Người dân Ukraine mệt mỏi vì chiến tranh kéo dài

Theo Reuters, đã có 25.000 người ký đơn thỉnh cầu lên Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng nghĩa vụ quân sự không thể kéo dài và kêu gọi quân đội đưa ra mốc thời gian rõ ràng về thời điểm giải ngũ.

Có khoảng 50 đến 100 người đã xuống đường biểu tình tại quảng trường chính của Kyiv trong vài tuần gần đây để bày tỏ sự bất bình với chính sách tuyển dụng binh sĩ của quân đội Ukraine.

Cuộc phản công của Ukraine cho đến nay đã không mang lại sự đột phá mang tính quyết định trong khi viện trợ quân sự nước ngoài lại đang có dấu hiệu giảm sút.

Quốc gia châu Âu này nhờ vào hàng chục tỉ USD vũ khí từ Mỹ và nhiều quốc gia đồng minh ủng hộ để duy trì nỗ lực cho cuộc chiến đấu, nhưng kho đạn pháo của Ukraine dần cạn kiệt và các chính phủ phương Tây đang trở nên dè dặt hơn trong việc hỗ trợ.

Các nhà hoạch định chiến tranh Ukraine đang phải đối mặt với áp lực lớn, một mặt, vừa phải tăng cường tân binh để chống lại Nga, một mặt vẫn phải giữ được lực lượng lao động đủ lớn để duy trì nền kinh tế đang bị suy yếu vì chiến tranh.

Trong tháng này, người đứng đầu quân đội Ukraine, Tổng tư lệnh Valery Zaluzhny cho biết một trong những ưu tiên của ông là xây dựng lực lượng dự bị, vạch ra kế hoạch ngăn chặn cuộc chiến rơi vào bế tắc. Kế hoạch này tập trung vào việc tăng cường năng lực trên không, tác chiến điện tử, máy bay không người lái, chống pháo binh và rà phá bom mìn.

Zaluzhny cho rằng Ukraine có những lỗ hổng trong luật pháp nên nó đã cho phép công dân trốn tránh tham gia quân sự. “Chúng tôi đang cố gắng khắc phục những vấn đề này và đang thiết lập danh sách những người tham gia quân dịch và thậm chí phải mở rộng danh mục công dân có thể được gọi đi đào tạo hoặc huy động”, Zaluzhny cho hay.

Hãng tin Reuters cho biết quá trình tuyển dụng tân binh của quân đội Ukraine phần lớn diễn ra ngay trước mắt người dân. Sỹ quan quân dịch chặn nam giới trên đường phố, ở tàu điện ngầm hoặc tại các trạm kiểm soát rồi đưa giấy gọi nhập ngũ, hướng dẫn họ trình diện tại các trung tâm tuyển dụng.

Thời gian gần đây, trên mạng xã hội còn xuất hiện các video cho thấy các sĩ quan này đang kéo đi hoặc đe dọa những người mà họ muốn huy động, gây ra làn sóng phản đối kịch liệt từ người dân.

Nhiều người Ukraine còn bày tỏ sự tức giận trước một loạt bê bối tham nhũng tại các văn phòng quân dịch khiến Tổng thống Zelensky đã phải buộc thôi việc tất cả người đứng đầu các văn phòng tuyển dụng khu vực vào mùa hè.

Trong khi đó, cơ quan thực thi pháp luật Ukraine vẫn hằng tuần công bố các vụ án hình sự liên quan đến việc trốn tránh nghĩa vụ quân sự. Các sỹ quan quân dịch bị cáo buộc nhận từ 500 đến 10.000USD để cung cấp giấy tờ giả cho người dân nhằm trốn tránh đi quân dịch. Tại sông Tisa, khu vực biên giới từ tây nam Ukraine đến Romania, các đội tuần tra biên phòng Ukraine đang tập trung phát hiện những người vượt biên trốn quân dịch.

Theo Reuters, khoảng 6.000 người đã bị bắt khi đang cố gắng vượt biên, ít nhất 19 người đã chết đuối trong khi cố chạy trốn khỏi đất nước. “Họ chết một cách vô ích, lẽ ra, họ có thể đóng góp cho nỗ lực bảo vệ đất nước”, một quan chức Ukraine nói.

Quốc hội Ukraine đang tranh luận về luật ngăn chặn những người trên 30 tuổi lợi dụng việc học đại học để "hợp thức hóa" việc trốn tránh đi quân dịch.

Bộ trưởng Giáo dục Oksen Lisovyi vào tháng 9 tiết lộ, số nam giới trên 25 tuổi đăng ký học tại các trường đại học trong năm đầu tiên của cuộc chiến đã tăng 55.000 người so với năm trước.

Một số chuyên gia ở phương Tây gợi ý rằng Kyiv nên tăng cường quy mô tuyển dụng nam giới trẻ tuổi. Ben Wallace, Bộ trưởng Quốc phòng Anh hồi cuối tháng 8, nói rằng độ tuổi trung bình của binh sĩ Ukraine ở mặt trận là trên 40 và cho rằng đã đến lúc "đánh giá lại quy mô huy động của Ukraine".

“Tôi hiểu mong muốn của Tổng thống Zelensky là bảo tồn thế hệ trẻ cho tương lai”, ông Wallace viết trên tờ Telegraph.

David Arakhamia, một nhà lập pháp cấp cao Ukraine vào tuần trước cũng cho biết rằng quốc hội đã lên kế hoạch soạn thảo luật để cải thiện thủ tục huy động và xuất ngũ, đồng thời giải quyết "các vấn đề liên quan đến tuổi nhập ngũ" vào cuối năm nay.

Niềm tin vào chính phủ Ukraine giảm sút

Một số nhà xã hội học Ukraine chỉ ra rằng các cuộc khảo sát gần đây cho thấy niềm tin vào chính phủ đang giảm sút. Tuy nhiên, xếp hạng tín nhiệm của Tổng thống Zelensky vẫn rất cao, mặc dù có giảm so với năm ngoái.

Theo Anton Hrushetskyi, Giám đốc điều hành của Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv, niềm tin của người dân vào chính phủ đã giảm từ 74% xuống còn 39% trong khi niềm tin vào quốc hội giảm từ 58% xuống 21%.

“Chúng tôi hy vọng mọi thứ sẽ tốt hơn vào thời gian tới”, Hrushetskyi nói và cho biết các yếu tố góp phần làm giảm sút niềm tin của công chúng chính là các vụ bê bối tham nhũng và thông tin về nguồn cung cấp quân sự của phương Tây cho Ukraine có dấu hiệu suy giảm.