộng, đặt chất độc trong thư gửi để giết mục tiêu trong 3 ngày sau khi nạn nhân hít phải nó, để giấu nguồn gốc và thủ phạm”.

Người đào tẩu này còn nhắc: một phim tài liệu Nga gần đây nói một số lượng lớn chất độc thần kinh Novichok đã bị trộm khỏi một phòng thí nghiệm ở Nga. Và người này đặt dấu hỏi tại sao Nga phải giết cựu điệp viên phản Nga Skripal, người đã bị lộ năm 2004 và được Nga trả tự do trong vụ trao đổi năm 2010 (Nga thu về 10 điệp viên bị Mỹ bắt). Ông nói: “Skripal không còn giữ bí mật nào, không còn là mối đe dọa cho Nga. Nên không có lý do nào để trừng phạt ông ta nữa”.

Người đào tẩu này cho rằng vụ đầu độc cha con Skripal có thể là đòn trả thù, của một số cựu đồng nghiệp GRU bị Skripal “chỉ điểm” cho Anh bắt. Và họ đã “lợi dụng những tên tội phạm Nga ngu dốt thực hiện vụ tấn công nghiệp dư”.

Đại sứ Nga tại Mỹ, ông Anatoly Antonov cũng nghĩ tương tự khi nói chuyện với NBC News: “Skripal đã ở tù Nga 5 năm. Đủ thời gian để chúng tôi biết tất cả những gì gã biết. Vậy hà cớ gì chúng tôi phải trả thù”.