Người tiêm vắc xin Pfizer có tế bào T mạnh mẽ chống lại bệnh nặng khi nhiễm Omicron

Họ xác định rằng tế bào T ở những người đã tiêm vắc xin Pfizer tiếp tục mạnh mẽ trong việc chống lại bệnh nặng dù Omicron có khả năng né tránh các biện pháp phòng vệ khác. 

Nghiên cứu làm dấy lên hy vọng rằng các phản ứng tương tự có thể xuất hiện với loại vắc xin khác và ở những người từng khỏi COVID-19 chưa được tiêm phòng.

Tế bào T là một loại tế bào bạch cầu quyết định đáp ứng miễn dịch của cơ thể chúng ta với các kháng nguyên trong cơ thể. Trong khi các kháng thể trung hòa do vắc xin tạo ra được thiết kế để ngăn ngừa nhiễm SARS-CoV-2 nhưng Omicron dường như có thể tránh được, các tế bào T nhận ra vi rút khi nó xâm nhập các tế bào và sau đó di chuyển để tiêu diệt chúng.

Một số thử nghiệm trong phòng thí nghiệm ở Nam Phi kiểm tra mức độ hiệu quả của đáp ứng tế bào T với Omicron. Kết quả cho thấy trong các mẫu của những người được tiêm hai liều vắc xin Pfizer, đáp ứng của tế bào T vẫn đạt hiệu quả 70% - 80%.

Wendy Burgers từ Đại học Cape Town (Nam Phi), người đã cộng tác với Alessandro Sette và nhóm của ông tại Viện Miễn dịch học La Jolla tại California (Mỹ), đã trình bày bằng chứng về những phát hiện của nhóm tại hội nghị chuyên đề do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức đầu tuần này.

Phát biểu trên tờ Guardian, Wendy Burgers nói những phát hiện đã xác nhận điều kỳ vọng rằng hệ thống đáp ứng miễn dịch của cơ thể với Omicron có thể giúp ngăn ngừa bệnh nặng hơn.

Wendy Burgers nói: “Chúng tôi đã nghiên cứu tế bào T. Các kháng thể luôn là điểm khởi đầu tốt để thử xem vắc xin có hoạt động không bởi những gì kháng thể làm là ngăn chặn mầm bệnh xâm nhập vào tế bào ngay từ đầu. Khi nó xâm nhập hệ thống phòng thủ và các tế bào bị nhiễm vi rút, đó là lúc các tế bào T phát hiện và loại bỏ các tế bào nhiễm vi rút để chúng không tiếp tục tái tạo và trở thành nhà máy sản xuất vi rút. Chúng bóp chết chúng từ trong trứng nước”.

Vấn đề đáp ứng của tế bào T với Omicron là một phần còn thiếu của câu hỏi kể từ khi biến thể này lần đầu tiên xuất hiện, trong bối cảnh có bằng chứng rằng nó không chỉ lây nhiễm nhiều hơn mà còn có thể tránh được khả năng miễn dịch có được nhờ tiêm vắc xin.

Wendy Burgers cho biết: “Đến nay chúng tôi đang xem xét các mẫu từ những người đã tiêm hai liều vắc xin Pfizer. Không giống các kháng thể trong huyết thanh, chúng tôi xem xét bản thân các tế bào. Đó là lý do tại sao các xét nghiệm và dữ liệu chậm hơn được đưa ra, bởi nó chuyên biệt và khó khăn hơn”.

Theo Wendy Burgers, các kháng thể trung hòa nhận biết và kết dính với protein gai của vi rút SARS-CoV-2 để ngăn ngừa lây nhiễm dường như bị cản trở bởi 32 đột biến trên Omicron ở protein gai. Trong khi đó, tế bào T nhận ra vi rút qua một phần rộng hơn nhiều của protein và ít bị ức chế bởi các đột biến của Omicron.

“Từ những gì đã biết về hoạt động của tế bào T, chúng tôi nghĩ rằng có thể có một chút suy giảm trong cách chúng chống lại tế bào nhiễm vi rút. Đó là những gì chúng tôi thấy bằng thực nghiệm trong dữ liệu đầu tiên, với 70% - 80% hiệu quả được duy trì. Chúng tôi sẽ có thêm dữ liệu vào tuần tới từ các loại vắc xin khác, chủ yếu từ vắc xin Johnson & Johnson, và cũng đang xem xét những người chưa được tiêm vắc xin từng mắc COVID-19 trước đó”, Wendy Burgers nói.

