Nhiều đoàn người di cư mới trên đường đến Mỹ

Tapachula vào tuần trước đã phải đón hàng nghìn người di cư Trung Mỹ. Vài ngày sau lại xuất hiện một nhóm vài trăm người, tràn ngập khu quảng trường trung tâm thành phố. Có hai đoàn di cư đang trên đường đến đây.

Những đoàn đầu tiên xuất phát từ Honduras, việc vào Guatemala rồi thuận lợi sang Mexico đã khuyến khích người di cư lập thành nhóm lớn để có được sự an toàn thay vìlén lút di chuyển. Tuy nhiên họ không biết rằng cách này làm gia tăng tâm lý chống người nhập cư ở Mỹ cũng như tạo ra nhiều trở ngại tiềm ẩn trên đường đi.

Thời gian cách cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ càng gần, Tổng thống Donald Trump càng nỗ lực tập trung vào vấn đề nhập cư để giúp đảng Cộng hòa lấy thêm nhiều phiếu của cử tri. Ông mô tả đoàn người đầu tiên đi từ Honduras vào ngày 12.10 là “kẻ xâm lược”. Nhà lãnh đạo Washington còn triển khai quân đội và thậm chí muốn ban hành lệnh hành pháp đóng cửa biên giới đối với người di cư (kể cả người xin tị nạn).

Người di cư biết Tổng thống Mỹ không chào đón họ cũng như được nghe về kế hoạch đưa quân đội đến biên giới, nhưng họ vẫn đi với niềm tin một khi đến nơi thì ông Trump sẽ “cảm động” và “mở cửa”.

Cô Miroslava Cerpas đến từ Trung tâm Nghiên cứu và thúc đẩy nhân quyền tại Tegucigalpa (thủ đô của Honduras) cho biết dù phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công, chia tách lẫn trục xuất nhưng nhiều người di cư vẫn tin vào phép màu. Theo cô Cerpas: “Với họ, đây là đoàn người đem lại hy vọng”.

Tổng thống Trump gây sức ép buộc chính quyền các nước Trung Mỹ cùng Mexico phải hành động. Nhà lãnh đạo của Honduras và Guatemala đã chỉ thị lực lượng an ninh ngăn người di cư. Hành động này có vẻ thiếu hiệu quả.

Chính phủ Mexico tiến hành cấp giấy phép nhận dạng tạm thời cùng việc làm cho những trường hợp đăng ký tị nạn. Đến nay đã có gần 2.200 người chấp nhận đề nghị này. Tuy nhiên, nước này thiếu khả năng kiểm soát dòng người di cư.

Hành trình của các dòng người di cư

Theo linh mục Mauro Verzeletti của tổ chức công ích Casa del Migrante, di cư thành đoàn vừa an toàn vừa ít tốn kém hơn. Ngoài không còn bị chi phối bởi những băng nhóm tội phạm có tổ chức hay bọn buôn ma túy kiểm soát con đường di cư nhiều năm qua, người di cư còn nhận được hỗ trợ dưới nhiều hình thức khác nhau (quần áo, thực phẩm, chăm sóc y tế) từ chính phủ các nước cũng như từ người dân dọc hành trình.

Từ vài trăm người khi xuất phát từ Honduras hôm 12.10, đoàn di cư đã tăng đến hàng nghìn khi đi vào Guatemala và sang Mexico. Họ bị giới chức năng hai nước này chặn lại trong thời gian ngắn nhưng phần lớn đều đến Mexico (khoảng 7.000 người).

Đoàn bắt đầu bị chia tách tại đây, một vài người đi nhanh hơn trong khi các trường hợp khác tụt lại, xin tị nạn tại Mexico hoặc trở về nhà. Tuy vậy, nhóm di cư cốt lõi ở thành phố Juchitán hôm 31.10 cũng có số lượng lên đến hàng nghìn người.

Hành trình được đánh giá khá thành công của đoàn này đã khiến nhiều người khác quyết định làm điều tương tự. Cuối tháng 10 xuất hiện một nhóm khoảng 350 người đi từ thị trấn Comayagua (Honduras). Khi vượt qua biên giới giáp với Guatemala thì số lượng nhóm lên đến 1.500.

Một nhóm thứ ba rời thủ đô San Salvador của El Salvador hôm 28.10 và dự kiến sẽ sớm đến biên giới phía nam Mexico. Nhóm thứ tư từ Olancho (Honduras) đang đi qua Guatemala.

Như đoàn đầu tiên, nhóm thứ hai cũng gặp phải sự ngăn cản từ lực lượng an ninh Mexico. Giữa hai bên xảy ra đụng độ, một người di cư bị giết. Ngày 29.10, không ít trường hợp chấp nhận mạo hiểm lội qua sông Suchiate.