Mỹ và các nước châu Âu bất đồng nghiêm trọng với Nga về tính hợp pháp của hai cuộc bầu cử ngày 11.11 tới đây ở hai vùng ly khai thân Nga tại miền đông Ukraine.
Theo AP, Nga hoàn toàn bị cô lập ở cuộc họp Hội đồng bảo an LHQ (UNSC) hôm 30.10, về hai cuộc bầu cử ở vùng Donetsk và Luhansk, và Cao ủy chính trị LHQ khẳng định hai cuộc bầu cử này là vi phạm luật pháp Ukraine, đi ngược tinh thần Thỏa thuận ngưng bắn Minsk 2015 .
Đại sứ Nga tại LHQ, ông Vassily Nebenzia muốn bà Elena Kravchenko, chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương ở “Cộng hòa nhân dân Luhansk” tự phong, trình bày kế hoạch bầu cử trước15 nước thành viên UNSC.
Đa số thành viên châu Âu ở UNSC đòi bỏ phiếu chấp thuận cho bà Kravchenko trình bày, và kết quả chỉ có Nga bỏ phiếu thuận, 7 nước bỏ phiếu chống và 7 nước bỏ phiếu trắng. Cần phải có 9 phiếu thuận cho bà Kravchenko trình bày.
Đại sứ Nga nói các cuộc bầu cử “không liên quan gói thỏa thuận Minsk”, vì đó là các cuộc bầu cử địa phương. Ông Nebenzia giải thích các cuộc bầu cử này là cần thiết “để lấp khoảng trống quyền lực”, tiếp sau vụ thủ lĩnh ly khai Alexander Zakharchenko ở vùng Luhansk bị ám sát chết ngày 31.8. Nhân vật này đã cùng Nga và Ukraine ký Thỏa thuận Minsk 2015.
Nhưng Đại sứ Volodymyr Yelchenko của Ukraine cáo buộc Nga lợi dụng UNSC để “mở chiến dịch xuyên tạc” và đổ tội Ukraine về mọi điều diễn ra ở hai vùng Lohansk và Donetsk. Ông nhắc lại quan điểm chính thức của Kiev: Kết quả các cuộc bầu cử “giả tạo” ngày 11.11 tới sẽ không có hiệu lực.
Thỏa thuận Minks 2015 đã giúp giảm sự thù địch giữa quân đội Ukraine với quân ly khai, nhưng Cao ủy chính trị LHQ Rosemary DiCarlo nói tại cuộc họp UNSC rằng “không hề có chút tiến bộ nào trong đàm phán để kết thúc cuộc chiến tranh ở đông Ukraine nay đã bước qua năm thứ năm, vẫn là mối đe dọa cho an ninh và hòa bình quốc tế”.
Hơn 10.000 người đã chết trong cuộc nội chiến ở hai vùng ly khai, và bà DiCarlo nói sự vi phạm thỏa thuận ngưng bắn ngày càng tăng, số thương vong tăng trong 6 tuần gần đây nhất.
Bà lưu ý UNSC đã công nhận Thỏa thuận Minsk 2015, và đó là khung làm việc duy nhất để đàm phán hòa bình cho đông Ukraine. Bà cảnh báo bất kỳ giải pháp nào liên quan hai cuộc bầu cử “mà nằm ngoài hiến pháp Ukraine và khung pháp lý sẽ không tương thích với Thỏa thuận Minsk”.
Trước khi cuộc họp bắt đầu, Pháp, Anh, Đức, Bỉ, Ý, Hà Lan, Ba Lan và Thụy Điển ra tuyên bố chung ở bên ngoài phòng họp, lên án “các cuộc bầu cử trái pháp luật”, nói chúng đi ngược lại Thỏa thuận ngưng bắn 2015 và vi phạm luật pháp Ukraine.
Các nước thành viên EU kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết trong việc phản đối hai cuộc bầu cử, nói chúng “chỉ nhằm phá hoại nỗ lực đạt đến hòa bình cho khu vực”. Họ cũng kêu gọi quân ly khai hủy kế hoạch bầu cử, và kêu gọi Nga “dùng tầm ảnh hưởng đáng kể để ngăn chặn diễn ra cái gọi là bầu cử”.
Sau đó, Phó Đại sứ Mỹ tại LHQ Jonathan Cohen nói “cuộc bầu cử giả tạo do Nga dàn dựng” vi phạm Thỏa thuận ngưng bắn Minsk 2015 vốn đã nêu rõ các cuộc bầu cử phải được tổ chức theo đúng luật Ukraine, và có sự giám sát của Tổ chức An ninh - hợp tác châu Âu (OSCE).
Ông Cohen còn nói Nga dùng các cuộc bầu cử để “chống lưng” chính quyền hai vùng ly khai.
Bích Ngọc (theo AP)