Nông sản Mỹ gặp khó vì chiến tranh thương mại

Ông Richard Fontenot cùng những hàng xóm ở bang Louisiana chọn một giải pháp tốn kém là vứt bỏ. Ông cày xới 1.000 trên tổng số 1.700 mẫu (gần 700 hecta) đất để chôn vùi những cây đậu tương thay vì thu hoạch số đậu có trịgiá đến hơn 300.000 USD.

Sản phẩm của Fontenot bị hư hại do thời tiết xấu cùng mưa. Thông thường ông vẫn có thể bán chúng cho thương nhân quốc tế và trữ chúng tại kho địa phương (thuộc sở hữu doanh nghiệp). Nhưng năm nay họ không mua nhiều, kho chứa đều đã đầy.

Không ít nông dân trên khắp nước Mỹ phải chôn vùi hoa màu, để cây tự khôhéo hay chất đống tại chỗ với hy vọng sang năm giá cả tốt hơn. Theo các nông dân, đây là một trong những hậu quả của chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới gây ảnh hưởng xuất khẩu và khiến kho tích trữ chất đầy sản phẩm dư thừa.

Số liệu của Đại học Louisiana cho thấy khoảng 15% cây hạt có dầu trên địa bàn bang này bị chôn vùi hoặc hư hại tới mức không bán được nữa. Các bang Mississippi và Arkansas cũng gặp phải tình trạng tương tự. Ngũ cốc chất thành đống dưới trời tuyết tại các bang North Dakota cùng South Dakora, trong khi nông dân bang Illinois vàIndiana phải tìm mọi cách bảo vệ các túi nông sản không bán được khỏi bịđộng vật phá.

Trong năm nay, diện tích đất canh tác đậu tương của nông dân Mỹ đạt mức kỷ lục 89,1 triệu mẫu (hơn 36 triệu hecta) do họ kỳ vọng nhu cầu tăng cao từ Trung Quốc sẽ giúp bù đắp cho những loại nông sản khác. Nhưng rồi Bắc Kinh áp thuế suất 25% với đậu tương Mỹ, làm cho xuất khẩu đậu tương lập tức đình trệ. Thị trường châu Á này tiêu thụ đến 60% lượng đậu tương Mỹ xuất đi nước ngoài.

Chính quyềnWashington triển khai một chương trình hỗ trợ 12 tỉUSD (tương đương với giá trị xuất khẩu đậu tương sang Trung Quốc năm 2017). Tính đến giữa tháng 11 đã có 837,8 triệu USD được thanh toán cho nông dân lẫn thương nhân.

Điều đáng nói là các thương nhân lại thu thêm phí kho bãi từ nông dân. Giám đốc điều hành Pat Bowe của Công ty Andersons thừa nhận doanh thu của họ tăng cao nhờ nhu cầu tích trữ cao và tăng phí.

Nhà bán lẻ túi đựng ngũ cốc Neeralta cũng đang ăn nên làm ra. Chủ tịch John Wierenga cho biết doanh thu đã tăng 30% so với năm trước.

Nông dân Mỹ cảm nhận rõ nhất sức ép từ chiến tranh thương mại. Nhà tư vấn Matt Bennett ước tính nông dân ở vùng trung tâm bang Illinois có thể phải trả thêm 40% chi phí để trữ nông sản trong vài tuần tới, một khoản “đầy đau đớn” cho ngành vốn đã đem lại ít lợi nhuận.

Khủng hoảng kho lưu trữ là vấn đề tồn tại trong nhiều năm qua do nguồn cung dư thừa. Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung khiến vấn đề này càng thêm trầm trọng.

Thậm chí trước vụ thu hoạch mùa thu, khoảng 20% kho trữ nông sản ở Mỹ đã chất đầy ngô, đậu tương và lúa mì từ những vụ thu hoạch trước. Đây là mức cao nhất trong vòng 12 năm trở lại đây.

Nông dân trồng đậu tương Russell Altom cho biết một số thương nhân còn thu thêm tiền với những người bán sản phẩm kém chất lượng. Theo Atom: “Tôi chưa từng thấy mọi chuyện tệ như vậy. Tôi biết vài nông dân đã thuê luật sư để cân nhắc khởi kiện chuyện giá cả với chi phí”.

Nông dân Eric Maupin tại bang Tennessee chia sẻ ông đang phải đối mặt với phí lưu kho cao gấp ba lần năm ngoái.

Nhiều nông dân khác nghĩ đến biện pháp đưa thiết bị ra ngoài để có chỗ chứa sản phẩm. Ông Terry Honselman (bang Illinois) đã làm theo cách này.