Những ngày sau Tết Bính Thân, du khách nườm nượp đổ về viếng 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) để tưởng nhớ về một thời bi hùng trong chiến tranh cũng như cầu mong đất nước thanh bình, an vui.
Ngã ba Đồng Lộc là địa danh đã trở thành huyền thoại trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. |
Từ năm 1964 đến năm 1972, tuyến đường quốc lộ 1A đi qua địa bàn Hà Tĩnh bị đánh phá và chia cắt hoàn toàn. Thời điểm đó mọi thông thương từ miền Bắc vào miền Nam phải đi qua con đường 15A. Trong đó, Ngã ba Đồng Lộc là một địa điểm hiểm trở trên con đường này. Nơi đây được ví như là yết hầu, mạch máu giao thông nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam. |
Từ năm 1964 đến năm 1972, Ngã ba Đồng Lộc bị đánh phá liên tục và năm 1968 là năm ác liệt nhất. Từ tháng 4 đến tháng 10 năm 1968, Ngã ba Đồng Lộc phải gánh chịu gần 50.000 quả bom các loại, bình quân mỗi 1m2 đất nơi đây phải gánh chịu trên 3 quả bom, đất đá bị cày đi xới lại, hố bom chồng lên hố bom. |
Tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc lúc bấy giờ có nhiều lực lượng như bộ đội, thanh niên xung phong, công nhân giao thông, công an, dân quân du kích… làm nhiệm vụ cảnh giới, giải tỏa giao thông, san lấp hố bom, phá bom nổ chậm đảm bảo an toàn cho người và hàng hóa chi viện vào chiến trường Miền Nam. |
Để giữ cho mạch máu giao thông từ Bắc vào Nam được thông suốt, biết bao nhiêu xương máu của các chiến sĩ và nhân dân đã đổ xuống, trong đó phải kể đến sự hy sinh anh dũng của tiểu đội 10 cô gái TNXP thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55. |
Trưa ngày 24 tháng 7 năm 1968, một ngày như mọi ngày, 10 chị ra đường làm nhiệm vụ. Đến 16 giờ 30 phút, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc, 1 quả bom đã nổ gần căn hầm chữ A nơi 10 chị đang tránh bom, làm sập hầm và tất cả 10 người đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. |
Một đoàn Việt kiều Thái Lan viếng thăm khu di tích. |
Những bông hoa trắng được dâng lên cho 10 chị. |
Có nhiều người không kìm nỗi nước mắt. |
Ngày nay, Khu di tích TNXP Ngã ba Đồng Lộc đã và đang được đầu tư xây dựng ngày một khang trang, nhiều công trình kiến trúc đặc biệt được xây dựng. |
Khu lưu niệm trưng bày những phương tiện để lấp đường của các nữ TNXP. |
Những chiếc xe thồ đã làm nên huyền thoại. |
Giờ đây, Ngã ba Đồng Lộc vừa là nơi lưu giữ những chứng tích về sự khốc liệt của chiến tranh nhưng cũng là mong muốn về một thế giới hòa bình. |
Lê Đình Dũng