Tuy nhiên, Wendy Burgers tỏ ra thận trọng khi sử dụng bằng chứng về hiệu quả của tế bào T để giải thích lý do tại sao cho đến nay, nhiều người Nam Phi dường như ít bị bệnh nặng hơn do Omicron so với các biến thể khác.

“Rất khó để phân biệt và chúng ta sẽ thấy những trải nghiệm khác nhau về Omicron ở các quần thể khác nhau ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Thế nhưng, những gì chúng ta biết là dù tế bào T không ngăn ngừa nhiễm vi rút SARS-CoV-2 nhưng hoạt động để cung cấp một mức độ bảo vệ chống lại bệnh nghiêm trọng. Về mặt đó, dữ liệu có thể mang đến sự yên tâm nếu những gì chúng ta đang thấy là đúng", Wendy Burgers cho hay. 

Thông điệp tương tự được lặp lại trên Tạp chí Nature về nghiên cứu của Alessandro Sette ở Viện Miễn dịch học La Jolla rằng: “Dù không có cách nào để vẽ ra ranh giới trực tiếp giữa mức độ đáp ứng của tế bào T và khả năng bảo vệ chống lại bệnh nặng, các nghiên cứu trước đây phát hiện ra các đáp ứng mạnh mẽ của tế bào T với SARS-CoV-2 có tương quan với việc giảm tải lượng vi rút và bệnh ít nghiêm trọng hơn”.

Một nghiên cứu trước đó cho thấy nguy cơ tái nhiễm với Omicron cao hơn gấp 5,2 lần và biến thể này không có dấu hiệu gây bệnh nhẹ hơn Delta.

Kết quả nghiên cứu của Đại học Hoàng gia London dựa trên dữ liệu của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh và Dịch vụ Y tế Quốc gia về những người có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 qua xét nghiệm PCR ở Anh từ ngày 29.11 đến 11.12.

"Chúng tôi không tìm thấy bằng chứng (cho cả nguy cơ nhập viện và tình trạng triệu chứng) của việc Omicron có mức độ nghiêm trọng khác với Delta", nghiên cứu cho biết, dù hé lộ thêm rằng dữ liệu về số lần nhập viện vẫn còn rất hạn chế.

"Theo dõi tình trạng vắc xin, tuổi, giới tính, dân tộc, tình trạng không có triệu chứng, khu vực và ngày lấy mẫu, Omicron có liên quan đến nguy cơ tái nhiễm cao hơn 5,4 lần so với Delta", trích nội dung nghiên cứu.

Khả năng bảo vệ do khỏi bệnh COVID-19 trước đó chống lại tái nhiễm Omicron có thể thấp tới 19%, Đại học Hoàng gia London cho biết, lưu ý rằng nghiên cứu vẫn chưa được đánh giá ngang hàng.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy nguy cơ phát triển ca nhiễm Omicron có triệu chứng tăng lên đáng kể so với Delta ở những người tiêm hai liều vắc xin khoảng 2 tuần hoặc hơn nữa trở lên cũng như người tiêm mũi vắc xin thứ ba sau 2 tuần trở lên. Nghiên cứu này liên quan đến vắc xin AstraZeneca và Pfizer.

Theo đó, hiệu quả của hai liều vắc xin COVID-19 ngăn nhiễm Omicron có triệu chứng dao động từ 0% đến 20% và hai mũi vắc xin là từ 55% đến 80%.

"Nghiên cứu này cung cấp thêm bằng chứng về mức độ đáng kể mà Omicron có thể tránh được khả năng miễn dịch trước đó do từng khỏi COVID-19 hoặc tiêm vắc xin. Mức độ tránh miễn dịch này có nghĩa là Omicron gây ra một mối đe dọa lớn, sắp xảy ra với sức khỏe cộng đồng", trưởng nhóm nghiên cứu, Giáo sư Neil Ferguson, cho biết trong tuyên bố của Đại học Hoàng gia London.

Dữ liệu được Đại học Hoàng gia London phân tích dựa trên 333.000 ca mắc COVID-19, trong đó có 122.062 trường hợp nhiễm biến thể Delta và 1.846 người nhiễm Omicron thông qua giải trình tự bộ gen.

Một nghiên cứu trước đó ở Anh về nguy cơ tái nhiễm ở nhân viên y tế, được thực hiện trước khi Omicron xuất hiện, cho thấy việc khỏi bệnh COVID-19 cung cấp khả năng bảo vệ 85% tránh nhiễm SARS-CoV-2 lần hai trong 6 tháng sau đó.

Phát hiện mới có thể đẩy nhanh việc áp đặt các hạn chế chặt chẽ hơn ở một số quốc gia châu Âu nhằm ngăn chặn sự lây lan biến thể Omicron.