Nhờ thừa hưởng gien của người Neanderthal mà chúng ta có lớp mỡ ở vùng bụng

Theo tạp chí Science, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã hoàn thành việc đọc bộ gien tiếp theo của người Neanderthal. Lần này, vật liệu di truyền đã được trích xuất từ ​​một mảnh xương có độ tuổi 50.000 năm, được tìm thấy trong hang động Vindia ở Croatia.

Dữ liệu di truyền giúp xác định các biến thể mới của gien mà những người hiện đại được thừa hưởng từ người Neanderthal. Trong số đó, có những gien gắn liền với sự tích tụ của lớp mỡ trên vùng bụng, nồng độ cholesterol, nguy cơ cao trong việc mắc bệnh tâm thần phân liệt và các bệnh khác.

Được biết, bộ gien của người Neanderthal được nghiên cứu đầu tiên là một bộ gien tổng hợp từ các phần hài cốt của 3 người, cũng được tìm thấy trong hang động Vindia. Trong vài năm sau đó, 2 bộ gien người Neanderthal đã được sắp xếp, bao gồm cả một mẫu từ Altai 122.000 năm tuổi. Những nghiên cứu này đã cho phép xác định được gien nào xâm nhập hệ gien của con người hiện đại thông qua việc lai giống với người Neanderthal sau khi con người di cư ra khỏi châu Phi.

Trong một nghiên cứu mới đây được công bố trên tờ American Journal of Human Genetics, Janet Kelso ở Viện nhân chúng học tiến hóa thuộc Hội Max Planck và các đồng nghiệp đã phân tích các đặc điểm di truyền và thể chất của hơn 112.000 người để xác định những phần của AND mà họ được thừa kế từ người Neanderthal.

Các nhà khoa học phát hiện các gien của người Neanderthal (được xác định trong mẫu Altai) thường ảnh hưởng đến các quá trình liên quan đến ánh sáng mặt trời: nước da nâu, màu tóc, nhịp giấc ngủ, tỉnh táo và tâm trạng con người. Người Neanderthal sống trong hang động Windia gần gũi hơn cả về thời gian và địa lý ở giai đoạn người sapiens và người Neanderthal giao phối với nhau, diễn ra ở Trung Đông khoảng 50-60.000 năm trước. Do đó, nhóm nghiên cứu của Kay Prüfer ở Viện nhân học chủng học tiến hóa đã quyết định kiểm tra bộ gien của người Neanderthal với sự trợ giúp của các phương pháp mới để trích xuất và sắp xếp ADN cổ xưa.

Kết quả là Kay Prufer và các cộng sự của ông đã phát hiện ra 16 biến thể mới của gien Neanderthal được truyền cho người hiện đại. Chúng bao gồm các gien điều chỉnh nồng độ cholesterol và vitamin D trong cơ thể. Bộ gien mới từ hang động Vindia cũng cho phép các nhà nghiên cứu tính toán được tỉ lệ ADN mà các nhóm người hiện đại khác nhau thừa hưởng từ người Neanderthal.

Ở khu vực Đông Á, tỷ lệ này cao hơn (2,3% - 2,6%) so với ở Tây Á và châu Âu (1,8% - 2,4%). Kay Prufer và các đồng nghiệp của ông cũng khẳng định rằng tổ tiên của người Neanderthal Altai cũng lai giống với người Homo sapiens, nhưng trước đó lâu hơn - trên 130.000 năm về trước.

Nhà nhân chúng học Kay Prufer nói rằng các gien của người Neanderthal Altai và người Neanderthal ở hang động Vindia giống nhau một cách kỳ lạ và sự đa dạng di truyền bị hạn chế như vậy cho thấy người Neanderthal sống thành từng cộng đồng nhỏ riêng biệt, gồm khoảng 3.000 cá thể ở độ tuổi có thể sinh sản.

Vũ Trung Hương